Universitet (lot universitas yigʻindi, majmua) tabiiy, ijtimoiy va gumanitar yoʻnalishda yuksak malakali mutaxassislar tayyorlashga yoʻnaltirilgan kup tarmoqli oliy oʻquvilmiy muassasa. U

Universitét (olmoncha Universität soʻzidan, u esa oʻz navbatida lotincha universitas magistrorum et scholarium — «oʻqituvchilar va olimlar jamoati» iborasidan kelib chiqqan) fundamental va amaliy fanlar oʻqitilib, mutaxassislar tayyorlanadigan oliy taʼlim muаssаsаsidir. Odatda, ilmiy-tadqiqot ishlarini ham olib boradi. Bugungi kundagi universitetlarning aksariyati oʻquv-ilmiy-amaliy majmualar sifatida faoliyat yuritishadi. Universitetlar oʻz tarkiblariga bir necha fakultetlarni oladi.
Universitet (lot. universitas — yigʻindi, majmua) — tabiiy, ijtimoiy va gumanitar yoʻnalishda yuksak malakali mutaxassislar tayyorlashga yoʻnaltirilgan kup tarmoqli oliy oʻquvilmiy muassasa. U. oʻz bitiruvchilarining kelajakdagi ilmiyamaliy va pedagogik faoliyatlari uchun chuqur nazariy tayyorgarlik kurishlarini taʼminlaydi. Oʻquv va ilmiy tadqiqot ishlarining uzviy ravishda qoʻshib olib borilishi U. taʼlimining asosiy oʻziga xos jihatidir. U. musulmon Sharqidagi oliy (Madrasa yoki madrasai oliya (qarang (Madrasa) makrmiga toʻgʻri keladi. Yaqin Sharq mamlakatlarida dorilfunun deb ataladi.
Oʻrta asrlar Yevropasida dastlab turli sherikchilik birlashmalari, savdogarlar gildiyalari, sanoattijorat sexlari va boshqa shirkatlar Universitet deb yuritilgan. Yevropada Universitetning yuzaga kelishi muayyan iqtisodiy taraqqiyotga erishilganligi, shaharlarning koʻpayishi, hunarmandchilik va savdoning rivojlanishi, madaniyatning yuksalishi, shuningdek, ilmfanning taraqqiy etib, turli falsafiy oqimlarning paydo boʻlishi bilan bogʻliq. Shuning uchun ham ilk Universitetlar iqtisodiy jihatdan rivojlangan Italiya, Ispaniya, Fransiya singari Gʻarbiy Yevropa mamlakatlarida tashkil topdi. Dastlabki Universitetlar Italiyaning Bolonya (11-asr), Salerno (12-asr oxirlari), Fransiyaning Parij (1215), Monpelye (1289), Bukj Britaniyaning Kembrij (1209), Oksford (1096), Ispaniyaning Salamanka (1218), Portugaliyaning Lissabon (1290) shaharlarida paydo boʻldi. 14-asrga kelib Markaziy Yevropada ham bir nechta Universitetlar ochildi. Universitet va ilmfan taraqqiyoti tufayli 1348 i. Praga, 1364-yil Krakov, 1365 i. Vena Universitetlari yuzaga keldi.
Oʻrta asrlardagi Universitetlarda, odatda, artistlik (tayyorlov), ilohiyot, tibbiyot, huquq singari 4 fakultetlar boʻlgan. Artistlik fakulteti hamma uchun majburiy boʻlib, unda ritsarlar.uchun zarur "etti erkin sanʼat" oʻrgatilgan. Artistlik ftining grammatika, ritorika, dialektika asoslarini oʻrgangan talabasiga sanʼat bakalavri darajasi berilgan. Ftning falsafa, arifmetika, geom., astronomiya va musiqa nazariyasining toʻliq kursini uzlashtirgan talaba sanʼat magistri darajasiga erishgan va u kalgan 3 ftdan biriga kirib oʻqish xuquqini qoʻlga kiritgan. Dastlabki U.larda xuddi madrasalardagi kabi oʻqish muddati ham, talabalarning yosh chegarasi ham belgilab qoʻyilmagan. Amalda Universitetda oʻqish 12—14 y.lab davom etgan.
Chet ellardagi hozirgi Universitetlar tashkiliy tuzilishiga kura, mustaqil fakultet, institut, maktab va kollejlarning oʻziga xos birlashmasidan iborat. Dunyoning koʻp U.larida ilmiy tadqiqotchilar bilan birga oʻrta maktab oʻqituvchilari ham tayyorlanadi. Odatda, aksar zamonaviy Universitetlarda tabiiyot, tibbiyot, huquq, filol., falsafa, iqtisod, muhandislik, ayrimlarida ilohiyot ftlari mavjud. Dunyoda Universitet taʼlimining Buyuk Britaniya, Fransiya va Ispaniya tizimlari keng yoyilgan. Jumladan, Buyuk Britaniyada Universitet taʼlimi har biri 2 yil davom etadigan 3 bosqichdan iborat. 1bosqich oraliq bosqich deb ataladi va unda asosan umumtaʼlim fanlar oʻrganiladi. 2bosqich mutaxassislik bosqichi deyiladi va talabaning bakalavr darajasini olishi bilan tugallanadi. 3bosqich yuqori bosqich deb nomlanadi va bitiruvchi magistr darajasiga erishadi. Fransiyada Universitet taʼlim tizimi doimiy bosqichlarga ajratilmagan. Bu yerda kaysi kasbni egallashiga qarab, talaba 4 yildan 7 yilgacha oʻqiydi. Ispaniya Universitet taʼlim tizimi ham Fransiya Universitet taʼlim tizimiga yaqin keladi.

Turkistonda Universitet yaʼni madrasai oliya 10-asrdayoq yuzaga kelgan boʻlsada, zamonaviy maʼnodagi dastlabki U. Toshkentda 1918-yil 21 aprelda Turkiston xalq universiteti nomi bilan ochilgan. Ammo bu Universitet rus va yevropalik aholi uchun moʻljallangan edi. Oradan 20 kun oʻtib, oʻzbek jadidlari tashabbusi bilan 1918-yil 12 mayda Munavvarqori Abdurashidxonov rahbarligida "Turkiston musulmon xalq dorilfununi" tashkil etildi (qarang Oʻzbekiston milliy universiteti). Oʻzbekistonda ikkinchi Universitet 1933-yil Samarqand shahrida ochilgan (qarang Samarqand universiteti). 1976-yilda Qoraqalpogʻiston universiteti tashkil etildi. Oʻzbekiston mustaqillikka erishgunga kadar mamlakatimizda 3 Universitet faoliyat koʻrsatgan. 2002-yil Oʻzbekistonda 20 Universitet boʻlib, ularda 113,7 ming talaba taʼlim oldi. Respublikadagi kup Universitetlar maktab, akademiklitsey va kasbhunar kollejlari singari tuzilmalarni ham oʻz ichiga oladi. 2. Universitet (Oʻzbekiston milliy universiteti va Toshkent texnika universiteti) oʻz institutlariga ham ega.

Universitetning kuchli, zaif tomonlari, imkoniyatlari va tahdidlari (SWOT tahlili) tomonidan aniqlandi
Asosiy ma'lumot mumkin bo'lgan imkoniyatlar va tahdidlarga nisbatan tashkilotning kuchli va zaif tomonlari haqida strategik masalalarni ko'rib chiqishda foydali bo'ladi. Ilova qilingan strategik savollarni ishlab chiqish uchun SWOT tahlilidan foydalanildi.
SWOT TAHLILI
Universitetning ichki kuchli va zaif tomonlari
Kuchli tomonlar
 Tashqi jamiyatda ijobiy obro'
 Kampus bilan aloqada bo'lganlar bilan ijobiy tajriba
 Boshqa universitetlar, jamoat kollejlari, K-12, agentliklar va agentliklar bilan faol hamkorlik
korporatsiyalar
 O'tgan ishlash
o Ko'p akkreditatsiyalangan dasturlar
o 6 yillik muvaffaqiyatli bitiruv stavkalari
 O'qituvchilar va xodimlar kampus missiyasini qo'llab-quvvatlaydi
 Talabalarni faol qo'llab-quvvatlash
o xizmatlarga kirish
o fakultetning talabalar bilan ishtiroki
o Talabalarning etakchilik dasturlari
 Ta'lim va talabalar va professor-o'qituvchilarning o'zaro ta'sirini yaxshilash uchun rivojlanayotgan o'quv jamoalari
 Kampus xususiyatlari
o Kichik sinf o'lchamiga ega o'rta kattalikdagi kampus
o Imkoniyatlar yangi va yaxshi ta'mirlangan, jozibali binolar va maydonlarni o'z ichiga oladi
o'sish potentsiali
o Turlok va Stoktonda o'sish potentsiali
o Do'stona va xavfsiz
 Turli talabalar jamoasi, ispan tiliga xizmat ko'rsatish instituti
 Maxsus va ekspert o'qituvchilari
 Rejalashtirishda kampusning keng ishtiroki
 Sog'lom umumiy boshqaruv
Kuchli, faol tashqi taxtalar
 Turar-joy kampusini rivojlantirish
 Badiiy va madaniy chiqishlar (kontsertlar/seminarlar/ko'rgazmalar)
Kamchiliklari
 Bir-biridan farq qiluvchi sifatlar va o'ziga xoslik yaxshi ma'lum emas
 Operatsion tuzilma/byurokratiya
 Talabalar va jamiyat ehtiyojlariga sust javob berish
 Fiskal noaniqlik
 Ichki hamjamiyatning mag'rurligi yo'qligi (Talabalik hayoti ... shahar tashqarisidagi maktab)
 Tadqiqot kutish va qo'llab-quvvatlash o'rtasidagi moslik
 O'qituvchilar va xodimlarning yuqori va teng bo'lmagan ish yuklari
 O'qituvchilarni yollash va saqlab qolish imkoniyati
 Talabalarning kirishga tayyorligi
 O'sish bosimiga moslashish
 Asosiy xodimlar toifalarining tegishli nisbatlarini turlicha idrok etish (fakultet,
xodimlar va ma'murlar)
 Tashqi jamiyatda kuchli, keng tarqalgan mavjudlikning yo'qligi
 O'qituvchilar va xodimlarni rivojlantirish uchun cheklangan resurslar
 Turli professor-o'qituvchilar va xodimlar uchun yuqori raqobatbardosh bozor
 Egalitarizmni targ'ib qilish
 Hisobot marosim sifatida qabul qilinadi va ma'nosizdir
 Hisobot talablari resurslarning katta qismini o'zlashtiradi.
Universitetning tashqi imkoniyatlari va tahdidlari
Imkoniyatlar
 Universitet tashabbuslarini qo'llab-quvvatlash bo'yicha hamkorlik
 Vodiyda ishchi kuchi uchun imkoniyatlar kengaytirildi
 Mintaqaning xilma-xilligi (talabalar - sanoat)
 Tashqi hamjamiyat va universitet aloqalari
o Akademik dasturni kengaytirishga qiziqish
o Madaniy faoliyatni kengaytirishga qiziqish
o Universitet xizmatlariga qiziqish (Siyosat markazi, Bridge,
 O'sish potentsiali
 Yangi qurilish
 Ijtimoiy tendentsiyalar
o Oliy ta'limni yakunlash qiymatining oshishi
o Bitiruvchilarga talab ortib bormoqda
o O'quv dasturlari va ijtimoiy manfaatlar o'rtasidagi moslik
 O'rta martabani qayta yo'naltirishga va umr bo'yi o'rganishga talabni oshiring
 Global tashabbuslarga qiziqishning ortishi
Texnologik yutuqlar
 UC Merced
o Hamkorlik imkoniyatlari
o Oliy ta'limga e'tiborni kuchaytirish
 Stokton
o universitet parkini rivojlantirish
o katta talabalar hovuzi
o universitet aloqalariga qiziqish ortdi
Tahdidlar
 Davlat byudjeti inqirozi
 Xususiy, notijorat va onlayn universitetlarning dastur va talabalarga bo'lgan munosabati
rejalashtirish talablari
 Hukumat va jamiyat tomonidan kutilayotgan hisobotlarning ko'payishi
 Diqqatni raqamli yutuq va sifat yutug'iga o'zgartirish
 Salbiy jamoatchilik fikri
 Hududda yana bir universitetning rivojlanishi
 Jamiyat va talabalar ta'limni faqat ish uchun vosita sifatida qabul qilish
 Hisobot marosim sifatida qabul qilinadi va ma'nosizdir
 Hisobot talablari resurslarning katta qismini o'zlashtiradi.
 Oliy ta'lim haqida jamoatchilikning tarixiy tasavvurlari/bilimning etishmasligi.
 CSU Stanislaus haqida tarixiy bilim etishmasligi.