. Umumiy tezkor chidamkorlik sifatini rivojlantirish. Quyi va yuqori start texnikasini o’rgatish ( Abduhakimjonov Chingizali 114B-guruh ) Reja: - Reja:
- Chidamkorlik tushunchasi.
- Umumiy chidamkorlik.
- Maxsus chidamkorlik.
- Maxsus chidamkorlik turlari.
- Quyi va yuqori start texnikasi.
- Jismoniy madaniyat va sportning jamiyat rivojidagi roli.
- Jismoniy tarbiyaning kasbiy yo'nalishi
- Jismoniy madaniyat talabalar salomatligining yetakchi omili.
Chidamkorlik deb organizmning uzoq vaqt charchamasdan faoliyat ko’rsatish yoki biror - bir harakatni yuqori samarada uzoq vaqt davom ettira olish qobiliyatiga aytiladi. Chidamkorlik sifatini tarbiyalash trenirovka jarayonining asosiy vazifalaridan biridir. Bu sifatning yuqori darajada rivojlanganligi sport mahoratining samarali o’sishiga, uzoq vaqt davomida egallagan texnik va taktik malakalarning musobaqa jarayonida faol ijro etilishiga zamin bӯladi. Chidamkorlik shug‗ullanuvchi sportchilarning yoshiga, tayyorgarligiga, malakasiga qarab tarbiyalanishi kerak bo’ladi. Bunda harakatli va sport oyinlari, chopish - krossdan foydalanish qo’l keladi. Harakat malakalari jismoniy sifat va qobiliyatlar asosida amalga oshirilaldi. Binobarin, jismoniy va texnik-taktik tayyorgarlik bir-biri bilan uzviy bog‗liqdir. Shunday ekan bu ikki turdagi tayyorgarlik jarayonini nazorat qilib turish o’quv — trenirovka mashg‗ulotlarini to’g‗ri tashkil qilish imkoniyatini yaratadi. - Chidamkorlik deb organizmning uzoq vaqt charchamasdan faoliyat ko’rsatish yoki biror - bir harakatni yuqori samarada uzoq vaqt davom ettira olish qobiliyatiga aytiladi. Chidamkorlik sifatini tarbiyalash trenirovka jarayonining asosiy vazifalaridan biridir. Bu sifatning yuqori darajada rivojlanganligi sport mahoratining samarali o’sishiga, uzoq vaqt davomida egallagan texnik va taktik malakalarning musobaqa jarayonida faol ijro etilishiga zamin bӯladi. Chidamkorlik shug‗ullanuvchi sportchilarning yoshiga, tayyorgarligiga, malakasiga qarab tarbiyalanishi kerak bo’ladi. Bunda harakatli va sport oyinlari, chopish - krossdan foydalanish qo’l keladi. Harakat malakalari jismoniy sifat va qobiliyatlar asosida amalga oshirilaldi. Binobarin, jismoniy va texnik-taktik tayyorgarlik bir-biri bilan uzviy bog‗liqdir. Shunday ekan bu ikki turdagi tayyorgarlik jarayonini nazorat qilib turish o’quv — trenirovka mashg‗ulotlarini to’g‗ri tashkil qilish imkoniyatini yaratadi.
Umumiy chidamkorlik. - . Umumiy chidamkorlik uzoq masofaga chopish, suzish, velosipedda uchish kabi vositalar yordamida rivojlantirilishi mumkin. Voleybolchilarga xos maxsus chidamkorlikni tarbiyalash uzoq vaqt davomida voleybol va o’zga sport oyinlari, harakatli oyinlar, har hil yo’nalishlarga – o’zgaruvchan yo‘nalishlarga qayta - qayta chopish, charchash holatida turli mashqlarni bajarish asosida amalga oshiriladi.
Jismoniy madaniyat va sportning jamiyat rivojidagi roli. - Zamonaviy taraqqiyotning barcha jarayonlari, shuningdek, insoniyat jismoniy madaniyati jarayoni ham aniq tashkiliy reja va boshqaruvni talab etadi. Respublikamizda aholi jismoniy madaniyatini tashkil etish va boshqarishning o'ziga xos, takrorlanmas tizimi tashkil etilgan. Buning asosida kishilami bolalik chog‘laridanoq jismoniy madaniyat bilan ongli shug‘ullanishni rejalashtirish, tashkil etish va boshqarish, uni kishilaming keyingi hayoti davrlarida ham muntazam davom etishni ta’minlash turadi. Respublikamiz mustaqilligining dastlabki kunlaridan mamlakatimiz aholisini jismoniy madaniyatni tashkil etish va boshqarishga katta e’tibor berildi. Prezidentimiz I.A. Karimov «faqat sog‘lom avlodgina buyuk kelajakni qurishga qodir» ekanligini o/zining ma’ruzalarida bir necha bor ta’kidlab o‘tgan
Aholini jismoniy madaniyatini tashkil etish va boshqarishni yo‘lga qo‘yish maqsadida Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligida birinchi bo‘Iib «Jismoniy taibiya va sport to‘g‘risida»gi qonun qabul qilindi. Shuningdek, 2000-yildan aholini salomatlik va jismoniy tayyoigarlik darajasini belgilovchi «Alpomish» va «Barchinoy» salomatlik testlari kishilarimiz kundalik hayotiga tatbiq etildi. Bugungi kunda har uch yilda navbati bilan o'tkazilayotgan «Umid nihollari», «Barkamol avlod o'yinlari» va «Universiada» kabi uch bosqichli musobaqalar jismoniy madaniyat tizimini tashkil etish va boshqarishning ilmiy, amaliy va uslubiy asosini tashkil etadi. Bu tizim respublikamiz o‘quvchilari va yoshlarini jismoniy madaniyat bilan muntazam shug‘ullanib sog'lom turmush tarzini shakllantiradi. Unumli mehnatga va vatan himoyasiga puxta tayyorlanishlariga> samarali xizmat qilib kelmoqda. - Aholini jismoniy madaniyatini tashkil etish va boshqarishni yo‘lga qo‘yish maqsadida Mustaqil Davlatlar Hamdo‘stligida birinchi bo‘Iib «Jismoniy taibiya va sport to‘g‘risida»gi qonun qabul qilindi. Shuningdek, 2000-yildan aholini salomatlik va jismoniy tayyoigarlik darajasini belgilovchi «Alpomish» va «Barchinoy» salomatlik testlari kishilarimiz kundalik hayotiga tatbiq etildi. Bugungi kunda har uch yilda navbati bilan o'tkazilayotgan «Umid nihollari», «Barkamol avlod o'yinlari» va «Universiada» kabi uch bosqichli musobaqalar jismoniy madaniyat tizimini tashkil etish va boshqarishning ilmiy, amaliy va uslubiy asosini tashkil etadi. Bu tizim respublikamiz o‘quvchilari va yoshlarini jismoniy madaniyat bilan muntazam shug‘ullanib sog'lom turmush tarzini shakllantiradi. Unumli mehnatga va vatan himoyasiga puxta tayyorlanishlariga> samarali xizmat qilib kelmoqda.
O`quvchi yoshlarda sog’lom turmush tarzini shakllantirish konsepsiyasi. Jamiyatamizda ro`y berayotgan o`zgarishlar jarayonvda mustaqil fikr egasi bo`lgan, ma`lum hayotiy maqsad asosida faoliyat olib boradigan, sog’lom turmush tarzi asoslari talablarga og’ishmay rioya qiladigan shaxsni tarbiyalab voyaga etkazish o`ta muhim vazifa sifatida kun tartibidan alohida o`rin oldi. O`zbek - 18 - modeli deya e’tirof etilgan uzluksiz ta`lim tizimi dorasida amalga oshirilayotgan zamonaviy ta`lim-tarbiya konsepsiyasi mazmunida o`quvchi shaxsining har tomonlama uyg’un rivoj topishi, shuningdek, mustahkam. qat’iy harakter va iroda egasi, jismonan hamda ruhan tetik o`quvchi yoosharni kamolga etkazish nazarda tutilgan. O`zbekiston Respubliasi mustaqillikka erishgach bozor iqtisodiyotiga o`tish, erkin, demokratik jamiyat qurish, jamiyat ma`naviyatini yangalash, davlat va ijtimoiy kurilish sohala-rida yuqori natijalarga erishishda sog’lom turmush tarzini tar-gab qilish, hozirga ysh avlodning, qolaversa, butun millatning sog’ligini asrash muhim masala hisoblanadi. Sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish har- xil yo`nalishlarda olib borilishi lozim. - O`quvchi yoshlarda sog’lom turmush tarzini shakllantirish konsepsiyasi. Jamiyatamizda ro`y berayotgan o`zgarishlar jarayonvda mustaqil fikr egasi bo`lgan, ma`lum hayotiy maqsad asosida faoliyat olib boradigan, sog’lom turmush tarzi asoslari talablarga og’ishmay rioya qiladigan shaxsni tarbiyalab voyaga etkazish o`ta muhim vazifa sifatida kun tartibidan alohida o`rin oldi. O`zbek - 18 - modeli deya e’tirof etilgan uzluksiz ta`lim tizimi dorasida amalga oshirilayotgan zamonaviy ta`lim-tarbiya konsepsiyasi mazmunida o`quvchi shaxsining har tomonlama uyg’un rivoj topishi, shuningdek, mustahkam. qat’iy harakter va iroda egasi, jismonan hamda ruhan tetik o`quvchi yoosharni kamolga etkazish nazarda tutilgan. O`zbekiston Respubliasi mustaqillikka erishgach bozor iqtisodiyotiga o`tish, erkin, demokratik jamiyat qurish, jamiyat ma`naviyatini yangalash, davlat va ijtimoiy kurilish sohala-rida yuqori natijalarga erishishda sog’lom turmush tarzini tar-gab qilish, hozirga ysh avlodning, qolaversa, butun millatning sog’ligini asrash muhim masala hisoblanadi. Sog’lom turmush tarzini targ’ib qilish har- xil yo`nalishlarda olib borilishi lozim.
O`quvchi yoshlarni komil inson sifatida jismonan baquvvat va ma`naviy jihatdan etuk qilib voyaga etkazish - o`zi va atrofdagilar salomatligi qadriga etshiga, sog’lom turmush tarziga rioya qilishga, shu jumladan, yomon odatlardan xoli bo`lishga xamda o`zining hayotdagi o`rnini anglash masalalari yuzasidan mas`uliyatli qarorlar qabul qilishga odatlangan avlodga tarbiya berish masalasi bo`yicha yechimlarning yangicha yo`nalishlari - hayotda o`z o`rnini faol egallashga qodir bo`lgan, boy ma`naviy-ma`ri-fiy dunyoqarashli insonlarni jamiyatga yetkazib berishdir. Uzluksiz ta`lim jarayoni uchun ishlab chiqilgan «Talaba yoshlarda sog’lom turmush tarzini shakllantirshi» konsepsiyasi ta`lim beruvchi va ta`lim oluvchilarga zaruriy holatlarda mas`uliyatli karor qabul qilishda yordam bershi, ularning o`ziga bo`lgan ishonchni kuchaytirish, shaxsiy fazilatlarga to`g’ri baho bera olishga o`rgatish, ularga sog’lom turmush tarzini amalga oshirish uchun kerakli sharoitlarni yaratib berishni o`z oldiga maksad qilib qo`ygan - O`quvchi yoshlarni komil inson sifatida jismonan baquvvat va ma`naviy jihatdan etuk qilib voyaga etkazish - o`zi va atrofdagilar salomatligi qadriga etshiga, sog’lom turmush tarziga rioya qilishga, shu jumladan, yomon odatlardan xoli bo`lishga xamda o`zining hayotdagi o`rnini anglash masalalari yuzasidan mas`uliyatli qarorlar qabul qilishga odatlangan avlodga tarbiya berish masalasi bo`yicha yechimlarning yangicha yo`nalishlari - hayotda o`z o`rnini faol egallashga qodir bo`lgan, boy ma`naviy-ma`ri-fiy dunyoqarashli insonlarni jamiyatga yetkazib berishdir. Uzluksiz ta`lim jarayoni uchun ishlab chiqilgan «Talaba yoshlarda sog’lom turmush tarzini shakllantirshi» konsepsiyasi ta`lim beruvchi va ta`lim oluvchilarga zaruriy holatlarda mas`uliyatli karor qabul qilishda yordam bershi, ularning o`ziga bo`lgan ishonchni kuchaytirish, shaxsiy fazilatlarga to`g’ri baho bera olishga o`rgatish, ularga sog’lom turmush tarzini amalga oshirish uchun kerakli sharoitlarni yaratib berishni o`z oldiga maksad qilib qo`ygan
Oliy ta`lim miqyosida esa Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi, Sog’liqni saqlash vazirligi, Ijtimoiy ta`minot va mehnat vazirligi, Respublika «Oila» ilmiyamaliy markazi, shuningdek, «Sog’lom avlod uchun», «Kamolot» yoshlar ijtimoiy harakati, «Iste’dod», «Mehnuri», «Nuroniy»,kabi ko`plab nodavlat tashkilotlari o`zaro hamkorlikda aholi o`rtasida targ’ibot-tashviqot ishlarini olib borishlari lozim, Sog’lom turmush tarzi bu - inson hayoti va salomatligi xavfsizligini ta`minlashga xizmat qiluvchi ko`nikmalarga ega bo`lish asosida hayotiy faoliyatni yo`lga qo`yish xamda salomatlikning yuqori darajada bo`lishiga erishishni ta`minlovchi ijtimoiy hodisadir. Sog’lom turmush tarzi - inson turmush sharoitlari faol o`zlashtirish usuli - 19 - bo`lib, kun tartibiga rioya qilish, faol harakat asosida organizmni chiniqishidir, sport bilan shug’ullanish, to`la va sifatli ovqatlanish, ovqatlanish ning gigienik qoidalariga rioya qilish, muloqot va ekologik madaniyatga erishish, umuminsoniy va milliy qadriyatlar asosida ma`naviy tarbiya o’shish, zararli odatlardan o`zini tuta bilish demakdir. - Oliy ta`lim miqyosida esa Oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi, Sog’liqni saqlash vazirligi, Ijtimoiy ta`minot va mehnat vazirligi, Respublika «Oila» ilmiyamaliy markazi, shuningdek, «Sog’lom avlod uchun», «Kamolot» yoshlar ijtimoiy harakati, «Iste’dod», «Mehnuri», «Nuroniy»,kabi ko`plab nodavlat tashkilotlari o`zaro hamkorlikda aholi o`rtasida targ’ibot-tashviqot ishlarini olib borishlari lozim, Sog’lom turmush tarzi bu - inson hayoti va salomatligi xavfsizligini ta`minlashga xizmat qiluvchi ko`nikmalarga ega bo`lish asosida hayotiy faoliyatni yo`lga qo`yish xamda salomatlikning yuqori darajada bo`lishiga erishishni ta`minlovchi ijtimoiy hodisadir. Sog’lom turmush tarzi - inson turmush sharoitlari faol o`zlashtirish usuli - 19 - bo`lib, kun tartibiga rioya qilish, faol harakat asosida organizmni chiniqishidir, sport bilan shug’ullanish, to`la va sifatli ovqatlanish, ovqatlanish ning gigienik qoidalariga rioya qilish, muloqot va ekologik madaniyatga erishish, umuminsoniy va milliy qadriyatlar asosida ma`naviy tarbiya o’shish, zararli odatlardan o`zini tuta bilish demakdir.
Do'stlaringiz bilan baham: |
