Uglevodlar, geteropolisaxaridlar boshqarilishining buzilishida kelib chiqadigan kasalliklar. Qandli diabet va ochlikda ketonuriya va ketonemiya


Download 11.66 Kb.
bet2/4
Sana20.10.2023
Hajmi11.66 Kb.
#1711851
1   2   3   4
Bog'liq
Uglevodlar, geteropolisaxaridlar boshqarilishining buzilishida k-fayllar.org

Mukopolisaxaridozlar. Bu kasalliklar mukopolisaxaridlar almashinuvining buzilishidan kelib chiqadi.
Mukopolisaxaridlar lizasomalarda ko`plab to`planadi, chunki lizasomada ularni parchalovchi fermentlar
bo`lmaydi. Mukopolisaxaridoz kasalligi bilan og`riganlarda skilet,
kalla suyagi
, yuz, ko`z va ichki
organlar tuzilishi o`zgaradi va aqliy zaiflik kuzatiladi. Mukopolisaxaridlar taloq, tog`ay, suyak ko`migi va
qo`shuvchi to`qilmalarda to`planib qon va siydikka ajralib chiqadi. Bu kasallik bilan og`rigan bolalar
uzog`i bilan 12 yoshgacha yashashi mumkin. Hozirgi kunda mukopolisaxaridoz kasalligining 7 xili
mavjud bo`lib, barchasi ham bir hil fenotipni yuzaga chiqaradi. Mukopolisaxaridozlarning barcha turi
autosomadagi retsessiv gen orqali irsiyatga o`tadi.



Uglevodlar bola oranizmining moddalar va energiya almashinuvida, o’sib rivojlanishlanishida, asosiy va


qo`shimcha oziq moddalarga bo’lgan talabning yetarli darajada qondirilib borilishida juda katta ahamiyatga ega.
O`suvchi organizmlarning iste`mol taomlarida uglevodlarning zaruriy miqdorda bo`lishi, tanadagi fiziologik,
biokimyoviy jarayonlarni me`yorida borishini ta`minlaydi. Shu sababli o`suvchi yosh organizmlar, ya`ni bolalarning
oqilona ovqatlanishini to`g`ri tashkil qilishni talab etadi.





Aholi orasida so‘nggi yillarda keskin ko‘payib borayotgan 


noinfeksion (yuqumli bo‘lmagan) kasalliklardan biri qandli 
diabet kasalligidir. Bu kasallik haqida odamlar ongida ko‘plab 
noto‘g‘ri tushunchalar mavjud. Maqolada ularning ayrimlariga 
to‘xtalib o‘tilgan.

Foto: Shutterstock

«Qandli diabet qo‘rquvdan kelib chiqadi», «Qandli diabet 
boylarning kasalligi»...

Qandli diabet kasalligining ikkita turi mavjud. 1-tur qandli diabet
autoimmun kasallik. Qolaversa, uning kelib chiqishida
pankreatotrop (oshqozon osti bezida yashashga moyil) virusli
infeksiyalar (gepatit, parotit, qizilcha, qizamiq va boshqalar) ning
ham muhim o‘rni bo




Bundan tashqari surunkali davom etuvchi stress holatlari, uzoq davom etuvchi uyqusizlik, ba'zi kasalliklar,


jumladan, gipertoniya kasalligi, pankreatit, semizlik, tireotoksikoz, Itsenko-Kushing sindromi, akromegaliya va
boshqa kasalliklar hamda ayrim dori preparatlari (nikotin kislota, glyukokortikoidlar, tireoid gormonlar) qandli
diabet kasalligi paydo bo‘lishida muhim rol o‘ynaydi.

Qo‘qqisdan yuzaga kelgan stress holatlari (birdan qo‘rqib yoki xursand bo‘lib ketish) esa aslida qandli diabetga
moyil bo‘lgan, uglevodlar almashinuvi u yoki bu darajada buzilgan odamlarda qandli diabet kasalligi belgilari
paydo bo‘lishiga olib keladi.

Uglevodlar almashinuvining normal kechishi uchun jismoniy mehnatning ahamiyati juda yuqori. Odatdagidek yoki
ortiqcha darajadagi iste'mol barobarida kamharakatlikka yo‘l qo‘yilganda organizmda energiya balansi buziladi.





Download 11.66 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling