Қурилиш материаллари ва буюмлари

7. 
Қурилишда ишлатиладиган металлар 
Умумий маълумотлар. Металларнинг хоссалари. Металларнинг механик 
хоссалари. Эластиклик, пластиклик, қаттиқлик, чўзилишга мустаҳкамлик, 
қовушқоқлик, едирилишга чидамлилик. Металларни аллотропик ўзгариши. 
Кристалланиш ва фаза таркиби. Металларни таснифи. 
Чўянни ишлаб чиқариш. Чўян ишлаб чиқариш учун хомашё. Домна печи 
жараёни. Чўян турлари ва хоссалари. Ўқ чўян, кулранг чўян, модификацияланган 
чўян. Чўяндан тайёрланган буюмлар. 
Пўлат ишлаб чиқариш усуллари. Пўлат ишлаб чиқариш учун хомашё. 
Конвертор усули, Мартен усули, электр печи усули. Қурилишбоп пўлатларнинг 
таснифланиши. Қурилишда, асбобсозликда ва транспортда қўлланадиган пўлат 
турлари. 
Пўлатларга термик ишлов бериш усуллари. Юмшатиш, паст ҳароратда 
юмшатиш, чала юмшатиш, тўла юмшатиш, нормаллаштириш, тоблаш бўшатиш. 
Пўлатларга термо-кимёвий ишлов бериш усуллари. Цементитлаш, азотлаш, 
нитроцементитлаш, алитлаш, хромлаш ва никеллаш, бўрлаш. Пўлатларга механик 
ишлов бериш усуллари. Прокатлаш, болғалаш, пресслаш, совуқ ҳолда профиллаш. 
Рангли металлар. Рангли металлар ва қотишмалар. Енгил қотишмалар. 
Алюминий ва унинг қотишмалари. Магний ва қотишмалар. Мис ва унинг 

---

4 
қотишмалари. Металлар коррозияси. Коррозия турлари ва ундан муҳофаза қилиш 
усуллари. 
 
8. 
Ёғоч қурилиш материаллари ва буюмлари
 
Қурилишда ёғочнинг мохияти. Қурилишда ишлатиладиган дарахт навлари. 
Игнабаргли ва япроқли дараҳт турлари, уларнинг қурилишда қўлланилиши.
Ёғочнинг макро ва микроструктураси. 
Ёғочни физик хоссалари: Ёғочнинг ранги ва текстураси, ўртача зичлик, 
намлик, намлик турлари, ёғочнинг гигроскопиклиги, иссиқлик ўтказувчанлиги. 
Ёғочнинг механик хоссалари. Ёғочнинг нуқсонлари, уларнинг турлари. 
Ёғочни қуритиш ва емирилишдан мухофаза қилиш усуллари. Ёғоч 
конструкцияларнинг чидамлилигини ошириш усуллари. Ёғочни қуритиш усуллари. 
Ёғоч конструкцияларни антисептиклаш. Ёғоч конструкцияларни антипиренлаш. 
Ёғоч-тахта материаллари ва буюмларининг турлари.