Urganch innovatsion university

10-seminar mashg’uloti.
Mavzu: Kombinator va pozitsion tovush o‘zgarishlari.


Reja:
1.Mоrfоlоgik qayta bo‘linish.
2.Fonetik o‘zgarishlar va ularga doir mashqlar bajarish


Savol va topshiriqlar:
1.Qanday fonetik jarayonlar kombinator va pozitsion o‘zgarishlar deb ataladi?
2.Assimliyatsiya deb nimaga aytiladi?
3.Dissimilyatsiyaning nutq jarayonida hosil bo‘lish sabablarini tushuntiring.
4.Dissimilyatsiya natijasi adabiy til faktiga aylanishi mumkinmi? Misollar keltiring.
5.Metateza, proteza, epenteza, diereza hodisalari adabiy til fakti sifatida qaralishi mumkinmi?
Amaliy mashqlar
1- mashq. Singormanizm, reduksiya, proteza, epenteza, sinkopa kabi terminlarni lug’aviy ma`nolarini izohlang.
2- mashq. Talaffuz jarayonida quyidagi so‘zlarda qanday kombinator o‘zgarishlar yuz berishini aniqlang.
Do‘slik, shuytib (shunday qilib), qaytib (qanday qilb), oborib (olib borib).
3-mashq. Nutq jarayonida tovushlarning quyidagicha o‘zgarishini fonetik qonuniyat asosida izohlang.
Labolotoriya, kolidor, zaral, zaril, turpoq, yog’mir, avxol, dayro, istadion, istakan, ustol, g’ish, go‘sh, taralabus, tiraktir, direktir, rektir, payrot (faryod), o‘pka, aynalayin.
4-mashq. Quyidagi misollar vositasida urg’uning ma`no farqlashdagi ahamiyatini tushuntiring
Olma-olma, atlas-atlas, tortma-tortma, akademik-akademik, qaynatma-qaynatma, sochma-sochma, terma-terma, etik-etik, yigitcha- yigitcha, ko’zlar- ko’zlar, qo’llar-qo’llar.

«Tilshunoslik nazariyasi» fanidan mustaqil ta’lim mavzulari

1.	Amaliy mashg‘ulotlarga tayyorgarlik.
2.	Seminar mashg‘ulotlariga tayyorgarlik.
3.	Tilning tizim sifatidagi mohiyati.
4.	Tilshunoslik va semiotika.
5.	Sharq mutafakkirlarining til shakllanishiga oid qarashlari.
6.	Til oilalari.
7.	Hind-yevropa tillari oilasi.
8.	Roman tillari
9.	Leksemaning semantik tabiati.
10.	Leksema, semema va sema.
11.	Lug‘aviy sath taraqqiyotining ichki va tashqi manbalari.
12.	Lug‘aviy birliklarning qo‘llanish doirasiga ko‘ra guruhlanishi: iste’mol doirasi chegaralangan va keng iste’mol qatlami.
13.	Terminlarning monosemantik xarakteri.
14.	Frazemalarning semantik turlari: omonim, sinonim, antonim iboralar.
15.	Grammatika – til strukturasini o‘rganuvchi soha sifatida.
16.	Morfologiya va sintaksis.
17.	Grammatik ma’noni ifodalovchi vositalar.