Umumiy fitopatalogiya va mikrobialogiya

 

---

20 
2.3. SICHYTRIUM OILASIGA KIRUVCHI ZAMBURUG‟LAR 
Sinxitriumning a'zolari endobiotik, golokarpik va inoperkulyatsiyasizdir. Bu 
shuni anglatadiki, Synxitrium turlari mezbon hujayra ichida o'sadi (endobiotik), 
zoosporangiumdan (holokarpik) boshqa tuzilmalar hosil qiladi va qopqoqqa 
o'xshash 
tuzilma 
orqali 
zoosporalarni 
chiqarmaydi 
(inoperkulyar). 
Chytridiomycota boshqa a'zolarining zoosporalari odatda bitta zoosorangium yoki 
ko'plab zoosporangiyalarni ishlab chiqarishga qodir bo'lgan polisentrik tallusni 
keltirib chiqaradi. Sinxitriyda zoospora yadrosi har bir qiz yadrosi bilan ko'p marta 
bo'linib, zoosporangiyni hosil qiladi. Bu ko'pincha membrana bilan o'ralgan klonal 
zoosporangiya klasterini hosil qiladi. Bu klaster sorus deb ataladi. Zoospora 
to'g'ridan-to'g'ri sorusni keltirib chiqarishi yoki prosor vazifasini bajarishi mumkin. 
Farq quyida muhokama qilinadigan hayot siklida namoyon bo'ladi. 
Hayot aylanishi 
Ko'pgina turlar bir xil boshlang'ich rivojlanish bosqichlariga ega. Bo'shatilgan 
zoosporalar mos keladigan xostni topguncha suzishadi va vaqti-vaqti bilan o'simlik 
hujayrasiga yaxshiroq yo'naltirish uchun amoeboid harakatidan foydalanadilar.
Zoospora xost hujayraga biriktirilgandan so'ng, tor jinsiy naycha hosil 
bo'ladi va odatda epidermal hujayra bo'lgan xost hujayra ichiga kiradi. Bundan 
istisno - S. minutum; u stomatadan mezbon o'simlikka kirib, sub-epidermal 
hujayraga kirish uchun foydalanadi. Penetratsiyadan so'ng, zoospora sitoplazmasi 
mezbon hujayraga oqib o'tadi. Sinxitrium yadrosi mezbon hujayra yadrosi tomon 
harakatlanadi va mezbon sitoplazma bilan o'ralgan bo'ladi. Shu nuqtadan keyin 
Synchytrium turlari o'rtasida farqlar paydo bo'ladi. Turlar ikkita keng toifadan 
biriga bo'linadi: qisqa davrli va uzoq tsiklli. Qisqa davrli turlar rivojlanishning ikki 
yoʻnalishidan birini kuzatib boradi: sori, sporangiya, zoospora yoki dam oluvchi 
spora, sori, zoospora. Uzoq davrli turlar prosori/sori, sporangiya, zoospora, dam 
oluvchi spora, prosori/sori, sporangiya, zoosporaning umumiy yo'lidan boradi. 
Hayotiy davrlardagi nuanslar kichik avlodlarni aniqlash uchun ishlatiladi.