Umumiy psixologiya ” fanidan 1-kurs Amaliy psixologiyayo’nalishi ( sirtqibo’lim)talabalariuchun 3-mustaqil ta’lim( nazariyamaliy). Reja

Yuz ifodalari

Yuz ifodalari noverbal muloqotning juda katta hissasiga to’g’ri keladi. Birgina tabassum yoki qovoq solish bilan qanchadan-qancha ma’lumot yetkazib berilishi mumkinligi haqida bir o’ylab ko’ring. Kishi yuzini, odatda, uning so’zlarini eshitishdan ancha oldin payqaymiz.
Noverbal muloqot va xatti-harakatlar madaniyatlar o’rtasida keskin farq qilishiga qaramasdan quvonch, qayg’u, jahl va qo’rquvni ifodalovchi yuz ifodalari dunyoning turli burchaklarida yashovchi insonlar uchun bir xildi.

Imo-ishoralar

Biror maqsadga yo’nalgan belgi va harakatlar so’zlarsiz ma’no yetkazishning muhim usulidir. Eng sodda imo-ishoralar qo’l silkitish, qo’l bilan ishora qilish hamda sonli miqdorlarni ko’rsatishda barmoqlardan foydalanish bo’lib, boshqa imo-ishoralar ixtiyoriy yoki ma’lum madaniyatga tegishli bo’lishi mumkin.
Sud zali sharoitida, advokat boshqa bir advokatning dalillari zerikarli ekanligini bildirishda soatiga qarashi yoki guvoh tomonidan berilayotgan dalillarning ishonchliligiga mensimaslikni ko’zini har tomonga aylantirish orqali ko’rsatishi mumkin. Bu kabi noverbal aloqa usullari kuchli va ta’sirchan ekanligini inobatga olib, ba’zi sudyalar sud jarayonida qaysi noverbal harakatlar ishlatilishi mumkinligiga cheklovlar qo’yadi.

Paralinguistika

Biz ishlatadigan tildan farq qiluvchi ovozli aloqa. Bunda ovozning balandligi, ohanggi va uning o’zgaruvchanligi gapning ma’nosiga ta’sirini hisobga olish muhim. Baland ovozda aytilgan so’zlar ma’qullash va ishtiyoqni yoki ayni so’zlarning ikkilanish ovoz tonida aytilishi norozilik va qiziqishning sustligini ifodalashi mumkin.

3-reja: Ayollar va erkaklar o’rtasidagi individual farqlarni quyidagi jadval asosida to’ldiring?

Ayol-shaxsi	Ayollarning individual farqlari.
	1 Muloqoti(Nutqi): Tezligi-kuchli. Izchilligi-kuchsiz. Emotsionalligi-kuchli. Lug’at boyligi-kuchli. 2 Sezgisi:- kuchli 3 Idroki: Kuchli 4 Xotirasi: kuchli 5 Tafakkuri:Kuchli
Erkak-shaxsi	Erkaklarning individual farqlari.
	1 Muloqoti(Nutqi): Tezligi-kuchsiz Izchilligi-kuchli. Emotsionalligi-kuchsiz. Lug’at boyligi-kuchsiz. 2 Sezgisi:Kuchsiz 3 Idroki:Kuchli 5 Xotirasi:Kuchsiz 6 Tafakkuri:Kuchli
Xulosa:	Erkaklar mantiqqa tayanib, ayollar esa ko‘ngliga quloq solib ish tutishining sababi bor ekan. Bolalikda bu farq deyarli bilinmasa, katta bo‘lganda aniq namoyon bo‘lar ekan. Erkak va ayolning nafaqat o‘zlarini tutishi har xil, balki ularning fikrlashi ham tubdan farq qilar ekan. Pensilvaniya universtitetining tadqiqotlariga ko‘ra, erkak va ayolning fikrlashi va harakatining tubdan farq qilishi ularning miyasidagi fiziologik jihatlardan kelib chiqadi. Demak, 1. Erkaklar bir manzilni xarita yoki aniq manzilga qarab, ayollar esa yo‘ldagi narsalarni eslab izlaydi; 2. Erkaklar buyum va muammolarni tahlil qiladi, ayollar uyg‘unlashtiradi; 3. Erkaklar jismonan egiluvchan emas, ayollar juda egiluvchan bo‘ladi; 4. Ayollar bir nechta vazifani bir vaqtning o‘zida erkaklarga nisbatan yaxshiroq bajaradi; 5. Ayollarni bosh og‘rig‘i ko‘proq bezovta qilsa, Parkinson kasalligi ko‘proq erkaklarda uchrar ekan; 6. Ayollarning miyasi erkaklarnikiga nisbatan oldinroq qariydi; 7. Ayollarda ikki yarimmiya orasidagi bog‘liqlik kuchli bo‘lsa, erkaklarda yarimmiyaning ichidagi bog‘liqlik kuchli ekan. Natijada erkaklarda ma’lumotni qabul qilish bilan faoliyat ko‘rsatishda uzviy bog‘liqlik mavjud bo‘lsa, ayollarda ma’lumotni qabul qilishda tahlil va hissiyotlar uzviy bog‘liqlikda kelar ekan. 8. Erkaklar ko‘rib eshitayotgan faktlarga tayansa, ayollar ichki hissiyotlariga tayanadilar. 9. Ayollarning ism va yuzlarga bo‘lgan xotirasi erkaklarnikiga nisbatan kuchliroq; 10. Erkaklarning fikrlash va faoliyat tezligi ayollarnikiga nisbatan tezroq.

Tayyorladi: Nig’matova Iroda


Fan o’qituvchisi: N.Usmonova