Uchinchi va turtinchi guruh kationlari analizining nazariy asoslari
Download 48.97 Kb.
|
Analitik 5 maruza
|
5.2. Amfoterlik.
Ayrim kationlarning gidroksidlari ham Kislota, ham asos xossalariga ega bo’lsa, ular amfoter moddalar deb ataladi. Ularning asosli xossalari Kislotali muhitda, Kislotali xossalari esa ishqoriy muhitda namoyon bo’ladi. Amfoter gidroksidlarga AI(OH)3, Cr(OH)3, Zn(OH)2, Rb(OH)2 , Sn(OH)2 va boshqa birikmalar kiradi. Elektrolitik dissotsiatsiya nazariyasiga ko’ra amfoterlik ayrim gidroksidlarning suvdagi eritmalarida ikkiyunalishda, ya‘ni vodorod ionlarini hosil qilib yoki gidroksil ionlarini hosil qilib dissotsilanishi bilan tushuntiriladi. Masalan, AI(OH)3, ning tuyingan eritmasiga qattiq faza bilan dissotsiatsiya maxsulotlari orasida quyidagi muvozanat mavjud : AI3+ + 3OH- ↔ AI(OH)3 ↔ AIO-2 + HO + H2O + H+ Kislotali muhitda ishqoriy muhitda Eritmada OH- ionlarining kontsentratsiyasi ortganda muvozanat ungga, ya‘ni alyuminat ionlari hosil bo’lish tomoniga siljiydi. H+ ionlarining kontsentratsiyasi ortganda muvozanat chapga siljiydi, ya‘ni AI3+ kationining eritmadagi kontsentratsiyasi ortadi. shunday qilib, Kislotali eritmalarda alyuminiy AI3+ kationi ko’rinishida, ishqorli ertmalarda esa alyuminat AIO-2 anioni holida mavjud bo’ladi. AI(OH)3 Kislota va ishqorlar bilan quyidagi tenglamalarga muvofiq ta‘sirlashadi: AI(OH)3+ HCI = AI CI3 + H2O AI(OH)3+ NaOH = NaAIO2 + 2 H2O Gidroksidlarning amfoterlik xossalaridan foydalanib kationlarni bir – biridan ajratish mumkin. Masalan AI3+, Zn2+ va Cr3+ ionlarining amfoterlik xossalaridan foydalanib, ularni uchinchi gruppaning boshka kationlaridan ajratish mumkin. KOH ta‘sirida uchinchi gruppaning barcha kationlari gidroksidlar ko’rinishida cho’kmaga tushadi, ammo ortiqcha ishqor ta‘sir etganda AI(OH)3, Cr(OH)3 va Zn(OH)2 gidroksidlar eriydi. Ular eritmada tsinkat ZnO2-2, alyuminat AIO-2 va xromit CrO-2 anionlari holida bo’ladi. Kationlar gidroksidlarining amfoterlik xususiyati bilan III, IV, V gruppa kationlarining xossalarini urganishda anik misollarga duch kelamiz, ana shunda amfoterlikning analitik ximiyadagi roli yanada ravshan bo’ladi. Download 48.97 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|