Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

' S u b o r d i n a t s i y a — xizmatda kichiklarning darajama- 
daraia katlalarga bo‘ysunishi.
148

---

am m o bir xil bo‘y sizga birga-bir holalda teng sulibai 
oiib borish /aru ra li tug'ilganda ziyon keltirishi m unikin 
Shuningdek, o ' / suhbatdoshingiz bilan bir xil bo'yda 
k o '/n i ko‘zga lushirib suhbatlashganda h am qiyincliilik
uyg'otadi.
Monarxrii (davlat boshlig'ini) qutlaganda ayol kishi 
ta ’zim qilib, s o ‘ng o'tirad i, erkaklar esa bosh egishadi 
yoki bosh k iyim larin i o 'z la r in i p o d s h o h d a n p a s lr o q
ko'rsatisii uciiun olishadi Hozirgi zam o n salomlashish 
ritualida qadimiy tiz ch o 'k ish belgilari saqlanib qolgan. 
B osh q ala rg a n isb atan in so n o 'z in i q a n c h a p a s tro q . 
kam larroq tuisa, u oldinga shunchalik engashgan holda 
gavdasini tuladi. Biznes sohasida m a ’m u riy at oldida 
d oim o qulluq qilishga m ajbur b o 'lganlarni tah q iro n a 
larzda «tovoq yalovchilar» yoki «sudraluvchilar» deb 
alashadi
Baxtga qarshi. ju d a k am narsa insonning bo'yini 
b alandroq ycki pastroq ko'rinishda ta ’sir qilishi mum- 
kin. Shuning u c h u n o ‘z bo'yidan foydalanishda b a ’zi 
nafi tegadigan imkoniyatlarni k o ’rib chiqamiz.
O 'z gavdasini atayin qisib. kichraytirib ko'rsatish 
natijasida boshqalar to m o n id a n norozilik tug'ilishining 
o ld in i olish m u n ik in S h u n in g u c h u n yo 1 Uarakati 
qoidashii buzganiugiz va D A N xodimi si/n i lo'xtatgan 
vaziyatning novcrbal tom onlarini ko'rib chiqamiz. Bu 
sharoitda mashinangizga yaqinlashayotgan D A N xodim i 
nazarida si/ qoidabuzar b o ‘lib ko'rinasiz. H aydovchiiar 
bu h o l a t d a , o d a t d a . m a s h i n a d a n t u s h m a y o y n a n i 
lushirib kechirim so 'ra sh a d i. B u n day noverbal xulq- 
alvorning salbiy tomonlari:
1. D A N xodim i o ’z h u au d in i (paim l mashinasini) 
lashlab sizning hududingizga (sizning m ashinangizga) 
bostirib kirishi kerak
2. Sizning bu holalda u zr so'rashingiz ishonchsiz 
harakal hisoblanadi.
3. M ashinadan tushm ay siz o ‘zirgiz va D A N xodimi 
o 'rtasid a biror to'siq paydo qilyapsiz.
149

---

Bu v a z iy a td a y u q o r id a g i x u l q - a t v o r ja /.o n i o g 'i r -
lashtirih sizga jarima sollsh im k o n iy atin i o sh ira d i h a n id a
D A N x o d im in in g xi/.mat m a q o m i avni vaqid a siznikidan 
y u q o r i e k a n li g in i h iso b g a o lib , q u y i d a g i c h a h a r a k a l
qilishga inlilib ko'ring:
1. D a r h o l m a s h i n a d a n l u s h i n g va D A N x o d i m i
m a s h in a s i yoniga kcling. Bu h o la td a u o ' z h u d u d in i 
tas h la b ketishiga t o 'g 'r i kclmaydi.
2. Iloji b oricha b o 'y in g iz n i paslroq ko'rsatishga inlilib 
bu kchaying.
3. O ' z shaxsingizni pastga urib, siz m a s 'u liy a ls i/lik
bilan a h n io q o n a ish qilib q o 'y g a n in g iz n i ayling va u n in g
shaxsini xatoyingizni k o 'r s a tg a n i u c h u n u nga m in n a t-
d o r c h i l ik bildiring. Siz u n i n g o g 'i r m c h n a t i n i q a d r -
lashingizni bildirib q o 'y in g . C h u n k i u sizga o 'x s h a g a n l a r
bilan ish olib borishiga t o 'g 'r i keladi.
4. U nga ikkala qo'lingizning kaftini tcpaga ko'tarib 
yalingan ovozda jarim a yozmasligini iltimos qiling. Sizning 
bu nd ay xulq-atvoringiz. D A N xodimiga uning u c h u n xavf- 
xalar lug'dirmasligingiz haqida xabar bcradi va u nasi- 
h a t o m u z lan bc h bilan c h c k la n ib sizga ja r i m a y o z m a y
q o 'y i b y u b o rad i. A g a r bu m a s l a h a l d a n t o 'g 'r i fo y d a - 
lansangiz, 50% ho latd a siz ja rim a d a n qutulib qolasiz.
X ud d i shu usul b ilan d o 'k o n in g iz g a yaroqsiz m a h -
s u lo tn i q a y la rib kelgan g a z a b l a n g a n x a rid o r n i t i n c h -
lan lirish m u m k i n . Bu h o l a t d a p c s h ta x la s o tu v c h i va 
x a rid o r o 'r ta s id a lo 'siq b o 'lib xi/.mat qiladi. P cshtaxla 
o rq asida turib x arid o rn i tin c h la n tirish qiyin — bu uni 
y a n a d a d a r g 'a z a b holatga kcltirishi m u m k in . S h u n in g
u c h u n d o 'k o n x o 'jayini ay la n ib o 't i b x a rid o r oldiga ikki 
q o 'lin i c h o '/.ib . sal bukilib y u q oridagi u su ld a n I'oyda- 
lanishi joiz. S hu n isi qiziqki, b o 'y n i k ichra ytirib k o 'r s a ­
tish ustunlik ilbdasi b o 'lish i m u m k in b o 'lg a n h o la tla r
h a m u c h ra y d i. Bu siz m e h m o n g a bo rib m c z b o n n i n g
a s o s i y o ' r n i b o ' l m i s h k r c s l o d a k i c h k i n a g i n a b o ' l i b
g 'u ja n a k b o 'lib o 'r n a s h i b oldingi/., uy cgasi b o'lsa bu
150
I

---

122-rasm.
«Illimos. meni jarimaga tortmnng*.
v aq td a tik tu rib d i. B o sh q a o d a m h u d u d ig a b iinday 
su rb etlarch a boslirib kirish u stu nlik yoki d u sh m an lik
m u n o s a b a tid ir. S h u n i esda tu tis h m u h iin : o 'z in in g
s h a x s iy h u d u d i, a y n iq s a , o 'z u y id a in s o n o 'z i n i
ishonchli va bo sh qalardan ustun sezadi, shuning uch un
uning h u d uaid a o 'zin g izn i bosiq va k am tar tutish sizga 
nisbatan uning m uloyim bo'lishiga m ajbur qiladi.
XV BOB.
SUHBAT VAQTIDAGI IM O -IS H O R A IA R
GAVDA HARAKATIARI YORDAMIDA ATROFDAGILARGA 
TA’S IR KO'RSAI'ISH
Siz bilan s u h b a tla sh a y o tg a n o d a m m u lo q o t vaqtida 
s u h b a tin g iz m av z u si s u h b a td o s h in g iz g a y o qim li e k a n -
ligini ta'kidlash h a n i, ayni vaqtda sizni e s h itm a y o tg a n - 
dek luyulLshi h a m m u m k in . Agar bu vaziyat fotosuratga 
yoki v ideo ka m era g a olin sa. biz quyid ag in i k o 'ris h im iz
m u m k in:
I) 
bu o d a m n i n g b o sh i sizga burilgan va xayrixohlik 
bclgilari — tab assu ni va bosh tcbratlsh m avjud;
151

---

2 ) 
a m m o g a v d a s i s iz g a
n i s b a t a n y o n g a b u rilis h i va 
o y o g ‘i s i / g a q a r a m a - q a r s h i
t o m o n g a yoki bo sh q a o d a m n i
k o ‘rsatib turibai. U larga qarab 
suhb atdo shingiz qay to m o n g a
borishni x o hlayotganini bilish 
m u m k i n . 1 2 3 - r a s m d a y o ‘l- 
y o 'l a k a y e s h i k d a n o ta y o tib
s u h b a tla s h a y o tg a n ikki kish i 
tasvirlangan: c h a p to m o n d a g i 
o d a m s u h b a t d o s h n i n g d i q -
q a tin i jalb qilm oq chi, a m m o
i k k i n c h i o d a m b o s h i s u h -
b a t d o s h g a b u r i l i b q i z i q a -
y o t g a n l i g i d a n d a r a k b e r s a
h a m , g a v d a si q a r a b l u r g a n
t o m o n g a h a r a k a i n i d a v o m
e t t i r m o q c h i . A m m o , f a q a t
o 'n g d a g i iuson gavdasi bilan 
boshqasiga o'girilgandagina o ‘z aro qiziqqan o d a m la rn in g
s u h b a ti bo'lib o 'tish i m u m k in . A sosan. m u z o k a ra la r vaq- 
tida o d a m s u h b a t d o s h n i t o 'x t a t i s h n i yoki ta s h q a r ig a
c h iq is h n i x oh lasa, gavdasi yoki o y o q larini y a q in r o q d a
jo y la s h g a n eshikka o'g irib olishi k o p kuzalilgan. Agar 
b irg a - b ir h o l a l d a s u h b a tl a s h a y o l ib b u n d a y s ig n a lla rn i 
f ah m lab qolsangiz. s u h b a td o s h n i qii/.iqtirish u c h u n ni- 
m a d i r qilish y o k i v a z iy a ln i n a z o ra t ostiga o lis h in g iz
u c h u n birinchi bo 'lib s u h b a tn i to 'x ta tish n i laklil qilish 
zarur.