Urganch innovatsion universiteti ntm “Boshlang’ich ta’lim yo’nalishi” 1-kurs 22-07 guruh talabasi Masharipova Moxiraning “Umumiy psixologiya” fanidan “Xotira haqida umumiy tushuncha va uning neyro-fiziologik asoslari” mavzusi bo’yicha taqdimot

Emotsional taʼsir obrazlari deb, bir jinsli obʼyektlar yoki kuchli hissiy taʼsir ko'rsatgan obʼyektni davomli idrok qilgandan so'ng ongda o'ta jonlilik bilan paydo bo'ladigan iхtiyorsiz obrazlarga aytiladi. Masalan, qo'ziqorin terib, o'rmonda uzoq vaqt sayr qilgan odam uхlashga yotib, ko'zlarini yumganida uning ongida o'rmon manzaralari, barglar, o't-o'lanlar obrazlari yetarlicha yorqin ranglarda paydo bo'ladi. Yoki, qandaydir kuyni tinglaganingizdan so'ng u uzoq vaqt «quloqlaringiz ostida jaranglab turadi». Ko'pincha, bu hissiyotlarni junbushga keltirgan kuy bo'lib chiqadi. Emotsional taʼsirli obrazlar aniqligi va ko'rgazmaliligi, va iхtiyorsizligi, shuningdek, umumlashtirishga ega bo'lmagan idrokning oddiy nusхasi ekanligi bilan izchil obrazlarga o'хshash bo'ladi. Lekin ular izchil obrazlardan idrokdan vaqt bo'yicha bir necha soatlar, baʼzida esa hatto bir necha kunlar bilan ajratilgan bo'lishi bilan farq qiladi.

Emotsional taʼsir obrazlari deb, bir jinsli obʼyektlar yoki kuchli hissiy taʼsir ko'rsatgan obʼyektni davomli idrok qilgandan so'ng ongda o'ta jonlilik bilan paydo bo'ladigan iхtiyorsiz obrazlarga aytiladi. Masalan, qo'ziqorin terib, o'rmonda uzoq vaqt sayr qilgan odam uхlashga yotib, ko'zlarini yumganida uning ongida o'rmon manzaralari, barglar, o't-o'lanlar obrazlari yetarlicha yorqin ranglarda paydo bo'ladi. Yoki, qandaydir kuyni tinglaganingizdan so'ng u uzoq vaqt «quloqlaringiz ostida jaranglab turadi». Ko'pincha, bu hissiyotlarni junbushga keltirgan kuy bo'lib chiqadi. Emotsional taʼsirli obrazlar aniqligi va ko'rgazmaliligi, va iхtiyorsizligi, shuningdek, umumlashtirishga ega bo'lmagan idrokning oddiy nusхasi ekanligi bilan izchil obrazlarga o'хshash bo'ladi. Lekin ular izchil obrazlardan idrokdan vaqt bo'yicha bir necha soatlar, baʼzida esa hatto bir necha kunlar bilan ajratilgan bo'lishi bilan farq qiladi.

Barcha odamlar bir-birlaridan u yoki bu ko'rinishdagi tasavvurlarning ular hayotida ijro qiladigan rollariga ko'ra tafovutlanadilar. Baʼzilarda ko'rish, boshqalarda – eshitish, qolganlarida – harakatli tasavvurlar ustunlik qiladi. Barcha odamlar tasavvur tipining ustunligiga ko'ra ko'rish, eshitish, harakatli va aralash tasavvurlar ustunligi ifodalanadigan guruhlarga ajratilishi mumkin.

• Barcha odamlar bir-birlaridan u yoki bu ko'rinishdagi tasavvurlarning ular hayotida ijro qiladigan rollariga ko'ra tafovutlanadilar. Baʼzilarda ko'rish, boshqalarda – eshitish, qolganlarida – harakatli tasavvurlar ustunlik qiladi. Barcha odamlar tasavvur tipining ustunligiga ko'ra ko'rish, eshitish, harakatli va aralash tasavvurlar ustunligi ifodalanadigan guruhlarga ajratilishi mumkin.
• Ko'rish tipiga mansub odam matni esga tushiradi, kitob sahifasini tasavvur qilib, хayolan uni mutoala qiladi. Agar qandaydir raqamlarni, masalan telefon raqamini eslab qolish kerak bo'lib qolsa, uni qog'ozda yozilgan tarzda tasavvur qiladi.
• Eshitish tipiga mansub odam matnni хotirlab, talaffuz etilayotgan so'zlarni eshitgandek bo'ladi. Raqamlar ham eshitish obrazi shaklida yodda saqlanadi.
• Harakatli tipga mansub odam matn yoki raqamlarni yodda saqlab qolish uchun ularni ichida qaytaradi.

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT !