Uchun Quyoshning ichki tuzilishi hisoblanadi

2-b 2-s .Quyoshning ichki tuzilishi Quyosh massasi 11J= 2 • 103(l kg bo'lgan gazni gravitatsion siqilishidan hosil bo'lgan deb faraz qilinadi va yadro reaksiyasi boshlanishi arafasida g"az sharning kimyoviy tarkibini bir jinsli bo‘lgan deb qabul qilinadi. Yuqori- dagi tenglamalardan har xil vaqt momentlari t < 4.5 10⁹ uchun Quyoshning ichki tuzilishi hisoblanadi. Agar Quyoshda yadro reaksiyalari boshlanishi arafasidagi uning kimyo- viy tarkibi va Quyosh moddasining erkin yurish yo‘lining balandlik shkalasiga nisbati to‘g‘ri qabul qilingan bo'lsa, oxirgi vaqt momentida, ya’ni hozirgi vaqtdagi R = R0 = 696 000 km va L(R@) = 3.96 • 1026 Vt/s ekanligi kelib chiqadi.

2-b 1-s Hozirgi zamon astrofizkasi Hozirgi zamon astrofizikasi elektromagnit to'lqinlar shkalasi (EMTSh) ning barcha qismlari (diapazonlari) da tekshirishlar olib boradi. Bunda EMTSh sining har bir diapazoni uchun maxsus o'lchash vositalari va tekshirish usullari qo'llaniladi. Shunga ko‘ra amaliy astrofizika bir necha boiimlarga bo'linadi: osmon yoritqichlarining gamma nurlarini tekshiradigan bo‘lim gamma astronomiya deb atal- sa, rentgen nurlarini tekshiradigan - rentgen astronomiya deyiladi. Osmon yoritqichlarining gamma, rentgen va ultrabinafsha nurlari Yer atmosferasida yutiladi va Yer yuziga yetib kelmaydi. Bu diapazonlarda tekshirishlar Yeming sun’iy yo'ldoshlariga o'matilgan asboblar yor damida bajariladi.

1-bilet 1-savol Astrofizika nimani o’rganadi Astrofizika astronomiyaning bo‘limi bo'lib, u osmon yoritqichlarining fizik tuzilishini, ularning yuza va atmosfera qatlamlarida ro‘y berayotgan fizik jarayonlami o‘rganadi, osmon yoritqichining kimyoviy tarkibini aniqlaydi, astronomik kuzatishlardan olingan o’lchash natijalariga asoslanib osmon yoritqichining atmosfera va ichki qatlamlarining tuzilishini tek- shiradi hamda modelini tuzadi, yoritqichlar va ulardan tuzilgan ti- zimlarning hosil bo‘lishi va rivojlanish qonunlarini o‘rganadi. Bunda u yoritqichlardan kelayotgan elektromagnit nurlanish oqimini sifatiy va soniy tahlil qilish usulini qo‘llaydi.

1-bilet 3- savol Netrino Quyosh har sekundda 3.96-1033 erg energiya sochadi. Demak, uning o'zagida har sekundda shuncha energiya hosil bo'ladi. Agar bu energiya yuqorida ko'rilgan protonlardan alfa-zarralar hosil bo'lish reaksiyasi bo'lsa, u holda har sekundda taxminan 1038 ta neytrino hosil bo'ladi. Hosil bo'lgan bu ulkan neytrino oqimi Quyosh ichida qanday tarqaladi? Buni tushinish uchun, hosil bo'lgan neytrinoning harakatini reaksiya natijasida hosil bo'lgan gamma (nurlanishni) fotonning tarqalishi bilan solishtiraylik. Ulaming ozod harakat yo'li /« 1/fcp, bu yerda, к — yulduz moddasining notiniqligi (u zarralaming yutish koeffitsiyentiga asosan topiladi va yuza birlikka ega), p — modda zichligi.

1-bilet. 2- savol.Quyosh toji Quyosh toji Quyosh gardishidan taxminan million marta xira boʻlib, Quyosh toʻla tutilishi paytida aniq koʻrish mumkin. Quyosh toji Quyosh faolligi maksimal yillarda simmetrik, minimal yillarda esa ekvator boʻylab choʻziq shaklda boʻladi. Quyosh tojining tashqi qatlamlaridan fazoga yuqori energiyali zarra (proton, elek-tron)lar sochilib turadi va bu oqim kuyosh shamoli deb ataladi. Q. tojida barcha atomlar ionlashgan. Q. tojining oʻrtacha temperaturasi 106 K dan ortiq va toj boʻylab sekin oʻzgaradi. Xromosfera bilan Q. chegarasidagi temperatura 105 K; 1 m³ hajmga 107atom toʻgʻri keladi. Q. tojining tashqi qatlamlaridan fazoga yuqori energiyali zarra (proton, elek-tron)lar sochilib turadi va bu oqim quyosh shamoli deb ataladi. 


4-b 1-s Qora o’ralar