Tuzuvchi : shohruh arabjonov

Modallar : bor, yoq 
To‟liqsiz fe‟llar : edi, ekan, emish, emas 
🔰Eslatma : tilimizdagi barcha so'z turkumlari grammatik ma'noga ega. 
Grammatik ma'no grammatik shakllar yordamida shakllanadi. 
SO'Z VA LEKSEMA 
lug'atlar leksemalardan iboratdir. 
Leksema
- so'zning hech qanday grammatik shakllarsiz gapdan tashqaridagi so'zni 
anglatadigan tub ma'nosi yoki o'zak. 
M : maktab, uy, ona, qora 
🔰
So'z
- leksemaning grammatik shakllangan, gapga kirgandagi shakli. 
Es : leksema + grammatik shakl = SO'Z 
leksema + so'z yasovchi = leksema 
gul – leksema, guldon – leksema, gulchi – leksema, gular – so‘z, gulning – so‘z. 
🔰POLISEMIYA VA MONOSEMIYA 
So'zlar lug'aviy ma'nosiga ko'ra : 
Bir ma'noli (monosemantik) 
Ko'p ma'noli (Polisemantik) 
Bir ma'noli so'zlar - faqat aniq bir ma'noni bildirish uchun qo'llanadigan ma'no 
ko'chish xususiyatiga ega bo'lmagan leksema va so'zlar. 
M : Mirzacho'l, DNK, kvadrant, diametr 
1)Atamalar : litosfera, svarka 
2)dialektizm : paqir, g'o'ra
3)neologizm : brifing 
4)istarizm : paranji, ellikboshi 
5)Atoqli otlar : Mars, Farhod, Xitoy 
Ko'p ma'noli so'zlar : nutq jarayonida 2 va undan ortiq ma'noda qo'llanuvchi so'zlar 
M : oltin, yurak, qo'l, oyoq 
👆Tilimizda o'ta ko'p so'zlar polisemantik so'zlardir. 
Polisemiyalar badiiy va so'zlashuv (ommaviy) uslublarda keng qo'llanadi. 
Polisemiyalar lug'at va uslubni boyitish uchun xizmat qiladi. 
Polisemiyalar nutqning ta'sirchanligini oshirishdagi muhim vositalardir. 
O'z ma'no + ko'cha ma'no = polisemiyalar 

---

Eslatma : ko'p ma'noli so'zlar bir so'zning turli ma'nolaridir. 
Polisemiyalarda ma'no qanchalik bo'lsa ham, u bir so'z hisoblanadi. 
Inson ko'zi - daraxt ko'zi, tizza ko'zi, deraza ko'zi, xurjun ko'zi,yaraning ko'zi, uzuk 
ko'zi, ish ko'zi 
Tosh - dennotativ, o'z ma'no 
Toshbag'ir - konnotativ, ko'cha ma'no 
✅Eslatma : Polisemiyalarning asosiy xususiyati : 
Ma'no qancha ko'p bo'lsa ham ular o'rtasidagi aloqa sezilib turadi.Polisemiyalar faqat 
bir turkum doirasida bo'ladi : sovuq ovqat - sovuq xabar (sifat) 
✅Eslatma : ko'p ma'noli so'zlar o'rtasida bogliqlik yo‘qolishi natijasida omonim 
so'zlar yuzaga keladi : 
1)gap - til birligi, yig'in, xabar 
2)dam - hordiq, nafas, ba'zan, asbob 
3)ko'k - ko'kat, osmon, rang 
4)fe'l - turkum, xulq 
5)kun - quyosh, sana, bugun 
6)son - tana qismi, raqam, turkum 
7)til - a'zo, tilmoq, milliy til