Umurtqalilar zoologiyasi fanidan mustaqil ish

2.Qushlarning uchishga moslashish belgilari
Qushlarga havoni o'zlashtirishga imkon beradigan asosiy belgilar:

• 
  Patlar qoplamasi;
  
• 
  Old oyoqlarni qanotlarga o'zgartirish;
  
• 
  Issiq qonli;
  
• 
  Yengil skelet;
  
• 
  Maxsus suyak - keel mavjudligi;
  
• 
  Ikki marta nafas olish;
  
• 
  Qisqartirilgan ichak;
  
• 
  Urg’ochilarda bitta tuxumdon yo'qligi;
  
• 
  Asab tizimi yaxshi rivojlangan.
  

Skelet tuzilishi
Qushlarning osmonga osongina ko'tarilishi, birinchi navbatda, yengil skelet tufayli yuzaga keladi. U suyaklar tomonidan hosil bo'ladi, uning ichida havo bo'shliqlari mavjud. Asosiy bo'limlar - bosh suyagi, umurtqa pog'onasi, yuqori va pastki ekstremitalarning kamarlari va erkin ekstremitalarning o'zlari. Ko'p suyaklar birgalikda o'sib, butun "tuzilishga" kuch beradi. Qushlar skeletining o'ziga xos xususiyati keelning mavjudligidir. Bu qanotlarni harakatga keltiruvchi mushaklar biriktirilgan maxsus suyak. Bu faqat qushlarga xosdir.
Pardalar
Qushlarning parvozga moslashish xususiyatlari asosan patlarning o'ziga xos xususiyatlari bilan bog'liq. Ularni uch guruhga birlashtirish mumkin. Birinchisi "kontur" deb nomlanadi. Ularning yordami bilan qush tanasi soddalashtirilgan shaklga ega bo'ladi. Tanadagi joylashuvga va bajariladigan funksiyalarga qarab, kontur qanotlari qopqoq, qoqish va boshqarish qanotlari. Ular tanani qoplaydi, qanotlar va quyruq konturlarini hosil qiladi. Turidan qat'i nazar, har bir qanot markaziy qismdan iborat bo'lib, ularning ko'p qismida ilgaklar bilan birinchi va ikkinchi darajali o’siqchalar tomonidan hosil qilingan yelpig’ichlar mavjud. Patlarning pastki yalang'och qismi kviling deb ataladi.
Qushlar haqida qiziqarli ma’lumotlar
1 Parvoz paytida laylaklar yerga cho‘kmasdan uxlab qolishga qodir.
2 Qushlar terlamaydi.
3. Dunyodagi eng kichigi tuxum - qo‘ng‘ir qushga tegishli.
4. Qushlarning patlari uning suyaklaridan og‘irroq.
5. Qushlarning yuragi parvoz paytida daqiqasiga 1000 marta, dam olish paytida esa 400 marta uradi.
6. Hajmi bo‘yicha eng katta qush - 2 metrdan oshadigan tuyaqush.
7. Tuyaqushlar, kivilar, kazovarlar, dodoslar va pingvinlar ucha olmaydi.
8. Butun dunyoda zaharli qushlarning 6 turi mavjud.
9. Eng og‘ir qush - dudaki.
10. Chumchuq eng "aqlli" qush hisoblanadi, chunki 100 gramm chumchuq massasiga 4,5 gramm miya to‘g‘ri keladi.
11. Parvoz paytida kal burgut oyoqlarini yuqoriga ko‘tarib, uchishni davom ettirishi mumkin.
Mavzu:O’ZBEKISTON XUDUDIGA OXIRGI O’N YILLIKDA KIRIB KELGAN UMURTQALI HAYVON TURLARI, ULARNING BIOLOGIK XILMA-XILLIKKA TA’SIRI.
Re’ja:

1. 
   Bioxilmaxillik tushnchasi.
   
2. 
   O’zbekistonning umumiy biologik xilma xilligi
   
3. 
   O’zbekistonda yangi kashf etilgan umurtqali hayvon turi