Urg‘u Lotin tilida ham so’zlar bo’g’inlarga bo’linadi, urg’u olgan bo’g’in katta ovoz kuchi bilan talaffuz etiladi. So’zda qancha unli harf bo’lsa, shuncha bo’g’in bo’ladi

Педиатрия 123-гурух талабаси Ахмедова Хушноза
Мавзу: Ургу куйиш коидалари
Maqsad: Urg’u qoidalarini bilib olish. Lotin so’zlari talaffuzida urg’uli bo’g’inni ajratib o’qiy olish.
Urg‘u Lotin tilida ham so’zlar bo’g’inlarga bo’linadi, urg’u olgan bo’g’in katta ovoz kuchi bilan talaffuz etiladi. So’zda qancha unli harf bo’lsa, shuncha bo’g’in bo’ladi.
Bo’g’inlar so’zning oxiridan boshlab hisoblanadi: pro – fún – dus 3 2 1 Bir bo’g’inli so’zlarda urg’u unli harfga tushadi:

déns	ós
3. Ikki bo’g’inli so’zlarda urg’u so’z oxiridan ikkinchi bo’g’inga tushadi:
vé – na	ós – sa

Lotin tilida urg’u odatda so’z oxiridan ikkinchicho’ziq bo’g’inga qo’yiladi. Agar so’z oxiridan ikkinchi bo’g’in qisqa bo’lsa, u holda urg’u so’z oxiridan uchinchi bo’g’inga qo’yiladi.

trans – vér – sus 3 2 1

tu – bér – cu – lum 4 3 2 1

So’z oxiridan ikkinchi bo’g’inlar quyidagi hollarda cho’ziq o’qiladi: a) bo’g’in tarkibida diftong bo’lsa: di – áe – ta pe – ri – to – náe – um 3 2 1 5 4 3 2 1 b) unli harf ikki yoki undan ko’p undoshdan oldin kelsa: li – ga – mén – tum la – bi – rín – thus 4 3 2 1 4 3 2 1
unli harf z va x undoshlaridan oldin kelsa:

re – flé – xus 3 2 1

gly – cyr – rhí – za 4 3 2 1

-ura, -itis, -oma ot yasovchi suffikslari

in – ci – sú – ra 4 3 2 1

bron – chí – tis 3 2 1

a – de – nó – ma 4 3 2 1

) -al-, -ar-, -at-, -in-, -os-sifat yasovchi suffikslari: or – bi – tá – lis ar – ti – cu – lá – ris ha – má – tus 4 3 2 1 5 4 3 2 1 3 2 1 pel – ví – nus pa – la – tí – nus spi – nó – sus 3 2 1 4 3 2 1 3 2 1 NB!Serotinus va trigeminus sifatlarida -in- suffiksi qisqa o’qiladi.
. So’z oxiridan ikkinchi bo’g’inlar quyidagi hollarda qisqa o’qiladi: a)b, c, d, g, p, t harflari l, r harflari bilan birikmalaridan oldin unli kelsa:

vér – te – bra 3 2 1

cé – re – brum 3 2 1

unli yoki h harfidan oldin unli kelsa:

ó – le – um	fó – ve – a	éx – tra – hunt
3 2 1	3	2 1	3 2 1

-ol-, -ul-ot yasovchi suffikslari:

scá – pu – la	al – vé – o – lus
3 2 1	4 3	2 1
d) -ic-, -id-, -il-, -it- sifat yasovchi suffikslari:
tho – rá – ci – cus	flú – i – dus	so – lú – bi – lis

E'TIBORINGIZ

• E'TIBORINGIZ
• UCHUN
• RAHMAT!