Umumiy va maxsus metodlar

Umumiy va maxsus metodlar

• Maxsus psixologiya (shuningdek, tuzatish(korreksion) psixologiyasi) — bu rivojlanish psixologiyasining sohasi boʻlib, u asosan bolalik va oʻspirinlik davrida turli xil omillar guruhi (organik yoki funktsional tabiat) taʼsiri ostida yuzaga keladigan, bolaning psixosotsial rivojlanishining sekinlashishi yoki aniq oʻziga xosligi bilan namoyon boʻladigan, uning ijtimoiy-psixologik moslashuvini, taʼlim maydoniga qoʻshilishini va keyinchalik kasbiy oʻzini oʻzi namoyon qilishdagi kamchiliklarini tuzatishga qaratilgan E.L.Goncharova fikriga koʻra, maxsus psixologiya — bu"jismoniy va ruhiy nuqsonlari boʻlgan odamlarning rivojlanish muammolarini oʻrganadigan, bolalarning maxsus taʼlim va tarbiya sharoitlariga boʻlgan ehtiyojini va kattalarning psixologik qoʻllab-quvvatlashning maxsus shakllariga boʻlgan ehtiyojini aniqlaydigan rivojlanish psixologiyasi sohasi’’

Maxsus psixologiyaning shakllanishi dastlab Defektologiya doirasida amaliy fan sifatida amalga oshirildi, bu tuzatish pedagogik jarayoni muammolarini maqbul hal qilishni, shuningdek, bolaning aqliy rivojlanishining xususiyatlarini, uning oʻquv jarayonlariga boʻlgan ehtiyojini aniqlaydigan diagnostika usullarini taʼminladi.

• Maxsus psixologiyaning shakllanishi dastlab Defektologiya doirasida amaliy fan sifatida amalga oshirildi, bu tuzatish pedagogik jarayoni muammolarini maqbul hal qilishni, shuningdek, bolaning aqliy rivojlanishining xususiyatlarini, uning oʻquv jarayonlariga boʻlgan ehtiyojini aniqlaydigan diagnostika usullarini taʼminladi.
• Tarixiy jihatdan birinchi boʻlib koʻrlar psixologiyasi (tiflopsixologiya), karlar (surdopsixologiyasi), aqli zaif odamlar psixologiyasi (oligofrenopsixologiya) kabi maxsus psixologiyaning yoʻnalishlari paydo boʻldi. Qariyb bir asrlik tarixi davomida maxsus psixologiya oʻzining tadqiqot va amaliy qoʻllanilish sohasini sezilarli darajada kengaytirdi. Endi u aqliy rivojlanishida nuqsoni boʻlgan, nutqida nuqsoni boʻlgan, erta bolalik autizmi boʻlgan, tayanch harakat tizimida nogironligi boʻlgan, nuqsoni murakkab boʻlgan bolalarga va boshqalar bilan korreksion ishlarni olib bormoqda. [

Pеdаgоgik psiхоlоgiya mеtоdlаri. Pеdаgоgik psiхоlоgiyadа umumiy vа yosh psiхоlоgiyadа fоydаlаnilgаn mеtоdlаr qo’llаnilаdi. Ulаr: kuzаtish, yozmа vа оg’zаki sаvоlnоmаlаr ekspеrimеnt vа boshqalаr. Lеkin ulаr bоlаlаrning yoshi, psiхоlоgik vа pеdаgоgik muаmmоlаrigа bog’liq rаvishdа qo’llаnilаdi.