Universiteti ziyamuxamedova sabohat abdullayevna bolalar gigiyenasi


Download 396.96 Kb.
bet71/110
Sana23.09.2023
Hajmi396.96 Kb.
#1686267
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   110
Bog'liq
Oʻzbekiston respublikasi jismoniy tarbiya va sport vazirligi oʻz-fayllar.org

Klinikasi. Kasallikning inkubatsion davri 3 kundan 7 kungacha. Uning
bubonli, ko‘z-bubonli, angina bubonli, ichak, o‘pka va septik formalari farq
qilinadi. Hamma turida ham kasallik to‘satdan boshlanadi. Vaqti-vaqti bilan et
uvishib, to‘satdan harorat 38-40

gacha ko‘tariladi. Bosh qattiq og‘rishi, aylanishi,
darmonsizlik, ishtaha yo‘qolishi, mushaklar og‘rishi kuzatiladi. Bemorning yuzi
qizaradi, ko‘z shilliq pardasi yallig‘lanadi, tili karash bilan qoplanadi, og‘iz
bo‘shlig‘ida mayda qon quyilishi kuzatiladi, jigari va talog‘i kattalashadi. Kasallik
shakliga qarab, turli joydagi limfa bezlarining kattalashishi kuzatiladi. Ba’zan
bubon kattaligi tuxumdek bo‘ladi. Ko‘p hollarda bubon asta-sekin so‘rilib ketadi,
ba’zan yiringlaydi. Ichak va o‘pka formalari ancha og‘ir o‘tadi. Qonda
leykopeniya, limfotsitoz, ROE tezlashishi xarakterli.
Diagnostikasi. Laboratoriya usullaridan biologik va serologik usulubdan
foydalaniladi. Biologik uslubda bubondan olingan material dengiz cho‘chqasi
tanasiga yuboriladi. Tulyaremiya bor bo‘lgan taqdirda hayvon 4-14 kun ichida
o‘ladi. Agglyutinatsiya reaksiyasi ham qo‘yiladi. Tulyaremiya diagnostikasida
allergiya uslubdan ham foydalaniladi. Buning uchun bilak terisi orasiga 0,1 ml
tulyarni yuborib, 24 va 48 soatdan so‘ng natijasi teshiriladi.


112
Davolash. Streptomitsinni (kuniga 0,5-1,0 dan) 8-10 kun davomida


qo‘llash yaxshi natija beradi. Davolash maqsadida spetsifik vaksina ham
qo‘llanadi. Bubonga simob malhami surtiladi. Ko‘z jarohatlanganda albutsid
tomiziladi.
Profilaktikasi. Spetsifik profilaktika maqsadida Elbert – Gayskiy vaksinasi
ishlatiladi. Kemiruvchilarni qirish vositalaridan foydalaniladi. Suv manbalari, oziq-
ovqat, g‘alla ehtiyot qilib saqlanadi.
KUYDIRGI 
Kuydirgi – og‘ir intoksikatsiya, yuqori harorat, teri yoki ichki a’zolarning
jarohatlanishi bilan kechadigan o‘tkir yuqumli kasallik. Bu kasallikni kuydirgi
tayoqchasi qo‘zg‘atadi. Organizmdan tashqarida spora holida uchraydi. Mikrob
kuchli toksin ishlab chiqaradi. Kuydirgi tayoqchasi dezinfeksiyalovchi moddalar
ta’sirida tez nobud bo‘ladi, lekin sporasi tashqi muhitda juda turg‘un. Suvda bir
necha yil, tuproqda o‘n yillab saqlanadi.

Download 396.96 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   67   68   69   70   71   72   73   74   ...   110




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling