Urushdan keyingi yillarda O‘zbekiston xalq xo‘jaligining

2. Sanoat va uning yetakchi tarmoqlari. 

O’zbekistonda sanoatni rivojlantirishning qator imkoniyatlari, geografik va iqtisodiy omillari 

mavjud. Geografik omillar jumlasiga yer sirti tuzilishining holati, iqlimning nisbatan 

yumshoqligi, tabiiy resurslar (M.: foydali qazilma: ma'dan mineral va yoqilІi resurslari), suv 

resurslari va ular bilan ta'minlash darajasi kiradi. Iqtisodiy resurslarga mehnat resurslari, 

transport va uning rivojlanish holati kiradi. Shuningdek, uni rivojlantirishda ishlab chiqarishning 

moddiy-texnika bazasi muhim rol o’ynaydi. 

Mamlakatning sanoati rivojlantirishda shu nuqtai nazardan qaraydigan bo’lsak uning istiqbolini 

ko’rish qiyin emas. Mamlakatimiz yer usti va yer osti boyliklari zahiralarining ko’p va xilma-

xilligi, mehnat resursining kattaligi, transport tarmoqlarining yaxshi rivojlanganligi, shuningdek, 

mamlakatda yagona temir yo’l tizimini yaratish sohasida amalga oshirilayotgan ishlar, xorijiy 

davlatlar bilan hamkorlikda barpo qilinayotgan yuzlab qo’shma korxonalar ana shu istiqboldan 

darak beradi. 

Ayrim tabiiy resurslarga nazar tashladik. Sanoatni rivojlantirishda tabiiy resurslar (va ayniqsa 

foydali qazilmalar) bilan ta'minlanganlik alohida o’rin tutadi. Chunki yoqilІi-energetika va 

metallurgiya sanoatining xomashyo (neft, gaz, ko’mir rudasi)larsiz sanoatning undurivchi 

tarmoqlarini rivojlantirib bo’lmaydi. Ishlab beruvchi sanaotning ko’pchilik tarmoqlari uchun 

ham xomashyoni asosan ana shu undiruvchi sanoat yetkazib beradi. 

Suv resurslari ham sanoat ishlab chiqarishini rivojlantirishda alohida omil hisoblanadi. U 

sanoatni hududiy joylashtirish va rivojlantirishda qatnashadi.Har qanday sanoat tarmoІi (va 

hattoki, alohida olingan sanoat korxonasi) ozmi ko’pmi suv iste'mol qiladi. Ayni bir paytda 

mamlakatimizda suv zahiralari chegaralangan. Buning respublika qihloq xo’jaligi asosan 

suІorishga tayanadi. Shuning uchun ham mamlakatda sanoatni uning markazlarini barpo 

qilayotganda mazkur hududlarning suv resurslarini hisobga olish zarur. Sanoatni joylashtirish va 

rivojlantirishga suv zahiralarini hisobga olish “Orol inqirozi” vujudga kelgan O’zbekiston rangli 

metallurgiya sanoatining ko’rki oltindir. Mamlakatimiz hududidan 30 ta oltin koni topilgan. 

“Oltinning asosiy zahiralari oltin konlarining o’zida MarkaziyQizilqumda joylashgan bo’lib, 

tasdiqlangan zahiralari bo’yicha respublikani dunyoda to’rtinchi o’ringa olib chiqdi”.Hozirgi 

vaqtda O’zbekiston oltin qazib olish bo’yicha jahonda yettinchi o’rinda chiqib oldi. Ushbu nodir 

va sifati jihatidan jahonda tengi yo’q oltin sanoatini tashkil qilish va rivojlantirish orqali 

O’zbekiston iqtisodiy taraqqiyotining kamol topishlarini yana bir poІona balandga ko’taradi.