Tuzlarni olinish usullari

Tuzlarni olinish usullari

Bozorov Saidmurod

Reja:

• Reja:
• 1. Tuzlar haqida malumot
• 2.Tuzlarning turlari
• 3.Tuzlarning olinishi

Tuzlar – metall atomlari va kislota qoldiqlaridan tashkil topgan birikmalar tuzlar deyiladi.

• Tuzlar – metall atomlari va kislota qoldiqlaridan tashkil topgan birikmalar tuzlar deyiladi.
• Elektrolitik dissotsilanish nazariyasiga ko’ra, suvli eritmalarda dissotsilanish paytida metall kationlari va kislota qoldiqlari anionlarini hosil qiluvchi elektrolitlar tuzlar deyiladi: KCl → K + + Cl¯; Na3 PO4 → 3Na+ + PO4¯
• Tuz tarkibiga qarab tuzlar quyidagi turlarga bo’linadi: oddiy, kislotali, asosli, qo’shaloq, aralash, murakkab tuzlar. Kislota molekulasidagi barcha vodorod atomlarini metall atomlari bilan almashtirish natijasida olingan tuzlar o’rta yoki oddiy tuzlar deyiladi: Na3PO4 , Al (NO3)3 va boshqalar.

Kislota molekulasidagi vodorod atomlarining bir qismini metall atomlari bilan almashtirish natijasida olingan tuzlarga kislotali tuzlar (gidrodozalar) deyiladi. Na2HPO4 , Ca(HS)2 va boshqalar.

• Kislota molekulasidagi vodorod atomlarining bir qismini metall atomlari bilan almashtirish natijasida olingan tuzlarga kislotali tuzlar (gidrodozalar) deyiladi. Na2HPO4 , Ca(HS)2 va boshqalar.
• Metall ionlari va kislota qoldiqlaridan tashqari gidroksidlar guruhini o’z ichiga olgan tuzlar asosiy tuzlar (gidroksidlar) deyiladi: Mg(OH)Cl, Fe(OH)2 Cl va boshqalar.
• Kislota molekulasidagi vodorod atomlarini ikki xil metall atomlari bilan almashtirish natijasida olingan tuzlar (shuningdek, NH 4 + ioni bilan) qo’shaloq tuzlar deyiladi: NaKCO 3 , KAl (SO 4 ) 2 va boshqalar.
• Vodorod atomlarini bir vaqtning o’zida ikki xil kislotaga metall atomi bilan almashtirish natijasida hosil bo’lgan tuzlar aralash tuzlar deyiladi: CaCl (OCl), BaCl (NO 3 ) va boshqalar.

Kristalli panjara tugunlarida murakkab ionlarni ushlab turadigan tuzlar murakkab tuzlar deyiladi: K 3 [Fe (Cn) 6 ], Fe 3 [Fe (Cn) 6 ] 2 va boshqalar.

Tuzlarning olinishi

• Tuzlarni quyidagi yo’llar bilan olish mumkin:
• 1. Metall va metallmaslarning o’zaro ta’siri:

Fe + S → FeS; 2Na + Cl2 → 2NaCl

• 2. Metall va tuzlarning o’zaro ta’siridan:

Zn + CuSO4 → ZnSO4 + Cu; Zn + FeCl2 → ZnCl2 + Fe

• Bu reaktsiya ko’rib chiqilayotgan metall tuz tarkibidagi metalldan elektrokimyoviy kuchlanishi (faollik) kuchli bo’lganida sodir bo’ladi.
• 3. Metallmaslarning tuzlar bilan o’zaro ta’siridan:

2KJ → 2KCl + J2

4. Kislotalarning metallar bilan o’zaro ta’siridan:

4. Kislotalarning metallar bilan o’zaro ta’siridan:

Fe + 2HCl → FeCl2 + H2

5. Kislotalarning asosiy va amfoter oksidlar bilan o’zaro ta’siridan:

2HCl + Na2O → 2NaCl + H2O; 2HNO3 + MgO → Mg(NO3)2 + H2O

6. Kislotalarning tuzlar bilan o’zaro ta’siridan:

HCl + AgNO3 → AgCl + HNO37. Kislotalarning asoslar bilan o’zaro ta’siridan (neytrallash reaktsiyasi).

8. Ishqorlarning kislota oksidlari bilan o’zaro ta’siri.

9. Ishqorlarning metallmasganlar bilan o’zaro ta’siri.

• 9. Ishqorlarning metallmasganlar bilan o’zaro ta’siri.
• 10. Ishqorlarning tuzlar bilan o’zaro ta’siridan.
• 11. Ishqorlarning amfoterik metallar bilan o’zaro ta’siri.
• 12. Ishqorlarning amfoter oksidlar bilan o’zaro ta’siri.
• 13. Tuzlarning tuzlar bilan o’zaro ta’siridan:

NaCl + AgNO3 → AgCl + NaNO314. Asosiy oksidlarning kislota oksidlari bilan o’zaro ta’siridan.

• 15. Tuzlar va kislota oksidlarining o’zaro ta’siridan.
• 16. Tuzlarning parchalanishidan:

2KNO3 → 2KNO2 + O2

Foydalanilgan adabiyotlar

• 1. Axmetov N.S. “Umumiy va noorganik kimyo”, M., magistratura, 2009.
• 2. Glinka N.L. "Umumiy kimyo", KnoRus, 2009 yil.
• 3. Kuzmenko N.E., Eremin V.V. "Kimyoning boshlanishi". Universitetlarga abituriyentlar uchun zamonaviy kurs., M., Imtihon, 2002 yil.
• 4. Xomchenko G.P. “Universitet abituriyentlari uchun kimyo”. M., Yangi to'lqin, 2007 yil.
• 5. Chernobelskaya G.M., Chertkov I.N. Kimyo: Qo'llanma tibbiy uchun ta'lim muassasalari. - M .: Bustard. 2005 yil.
• 6. Oganesyan E.G., Knijnik A.Z. "Noorganik kimyo". M. Tibbiyot. 1989 yil.

E’tiboringiz uchun rahmat!