Қурилиш механикаси

Кўчишлар ва уларни белгилаш

• Деформация натижасида иншоот нуқталарининг берилган (дастлабки) ҳолатдан янги ҳолатга ўтиши кўчиш дейилади.

• 11.1-расм

• δ11–P1 куч йўналиши бўйича P1=1 кучи таъсиридан ҳосил бўлган кўчиш;
• δ21 – P2 кучи йўналиши бўйича P2=1 кучи таъсиридан вужудга келган кўчиш ва х. к. з.

• 3 Фан: Курилиш механикаси ( I қисм ), 11-маъруза.

• 11.2 – расм

• 4 Фан: Курилиш механикаси ( I қисм ), 11-маъруза.

• 11.2. Кўчишларнинг универсал формуласи (Мор формуласи)
• тизимнинг икки ҳолатини текширамиз: I–ҳолатда берилган тизим ташқи кучлар таъсирида бўлади; II–ҳолатда эса берилган тизимга изланаётган кўчиш йўналишида бирлиќ P2=1 кучи қўйилган бўлади (11.3 – расм).

• 11.3 – расм

• Иккинчи ҳолатдаги P2=1 бирлиќ кучининг I–ҳолатдаги ташқи кучлардан ҳосил бўладиган кўчишда ∆21 бажараоладиган иши A21 қуйидагича бўлади:
• A21=P2∆21=1∙∆21=∆21;

• 5 Фан: Курилиш механикаси ( I қисм ), 11-маъруза.

• Бу ерда M2, N2 ва Q2 – бирлиќ ҳолатда ҳосил бўладиган зўриқишлар; M1, N1, ва Q1 лар I –ҳолатда (берилган ҳолат) ҳосил бўлган зўриқишлар; уларни баъзи ҳолатларда MP, NP ва QP деб белгилаш мумкин, у ҳолда

• Бу формула эластик тизимларда ташқи кучлардан ҳосил бўлган кўчишларни аниқлашда кўлланиладиган универсал формуладир (Мор формуласи).
• Универсал формула (11.2) ёрдамида ҳар қандай стерженли конструкция (рама, ферма, балка ва арка) ларда ҳосил бўлган кўчишларни қуйидаги тартибда аниқлаш мумкин:
• 1. Ихтиёрий кесим учун ташқи кучлардан ҳосил бўлган зўриқиш кучлар
• MP, NP ва QP нинг ифодалари ёзилади (I – ҳолат).
• 2. Изланаётган кўчиш йўналиши бўйича тизимларга бирлик куч (чизиқли
•