Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан

Сирдарё вилоятида ўтказилган Олипия дастурига баскетбол биринчи марта қачон киритилди.
1920 йил
1926 йил
1922 йил
1924 йил
Баскетбол ўйини биринчи бутун ўзбек спартакиадаси дастурига қачон киритилди.
1925 йил
1924 йил
1927 йил
1930 йил
Баскетбол ўйини техникаси нечта бўлимдан иборат.
3
2
4
1
Баскетбол химоя техникаси нечта гурухдан иборат.
2
3
1
4
Баскетбол химоя техникаси қайси гурухларга ажратилади.
Тўп билан бажариладиган харакатлар майдонда харакат қилиш техникаси
Тўпни егаллаш ва қарши харакатлар
Қарши хужум
Тўпсиз бажариладиган машқлар
Баскетбол ўйин тактикаси нечта бўлимдан иборат.
1
2
3
4
Баскетбол хужум тактикаси нечта гурухдан иборат.
1
2
3
4
Баскетбол химоя тактикаси нечта гурухдан иборат.
2
1
4
3


Ўзбекистон Республикаси Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

УрДУ жисмоний маданият факультети

«Умумий жисмоний тарбия»

кафедраси ўқитувчилари Рўзметов Неъмат ва Машарипов Фарходлар томонидан

Спорт ва харакатли ўйинларни ўқитиш методикаси “Волейбол”

фанидан ёзган маъруза матни

1-мавзу: Волейбол о`йининиг пайдо бо`лиши ва ривожланиши тарихи.

Режа:

1. 
   Волейбол о`йини ҳақида умумий тушунча.
   
2. 
   Волейбол о`йинининг вужудга келиши, унинг дастлабки қоидалари.
   
3. 
   Волейбол о`йинининг собиқ иттифоқда вужудга келиши ва ривожланиши тарихи.
   
4. 
   О`збекистонда волейболнинг вужудга келиши ва ривожланиш тарихи.
   
5. 
   Уруш даврида ва урушдан кейинги йилларда волейболнинг ривожланиши (1941 – 1964 йиллар).
   
6. 
   О`збекистон Республикаси жисмоний тарбия тизимида волейболнинг о`рни.
   

1.1. Волейбол о`йини ҳақида умумий тушунча.

Волейбол махсус майдончанинг о`ртасидан то`р билан ажратиладиган қисмларида икки жамоанинг то`п воситасида амалга оширадиган мусобақалашувидан иборат спорт о`йинидир.
О`йиннинг мақсади – то`пни то`р устидан рақиб майдончасига тушириш ва рақибни айнан шундай ҳаракатига ё`л қо`ймасликдан иборат. Бунда о`йинчи зарб билан то`пни то`р устидан рақиб томонга ё`налтиради. О`йин то`п майдон чизиқлари чегарасидан чиқиб ерга тушгунча ёки жамоа о`йинчиси хатога ё`л қо`йгунга қадар давом етади.
Волейболда ҳар бир о`йин вазиятининг натижаси, то`п қайси томондан киритилганлигидан қатъий назар, очко билан тугалланади.
Волейбол жамоали о`йин турларига мансуб бо`либ, о`йинда икки жамоанинг ҳар бирида олти киши бо`лиши шарт. Захирадаги о`йинчилар сони 2 тадан 6 тагача бо`лиши мумкин.
О`йинчиларнинг спорт кийими футболка, труси ва шиппак. О`йинчиларнинг ёши ва жинсига қараб то`рнинг баландлиги белгиланади.
О`йин 3 ёки 5 партиядан иборат бо`либ, ҳар бир партия 25 очкогача давом етади. Агар очколар 25 : 25 бо`лса, о`йин 27 очкогача яъни икки очко фарқ қилгунча давом етади. Партияларда о`йин ҳисоби «Тайм-брек» асосида олиб борилади. Яъни о`йиндаги ҳар бир ҳаракат натижасига қараб то`пни о`йинга киритиш ҳуқуқи қайси жамоада бо`лишидан қатъий назар, жамоага маг`лубият ёки г`алаба келтириши мумкин. О`йин жараёнида техник малакаларни бажаришдаги хатолар:
то`пни о`йинга киритишда: агар то`п ирг`итилмасдан то`г`ридан – то`г`ри «қо`лдан» урилса;
то`пни о`йинга киритишда белгиланган чегара чизиқларини босиш, то`п ирг`итилса-ю, лекин урилмасдан танага тегса ва ҳакозо;
то`пни узатишда: то`п кафтга тегса – илиб отилса, икки қо`л кетма – кет то`пга ёки ҳам танага, ҳам қо`лга тегса ва ҳакозо;
зарба беришда: тана ва тана қисмларининг то`рга тегиб кетиши (9 метрли белгиланган чегара оралиг`ида), қо`ниш вақтида оёқ о`рта чизиқдан бутунлай о`тиб кеца, рақиб томонидаги то`пга тегишса ва ҳакозо;
Ҳимояда:
то`пни қабул қилишда: агар то`пни узатишдаги хатолар бо`лса;
то`сиқ қо`йишда: зарба беришдаги хатолар бо`лса очко олишдан ёки то`пни о`йинга киритиш ҳуқуқидан махрум қилади.