Turon zarmed universiteti taqdimot mavzu: talab va taklif nazariyasi. Bozor muvozanati

2. Таклиф тушунчаси. Таклиф миқдорига таъсир қилувчи омиллар. Таклиф қонуни
Маълум вақт оралиғидаги нархларнинг муайян даражасида ишлаб чиқарувчи ёки сотувчилар томонидан маълум турдаги товар ва хизматларнинг бозорга чиқарилган миқдори таклиф дейилади.

• Нарх ўзгариши билан сотишга чиқариладиган маҳсулот миқдори ҳам ўзгариши сабабли талаб каби таклифнинг ҳам бир қатор муқобил вариантлари мавжуд бўлади.

Нарх ва таклиф миқдори ўртасидаги боғлиқлик ҳамда таклиф эгри чизиғи

Бир килограмм картошка нархи (сўм)	Картошканинг якка таклифи миқдори (бир ойда килограмм)	Картошканинг бозор таклифи миқдори (бир ойда тонна)
700 600 500 400 300	60 50 30 20 10	60 50 30 20 10

700
600
500
400
300
200
100
0
10 20 30 40 50 60 Q, тонна
D
Нархнинг ўзгариши билан таклиф этилаётган товар миқдорининг тўғри боғлиқликдаги ўзгариши таклиф қонуни дейилади.

• Истеъмолчи учун нархнинг ошиши тўсиқ ролини ўйнаса, ишлаб чиқарувчи учун рағбатлантириш вазифасини бажаради.

Р
S
Р
S
Таклиф қонуни
Нархга боғлиқ омиллар:
муайян товарнинг нархи
ресурслар нархи
бошқа товарлар нархи
нарх ўзгаришининг кутилиши
Нархга боғлиқ бўлмаган омиллар:
ишлаб чиқариш технологияси;
солиқ ва субсидиялар;
бозордаги сотувчилар сони.
Таклифга таъсир этувчи омиллар

Талаб миқдори билан таклиф миқдори бир-бирига тенг бўлган ҳолат бозор мувозанати дейилади. Бозор мувозанати вужудга келган ҳолда шаклланган нарх бозор нархи дейилади. Баъзан уни мувозанатлашган нарх деб ҳам юритилади.