Қурилиш механикаси

Ҳаракатланувчи юкларга темирйўл кўприги бўйлаб ҳаракатланувчи поезднинг

оғирлиги, кран ости балкаси бўйлаб ҳаракатланувчи кран ва бошқалар мисол

бўлади.

• Ҳаракатланувчи ва бир-бири билан боғланган вертикал юклар тизимси таъсирида иншоот (кўприк) элементларида ҳосил бўладиган максимал зўриқишларни аниқлаш учун таъсир чизиқлар назариясидан фойдаланилади.

• Бу назарияга кўра, дастлаб иншоот устида ҳаракатланувчи вертикал бирлик куч (Р=1) таъсирида унда ҳосил бўладиган зўриқишларнинг ўзгариш қонуни текширилади (3.1 – расм). Сўнгра бу ўзгариш қонунларига асосан ва кучлар таъсирининг мустақиллиги принципидан фойдаланиб ҳаракатланувчи юклар тизимси таъсирида иншоот элементларида ҳосил бўладиган зўриқишлар аниқланади. Бирлик куч иншоот бўйлаб ҳаракат қилганида унинг элементларида (ихтиёрий кесимида) ҳосил бўладиган зўриқиш микдорининг ўзгаришини ифодаловчи график шу зўриқишларнинг таъсир чизиғи дейилади. Таъсир чизиғини эпюрадан фарклаш зарур. Эпюра ўрганилаётган микдорнинг (эгувчи моментни) балканинг кесимлари бўйлаб тақсимланишини кўрсатади, таъсир чизиғи эса шу микдорнинг балка бирор кесимидаги кийматини ҳаракатланувчи Р=1 кучи таъсиридан ўзгаришини кўрсатади.

• 3.1.Ҳаракатланувчи юклар ва таъсир чизиқлари ҳакида тушунча

• 3 Фан: Курилиш механикаси ( I қисм ), 3-маъруза.

• 3.2. Оддий балкаларнинг таъсир чизиғини статик усул билан қуриш. Таянч реакцияларнинг таъсир чизиғи
• RA т.ч. қурамиз:

• 0 0

• 3.2 – расм

• 4 Фан: Курилиш механикаси ( I қисм ), 3-маъруза.

• Бундан

• ёки Р=1 да,

• х=0 да

• Бу таъсир чизиқ 3.2 б-расмда кўрсатилган.RB т.ч қурамиз
• (3.2 в-расм):

• x=0 да RB=0, x=

• Кўндаланг кучнинг таъсир чизиғи. Балканинг K кесимидаги кўндаланг куч Qk т.ч. қуриш учун бирлик куч (Р=1) нинг икки вазиятини текшириш керак (3.3 а – расм).

•