Usmoniylar imperiyasining davlat boshqaruv tizimi reja

XVII asrga qadar taxt otadan o’g’ilga meros qolgan. Taxtga chiqqan o’g’il o’z ukalarini taxtga bo’lgan da’vogarlar sifatida o’ldirishga buyruq bergan. XVII asrdagi yangi buyruqqa ko’ra taxt vorisi deb katta o’g’il e’lon qilinadi. Qolgan ukalar esa saroy kamoqxonasi saqlangan. Ikkinchi shaxs buyuk vazir hisoblangan. Alohida sohalar bo’yicha vazirlar (ministrlar) ham bo’lgan. Vazirlarning alohida kengashi Divan-i xumayun bo’lgan. Musulmonlar boshida muftiy turib, XV asr 70 yillaridan boshlab u shayx ul- islom deb aytilgan. Unmdan keyin kadiaskerlar turgan. Salim I davrida dindorlarning obro’si shunchalar oshadiki, sulton tomonidan chiqarilagan qonun shayx-ul islom tomonidan tasdiqlanishi zarur bo’lgan.Turkiyada boshqa dinlarning o’zlarining jamoalarini tuzishga xam ruxsat berilgan. Ular davlatga maxsus soliq to’laganlar.

• 
  XVII asrga qadar taxt otadan o’g’ilga meros qolgan. Taxtga chiqqan o’g’il o’z ukalarini taxtga bo’lgan da’vogarlar sifatida o’ldirishga buyruq bergan. XVII asrdagi yangi buyruqqa ko’ra taxt vorisi deb katta o’g’il e’lon qilinadi. Qolgan ukalar esa saroy kamoqxonasi saqlangan. Ikkinchi shaxs buyuk vazir hisoblangan. Alohida sohalar bo’yicha vazirlar (ministrlar) ham bo’lgan. Vazirlarning alohida kengashi Divan-i xumayun bo’lgan. Musulmonlar boshida muftiy turib, XV asr 70 yillaridan boshlab u shayx ul- islom deb aytilgan. Unmdan keyin kadiaskerlar turgan. Salim I davrida dindorlarning obro’si shunchalar oshadiki, sulton tomonidan chiqarilagan qonun shayx-ul islom tomonidan tasdiqlanishi zarur bo’lgan.Turkiyada boshqa dinlarning o’zlarining jamoalarini tuzishga xam ruxsat berilgan. Ular davlatga maxsus soliq to’laganlar.
  

Boyazit Yildirim Serbiyani vassal davlatga aylantiradi. U Serbiyaning hukmdori Lazarning qiziga uylanadi. Lozarning o’g’li Stefan merosxo’r qoldirmay vafot etgandan so’ng u davlatning ichki ishlariga aralashish huquqiga ena bo’ladi. 1393 yilda Bolgariyaning poytaxti Tыrnova shaxri olinib, Boyazid bolgar shoxi Shishmanni bug’ib o’ldiradi, uning o’g’li esa islomni qabul qilishi bilan o’limdan saqlanadi. 1395 yilda Bolgariyaning oxirgi shaxri Vidin egallanadi. Bolgariya turk provinsiyasi (viloyatiga) aylantiriladi. Kosovo maydonidagi jangdan so’ng turklar Albaniyaga qarshi yurish boshlab, XIV asrning oxiriga kelib Bosniyaning katta qismi egallanadi

• 
  Boyazit Yildirim Serbiyani vassal davlatga aylantiradi. U Serbiyaning hukmdori Lazarning qiziga uylanadi. Lozarning o’g’li Stefan merosxo’r qoldirmay vafot etgandan so’ng u davlatning ichki ishlariga aralashish huquqiga ena bo’ladi. 1393 yilda Bolgariyaning poytaxti Tыrnova shaxri olinib, Boyazid bolgar shoxi Shishmanni bug’ib o’ldiradi, uning o’g’li esa islomni qabul qilishi bilan o’limdan saqlanadi. 1395 yilda Bolgariyaning oxirgi shaxri Vidin egallanadi. Bolgariya turk provinsiyasi (viloyatiga) aylantiriladi. Kosovo maydonidagi jangdan so’ng turklar Albaniyaga qarshi yurish boshlab, XIV asrning oxiriga kelib Bosniyaning katta qismi egallanadi