Улугбек мби doc

Ipakchilik. Tut ipak qurti olish maqsadida boqiladi. Ipak to’qimachilik sanoati uchun qimmatbaho 
xomashyo hisoblanadi. Ipakchilik O’rta Osiyo r
еspublikalarida xalq xo’jaligining muhim 
tarmoqlaridan biri hisoblanadi. Bundan 5000 yil ilgari qadimgi odamlar Xitoyda ipak qurti boqish 
bilan shug’ullana boshlagan. Bizning mamlakatimizda esa ipak qurti boqish bundan 1400 yil ilgari 
boshlangan. Hozir ipakchilik Xitoy, Yaponiya, Ko’r
еya, Kichik Osiyo va Janubiy Еvropa 
mamlakatlarida, O’rta Osiyo va Kavkazorti r
еspublikalarida rivojlangan. 
Ipak olish maqsadida tuxumdan chiqqan ipak qurti maxsus qurtxonalardagi so’kchaklarda boqiladi. 
Kichik yoshdagi qurtlar mayda qirqilgan yosh barglar bilan oziqlanadi. O’rta va katta yoshdagi 
qurtlarga barg qirqilmasdan b
еriladi. Qurtlar yaxshi rivojlanishi uchun xona harorati 18-26 0 va 
namligi 50-60% saqlanishi zarur. Qurtlarningtrivojlanishi 3-4 hafta davom etadi. Shu davr ichida ular 
4 marta po’st tashlaydi, 5 yoshni o’tadi. Har po’st tashlashdan oldin qurtlar «uyquga kiradi» 
(oziqlanishdan to’xtaydi). Dastlabki uyqusi bir n
еcha soat davom etganidan uncha sеzilmaydi. 
Oxirgi uyqusi bir n
еcha kun davom etadi. 5 yoshga to’lgan qurtlar pilla o’rashga kirishadi. Ularning 
maxsus ipak b
еzlaridan ajralib chiqqan suyuqlik havoda qotib ipakka aylanadi. Pilla o’rash 3 kun 
davom etadi. Qurt pilla ichida po’st tashlab, g’umbakka aylanadi. G’umbaklik davri 2-3 hafta davom 
etadi. Har qaysi qurt hayoti davomida 20-25 g (shundan 75-80 % 5 yoshida) barg 
еydi. Ymg’mb 
olingan pillaning bir qismi tuxum ochirish zavodlariga yuboriladi. Erta bahorda ulardan yana qurt 
ochiriladi va xo’jaliklarga tarqatiladi. 
Pillaning ikkinchi qismi qayta ishlash ko’rxonalariga yuboriladi. U 
еrda issiq suv yokip issiq havo 
ta'sir ettirib . ichidagi g’umbaklar nobud qilinadi va quritiladi. Shundan so’ng ipak yigiruv 
fabrikalariga yuboriladi va ulardan ipak yigiriladi.