Urganch davlat universiteti tabiiy fanlar fakulteti geografiya yo’nalishi 171-guruh talabasi ahmedova yulduzning o’zbekiston geografiyasi fanidan kurs ishi

XULOSA…………………………………………………........... 50

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO’YXATI................ 53

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi. Jahon miqyosida ekologik muammolarni yechimini topishning ijtimoiy-iqtisodiy samarali yo’li ekologik turizmni rivojlantirish deya e’tirof etilgan.¹ Chunki, u aholining salomatligini saqlab qolish, yangi ish o’rinlarini yaratish va yalpi ichki mahsulotni oshirishda katta ahamiyat kasb etmoqda. Jaxon bo’yicha tabiat milliy bog’lari hozirda 1200 tadan oshib ketdi. Keyingi yillarda, hususan, Kosta – Rika hududini katta qismini ekoturizm rivojlantirish ob’ektiga aylantirdi. Keniya davlatida ekoturizmdan tushadigan yillik daromad 500 mlrd. dollarga yetgan. Ekvador davlatida esa, bu ko’rsatkich 200 mln.dollarni tashkil etadi.² Shu sababdan, O’zbekiston mintaqalarida ekoturizmni samarali tashkil etish va ilmiy tadqiqotlar asosida mazkur tarmoq tarkibini takomillashtirishni taqazo etadi.

Jahonda ekoturizm sohasida rivojlanish tendentsiyalarini yuqori darajada tashkil etish, ularni davlatlar tomonidan qo’llab-quvvatlash, yangi marshrutlarni o’tkazish va takomillashtirishga ustivor ahamiyat berilmoqda. Shuningdek, hozirgi vaqtda, ma’muriy birlikliklar doirasida turizm, xususan, ekoturizmni shakllantirish, xizmat turlarini rivojlantirish orqali turistik marshrutlar atrofidagi aholi manzilgohlarida yangi ish o’rinlarini tashkil etish, aholi bandligini oshirish,tabiiy resurslardan samarali foydalanish va hozirgi holatini yaxshilash dolzarb vazifalardan hisoblanadi.

Bugungi kunda respublika turizm va uning tarmoqlarida (eko, agro, tarixiy, diniy, ekstremal, shop) xizmat turlarini shakllantirish, turistik maskanlar imkoniyatidan samarali foydalanish, hududlarning tabiiy va ijtimoiy-iqtisodiy imkoniyatlarini hisobga olish, ko’p tarmoqli tur firmalarni rivojlantirish va ularning ixtisoslashuvi hamda hududiy tarkibini takomillashtirish bo’yicha qator chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda. O’zbekiston Respublikasini rivojlantirishning beshta ustuvor yo’nalishi bo’yicha Harakatlar strategiyasida «turizm industriyasini jadal rivojlantirish, iqtisodiyotda uning ro’li va ulushini oshirish, turistik

¹ https://tourlib.net/statti.tourism/bochkareva.

² https://articlekz.com.

xizmatlarni diversifikatsiya qilish va sifatini yaxshilash, turizm infratuzilmasini kengaytirish», hamda «odamlarning ekologik xavfsiz muhitda yashashini ta’minlash»¹ yuzasidan muhim vazifalar belgilab berilgan. Bu borada, jumladan, tabiiy sharoiti va ijtimoiy vaziyati turlicha bo’lgan Namangan viloyatida ekoturizmning hududiylik, davriylik va komplekslik hususiyatlarini o’rganishga yo’naltirilgan ilmiy tadqiqotlar muhim ahamiyat kasb etadi.

O’zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2015 yil 22 yanvardagi 01-03-05-19-son Qarori va uning ijrosini ta’minlashdagi 2015 yil 10 martdagi

«2015-2017 yillarda O’zbekistonda ekoturizmni rivojlantirish va ekoturistik potentsialini mustahkamlashning qo’shimcha chora-tadbirlari to’g’risida»gi Qarori, O’zbekiston Respublikasi Prezidentining «O’zbekiston Respublikasining turizm sohasini jadal rivojlantirishni ta’minlash chora-tadbirlari to’g’risida»gi 2016 yil 2 dekabrdagi PF-4861 Farmoni va Namangan viloyati hokimining 2016 yil 16 fevraldagi «Namangan viloyatida turizm sohasini rivojlantirish dasturi to’g’risida»gi Qarori hamda mazkur faoliyatga tegishli boshqa me’yoriy-huquqiy hujjatlarda belgilangan vazifalarni amalga oshirishda ushbu dissertatsiya tadqiqoti muayyan darajada xizmat qiladi.