Urganch davlat universiteti texnika fakulteti

4.2-masala. Naporli quvurda suyuqlikning turbulent xarakati paytida uning uzunligi bo’yicha yo’qotilgan naporni aniqlang. Quvurning uzunligi /

• 
  800 m, undagi suyuqlik sarfi Q = 0,10 m³/s. Quvur po’latdan yasalgan bo’lib,
  

diametri D = 0,25 m va gadir-budurligining o’rtacha balandligi D = 0,0013 m.

203
Echish. Qaralayotgan masaladagi berilgan miqdorlar ikkinchi darajali Qarshilik soxasida yotadi deb faraz qilamiz, u xolda yo’qotilgan napor A. SHezi formulasi v = S-Ly dan foydalanib quyidagicha aniqlanadi: h,= c²r

bu erda J, I Bunda v uzluksizlik tenglamasidan aniqlanadi: Q 0,10 0,10 t g., . v = — = —-t = —¹—t = 2,04 m/s ^sh ,D² 3,140,25^ ' ' ^P bu erda =0,0625 m.

227I. I. Agroskin formulasidan S ni aniqlaymiz

S = 17,72 (ksh+ lgR) = 50,2 m°-^5/s bunda					J 7Z
I, = -£-/ =—	2	;	04:	800 = 21,14 m. S^2L 50,2^2 0,0625

Masalaning boshlanishida biz suyuqlik xarakati jarayonlarini ikkinchi darajali qarshilik soxasiga qarashli deb xisobni boshlagan edik. Endi xaqiqatdan xam undaymi yoki yo’qmi ekanini tekshiramiz. Buning uchun O. Reynolde sonini xisoblaymiz

_{R =} M425 _{= 389313} ^v 1,31-YU"⁶

bu erda suvning xarorati G S = 10° S bo’lgani uchun 1.2-jad- valdan v = 1,31 x YU^-6 m²/s bo’ladi. Endi shunday O. Reynolde sonini aniqlashimiz kerakki (u chegaraviy O. Reynolde soni deyiladi), u chegaraviy Re_4erapa sonidan katta bo’lsa, u xolda bizning masala ikkinchi darajali qarshilik soxasi qarashli bo’ladi, ya’ni o’zan devori to’liq, gadir-budur chegara = 21,6S| = 21,6 50,2 =208523,

ya’ni Re₀ = 389313 > Re_4erapa = 208523.

Bu tengeizlikdan shunday xulosa chiqdiki, berilgan masalada qaralayotgan suyuqlik xarakati xaqiqatan xam ikkinchi darajali qarshilik oblastida ekan. Bundan ko’rinadiki, masalani echishda biz to’g’ri yo’l tutganmiz.