Urganch davlat universiteti «tasdiqlandi»

Shaxs rivojlanishining psixologik-pedagogik diagnostikaning predmeti asosiy yo’nalishlar va vazifallari.

Shaxs rivojlanishining psixologik-pedagogik diagnostikaning predmeti shaxs ruhiy xususiyatlari, qobiliyatlarini ,ularning rivojlanish va tarbiyalanganlik va ta’limda muvaffaqiyatlilik darajalarini aniqlash va tashxis qo’yish masalalaridan iboratdir.

psixologik-pedagogik diagnostika kursining asosiy vazifalari sifatida quyidagilarni ko’rsatish mumkin.

A) psixologik-pedagogik diagnostika kursitalabalarni nazariy asoslari,yo’nalishlari,bosqichlari va prinsiplari bilan tanishtirish

B) diagnostika qilishning turli metodikalarini amalda qo’llashga o’rgatish:

V) shaxslar psixikasida xulq atvorida yuz bergan salbiy o’zgarishlarni tuzatish , ularga yordam berish usullari bilan qurollantirish

Uning maqsadi-ta’lim va tarbiya jarayonida shakllanayotgan shaxsning individual sifatlarini, rivojlantirishi yoki skallantirishi lozim bo’lgan xususiyatlarning mavjudligi darajasi va o’quv jarayonidagi o’zgarishlar dinamikasini o’rganadi.

Yuqoridagilardan kelib chiqqan holda psixologik va pedagogic diagnostika predmeti sifatida avvalambor bolaning ta’lim jarayonida (masalan,bilim darajasi) va tarbiya jarayonida (xarakter xususiyatlari) shakllantiradigan sifatlarni ko’rish mumkin.

Keyingi yillarda O’zbekistonda Respublikasida bilimlarni baholashning reyting tizimiga o’tish,ta’lim jarayonini takomillashtirish, shu jumladan test metodining bilimlarini baholash usuli sifatida keng qo’llanilishi ,turli psixologik metodikalarga ayniqsa shaxlarning aqliy rivojlanishi darajasini o’rganishga bo’lgan qiziqish va ehtiyojlarning oshishi Respublikamizda pedagogic va pedagogik-psixologikdiognostikaning nazariy va amaliy jihatdan rivojlanishiga kata turtki berdi.

Pedagogik-psixologik diognostika bugungi kunda maktab, bog’cha va boshqa turli tipdagi o’quv bilim yurtlari psixologlari va pedgoglari oldida turgan muhim vazifalardan, ularning real ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda shakllanmoqda va rivojlanmoqda .

Pedagogik-psixologikdiognostikaning rivojlanib kelayotgan fan tarmog’ ekanligi va uning amaliy va dolzarbligi bilan bir vaqtda shu sohani aniq chegaralari boshqa fanlardan farqi va o’ziga xos xususiyatlari hozircha to’liq tarkib topmaganligini ko’rsatib o’tish lozim .Shuning uchun biz pedagogik-psixologik diognostikaning ba’zi tomonlarigagina qisqacha to’xtalib o’tishga harakat qilamiz.Shunday tomonlardan biri shakllanib kelayotgan fan sohasining asosiy obyektlari qanday yo’naltirishlarda ish olib borilishiga to’xtalib o’tmoqchimiz.

Pedagogik-psixologik diognostikaning asosiy yo’nalishlashlari amaliyotning talab darajasidan kelib chiqqan holda shakllanmoqda.Shu sababli ham uning yo’nalishlarini bu yo’nalishlarining mohiyatini pedagogik-psixologik diognostika pedagogic amaliyotning qaysi sohalarda qo’llanilishini ko’rsatmasdan turib to’liq ochib berib bo’lmaydi.Quyidagi pedagogik-psixologik diognostika qo’llanilishi juda katta amaliy ahamiyatga ega bo’lgan sohalardan bir nechtasini shartli ravishda ajratib oldik .Ular quyidagilar;

1.Ta’lim-tarbiya nazariyasivametodikasi.

2.Boshqarishamaliyot.

3.Didaktikavaxususiymetodika.

4.Pedagogiksotsialogiya.

5.Ijtimoiypsixalogiya.

Bu sohalarningasosiyvazifalaripredmetipedagogikpsixologikadabiyotlarda, o’quvqo’llanmalardajudakengyoritilmasliginihisobgaolibulargabatafsilto’xtalibo’tamaymiz.

Yuqoridakeltirilganharbirsohadapsixologyokishusohalargaqiziquvchimutaxasislarma’lumdiognostikishlarniamalgaoshiradilarmanashuishlarmajmuasipsixologik-pedagogikdiagnostikaningyo’nalishlarinitashkiletadi.Harbirsohadao’zigaxos diagnostic ishlarolibboriladivabuishlarningmazmunipsixologik-pedagogikdiagnostikaningyo’nalishlarinitashkiletadi.

Bu yo’alishlarga quyidagilar kiradi.(Mixaylovich E.A 1997)

1. 
   Tarbiyalanganlikdarajasinidiognostikaqilish.
   
2. 
   Tashkiliymetodikdiognostika.
   
3. 
   Didaktikdiognostika.
   
4. 
   Ijtimoiypedagogikdiognostika
   
5. 
   Ijtimoiy-psixologikpedagogikdiognostika