Урду жисмоний маданият факультети «Умумий жисмоний тарбия» кафедраси ўқитувчилари п ф. н. В рахимов, п ф. н. А шариповлар томонидан

Болаларвао`смирларгуруҳларибиланишлашхусусиятлари.
Ёшгандболчиларнитайёрлашдаавваламборо`саётганорганизмнингфизиологикхусусиятларигаватайёрлашвазифаларинингишхусусиятларигамоскелишигаасосланишикерак. То`г`ривао`звақтидақо`йилганжисмонийвафунксионалтайёргарликасослариасосиймалкавамаҳоратларнишакллантиришжараёнибиланбиргаликдакелгусидаюқориспортнатижаларигаеришишучунёрдамберадиганишниолибборишгаимконияттуг`диради.
Қуйидагивазиятларниҳисобгаолишзарур:
1)Ёшо`згаришибиланбиргаболанингорганизмиҳамо`згаради. Буо`згаришларнафақатсонжиҳатдан (бо`й, вазн), балкисифатжиҳатданҳамегадирлар. Шунингучункатталаргақо`йиладиганталабларни, боланингёшигамутаносибравишдаюзакитарздакамайтириб, болаларгақо`йишмумкинемас.
2)Болаорганизминингривожланишиузлуксиз, аммонотекисҳолдакетади (кечади). Маълумбирдаврлардамуҳимо`згаришларбо`либо`тади (бо`йннингмушакмассасининго`сиши, органватизимларинингривожланишиҳархилёшгақараббо`лингандаврлардасуръатжиҳатданҳамметоболикжараёнлархарактерижиҳатданҳамтурличадир). Масалан, қизларнингжинсийетилишидаврио`г`илболаларникигақарагандаанчаертадир, қизлар 11-13 ёшдабо`йвавазнжиҳатидано`г`илболалардано`зибкетишади, о`г`илболалардамушаккучи 13-14 ёшдаайниқсажадалравишдао`сади, қизболалардаеса 11-12 ёшда.
3)Болаларнингжисмонийсифатларнингвабошқақобилиятларнингривожланишсуръатларимаълумбирдаврларгато`г`рикелади. Натижамаълумбиржисмонийсифатларнивабошқақобилиятлариниривожлантиришучунқулайроқшарт-шароитларяратилади. Масалан, сезувчанликтезлиги 15 ёшгачаривожланади, юқоритезликнинго`сиши 13-14 ёшларгаайниқсажадалравишдабо`либо`тади. О`г`илболалардаюқоригасакрашнатижаларинингенгюқорио`сиши 9-13 ёшдакузатилади, кейинчаликбужараёнбарқарорлашади, қизларесабаъзан 15 ёшданкейинвақтинчаликёмонлашадиҳам.
4)Ҳаракатнингҳархилтурларидақизларнингвао`г`илболаларнингко`рсаткичлариёшигақараббо`лингангуруҳларгақарабтурличабо`лади. Шунингучунёшо`сишинатижасидавужудгакеладиганшарт-шароитларниҳисобгаолишкерак.
5)Ҳарбирорганизмнингяккатарздаривожлантиришиниёддатутишзарур. Календар, паспортёшиданташқарижисмонийривожланишсавиясини, ҳаракатлантирувчиимкониятларини, жинсийетилишваҳ.к. таснифлайдиганбиологикёшниҳамҳисобгаолиштавсияетилади. Календарёшибиологикёшгато`г`рикелмаслигиҳаммумкин.