Умумтаълим мактабларининг 8-синф физика курсидаги


Download 1.93 Mb.
bet3/5
Sana10.02.2023
Hajmi1.93 Mb.
#1186208
1   2   3   4   5
Bog'liq
-электр-8

Электр заряди

  • Мусбат ва манфий деб шартли аталган икки турдаги электр зарядлари мавжуддир.
  • Зарядлар бир жисмдан иккинчисига узатилиши мумкин. Электр заряди берилган жисмнинг дахлсиз хусусияти эмас, чунки шу жисм турли ҳолатларда ҳар хил зарядларга эга бўлиши мумкин.
  • Бир ишорали зарядлар итаришади, турли ишорали зарядлар тортишади.
  • Заряд майдон хосил қилиши ва у орқали таъсирлашиши билан ўзини намоён қилади.

    - элементар заряд

    - заряднинг дискретлиги

электр зарядининг сақланиш қонуни

Электрдан ажратилган тизимларда зарядлар йиғиндиси ўзгармас бўлади ва бу зарядларнинг сақланиш қонуни деб аталади.

 

Электр заряди саноқ тизимига нисбатан инвариантдир, яъни тинч ҳолатда ёки ҳаракатда бўлишига боғлиқ эмас.

Нуқтавий заряд деб, шундай зарядланган жисмга айтиладики, унинг ўлчамлари бошқа зарядланган жисмларгача бўлган масофага нисбатан сезиларли даражада кичикдир.

Электр майдонининг кучланганлиги


Кучланганликмайдоннинг куч кўрсаткичи бўлиб, q нуқтавий заряднинг r масофада хосил қилган электр майдонининг, ихтиёрий нуқтавий зарядга, таъсир этувчи кучи билан аниқланади.

Электр майдонининг қандайдир нуқтасидаги Е кучланганлик – шу нуқтага жойлаштирилган синовчи бирлик мусбат зарядга таъсир этувчи кучга миқдор жиҳатдан тенг бўлган физик катталикдир ва у таъсир этувчи куч томон йўналгандир.

Диэлектриклар


Диэлектриклар деб одатдаги шароитларда деярли электр токи ўтказмайдиган моддаларга айтилади.

Электр токи

Электр зарядларининг тартибли ҳаракати электр токи деб аталади.

Мусбат зарядларнинг ҳаракат йўналиши электр токининг йўналиши ҳисобланади.


Ток кучи – электр токининг ўлчов миқдоридир – берилган юзадан кичик вақт оралигида кўчирилган dq заряднинг шу dt вақт оралиги нисбатига тенг скаляр физик катталикдир.

Download 1.93 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling