Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан

Қо`лто`пикелибчиқишитарихи.
1898 йил - қо`лто`пигаасоссолинганйилҳисобланади. ДаниянингОрдрупешаҳридагигимназияларданбирининго`қитувчисиХ.Нилсонфутболданфарққиладиган, қизларучунҳаммоскеладиган, ёг`инлиҳаводазалдао`йнасабо`ладиганянгиспорто`йининияратишгақарорқилади. Ударвозабонларниқолдириб, жамоасониниқисқартириб, то`пниузатишваотишфақатқо`лбиланбажарилишинитаклифқилади. Шутариқаоламда «Гандбол» юзагакеладивакейинчаликтезгинабутунжаҳонгатарқабкетади. Бунгао`хшаш «чешскахазена» номлио`йинни 1892 йилдаЧехиядаҳамо`йнашган.
1904 йилибиринчибо`либДанияқо`лто`пифедерацияситашкилтопди. 1906 йилиКопенгагеншаҳридақо`лто`пио`йининингдастлабкиқоидаларинашретилди. УшбуқоидаларнингмуаллифиҳамХолгернНилсондир.
Ўйинниривожланишижараёнидао`йинчиларсонио`згарибтурди. Шундайо`йинвариантлариданбирида 10 тао`йинчива 1 тадарбозабонҳарбиржамоатаркибидабо`либ, о`йинфутболмайдонидао`йналиб, футболдарбозасигато`потишган. 11 о`йинчиданиборатбо`лганбуо`йинварианти 1915 йилГерманиядаташкилқилинган. Бундайо`йинниташкилқилишвао`йнашбиронбирвақтгачао`змуваффақиятигаегабо`лдихалос. Европадагандболнингривожланиши 1928 йилларгато`г`рикелади. БутунжаҳонҳаваскорларфедерациясиИАГФниташкилқилишгасабаббо`лди. СҲувақтнинго`зидаПрагадақизларо`ртасидахалқаротурнирда 7:7 о`йинвариантиилгарисурилди. 1934 йилдабиринчихалқароо`йинқоидаларитасдиқланди. Биринчиеркаклартурнири 1936 й. Берлинолимпиадасидабо`либо`тди, бундаҳарбиржамода 11 о`йинчидано`йнашди. 1938 йилдаГерманиядабо`либо`тганжаҳонбиринчилигидабирвақтда 11:11 ва 7:7 о`йинвариантларисинабко`рилди.
Жаҳонуришибошқаспорттурларикабибуспорттуриниҳамривожланишигато`сқинликқилди. Аммо 1946 йилиянахалқарогандболфедерациясиИГФқайтаташкилқилинди. Уришданкейингийиллардаасосан 11:11 о`йинвариантиқо`лланибшувариантдамусобақаларо`тказилибкелинди. 1950 йилданбошлабеса 7:7 уйинвариантигао`тилабошланди. СҲунданберибувариантдао`йнабкелинмоқда. 1954 йилиеркаклар, 1957 йилиесааёлларо`ртасидамусобақаларкичикмайдондао`йналабошланди. 1972 йилиМюнхенолимпиадасидаеркакларжамоалариолимпиадао`йинларидао`йнайбошлаганбо`лса, 1976 йилиМонреалолимпиадасидааёлларжамоалариқатнашабошлашган. Ўйиндагижо`шқинлик, юқоридаражадагитезликваатлетликтомошабинлардабуо`йингабо`лганқизиқишларнио`йг`отди.
СобиқИттифоқдақо`лто`пибо`йичабиринчийирикмусобақа 1928 йилиИБутуниттифоқспартакиадасидоирасидао`тказилган. 1955 йилдаБутуниттифоққо`лто`пифедерацияситашкилтопган. 1962 йилданбошлаберкакларвааёлларо`ртасидамунтазамИттифоқчемпионатларио`тказилибтурган. ҲозиргикундаХалқарогандболфедерациясигадунёнинг 123 давлатиаъзобо`либ, жами 7 миллионкишигандболбиланшуг`улланмоқда. СҲужумладан, 1,4 миллионшуг`улланувчисобиқиттифоқмамлакатларигандболчиларидир.