Ushbu o’quv-uslubiy majmua zamonaviy pedagogik texnologiyalar asosida oliy ta’lim muassasalari tabiatshunoslik fakultetlari agrokimyo va agrotuproqshunoslik yo’nalishi 3-bosqich Tuproq biologiyasi fani o’quv dasturi bo’yicha tayyorlangan

2-ish. G’o’za o’simligi xujayrasidan xloraplastni ajratib olish.
Kearkli material asbob va uskunalar: 100 gr 14 kunlik g’o’za bargi 100 ml 70% spirt 1metr kapron gomogenizaator K-23, K-32 tsentrafuga probirkalar 2 stakan 2 ta kolba. Bufer A0,4 mM manni, 50mM tris HCl rN 8,0, 3mM EDTA, 0,1% Albumin ( xayvonat zardobi) 1%PVP, 1mM oktanal
Bufer V: 50mM tris - HCl, rN- 75, 25mM HCl, 10mM MgCl_2.
Ishning borishi: 100g 14kunlik g’o’za o’similgi barcha 70% li spirtdga 2 daqiqasolib qo’yiladi so’ng distirlangan suvda yuviladi. Sterillangan g’o’za barcha 400ml A buferida 30 sekunt davomida yuqori aylanish tezligiga ega bo’lgan gomegatizatorda maydalanadi. Gomogenat 4 qavatli steriallangan kapron yordamida filtrlanadi va 1800 aylanma daqiqa tezlikda tsentrofugalanadi. Bunda xujayra bo’laklari va yadro cho’kmaga tushadi, Supernatanatdan xloroplast 2500 aylanma daqiqa tezlikda tsentrofugalash yo’li bilan olinadi. Cho’kma 20 ml A buferida suspenziya holatiga keltiriladi va saxaroza gradient yordamida tozalanadi. Saxaroza gradient V bufer yordamida tayyorlanadi. Xosil bo’lgan gradient 22000 aylanma daqiqa tezlikda tsentrofugalanadi, xloroplast 1,6 M saxaroza qatlamining yuqori qismiga joylashadi. Mipedka yordamida xloroplast qatlami ehtiyotkorlik bilan olinadi va A buferda 3 marta suyultriladi. Suyultirilgan xlroplast susnenziyasi 2500 aylanma daqiqa tezlikda tsentrofugalash yo’li bilan toza xloroplast cho’kmasida olinadi.

1. 
   ish. G’o’za o’simligi xujayrasidan mitaxondriyani ajratish.
   

Material, asbob va uskunalar: 50 g ikki kunlik g’o’za o’simtasi, 100 ml 70 % spirt, 1 metr kapron, gomogenezator, K-23, K-32 tsentrofuga. Probirka, 2 ta stakan, 2 ta kolba. Bufer A, 1 % PVP 1mM oktan.
Ishning borishi: 50 g ikkin kunlik g’o’za o’simtasi xuddi yadroni ajratishdek sterillanadi, filtrlanadi. Olingan gomogenat 10 daqiqa davomida 3000 aylanma daqiqa tezlikda tsentrofugalanadi, xujayra bo’laklari, yadro xloroplastlardan xolis bo’ladi. Supernatant 15000 aylanma daqiqa, tezlikda 40 daqiqa tsentrofugalanib, mitaxondriya cho’ktirilib olinadi. Cho’kma 20 ml A buferida suspenziya holatiga keltirilib qatlamli saxaroza gradientida (0,6 0,9 1,6 m) 22000 aylanma daqiqa tezlikda 2 soat tsentrofugalash yo’li bilan (shkastlangan mitoxondriyadan, kraxmal donachalaridan) tozalab olinadi. Toza mitaxondriya 1,6 m saxaroza qatlamining tepa qismida joylashadi. Pipetka yordamida mitaxondriya qatlami extiyotkorlik bilan olinib A buferda 3 marta suyultirilib 15000 aylanma daqiqa tezlikda tsentrofugalash yo’li bilan toza mitaxondriya cho’ktiriladi.
Adabiyotlar.

1. 
   V.S.Sheveluxa va boshqalar. Selskoxozeystvennaya biotexnologiya. Moskva. Vo’sshaya shkola. 2003
   
2. 
   K. M. Artomonov-Biotexnologiya agropromishlennomu kompleksu. M, Mir. 1989.
   
3. 
   Yo. X. To’raqulov-Molekulyar bitexnologiya. 1993.
   
4. 
   Muromtsev G.S. i drugie. Osnovo’ selskoxozyaystvennoy biotexnologii. M. 1990.
   
5. 
   R.G.Butenko. Biologiya kletok vo’sshix rasteniy in vitro i biotexnologii. M. 1990