Узбекистон Республикаси Олий ва Урта Махсус Таълим Вазирлиги Мирзо Улугбек номидаги


Download 0.73 Mb.
bet1/6
Sana11.05.2023
Hajmi0.73 Mb.
#1454387
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
MUZLIKLAR ULARNING TURLARI





Узбекистон Республикаси Олий ва Урта Махсус Таълим Вазирлиги Мирзо Улугбек номидаги
KJf
Узбекистон Миллий Университети “Геология ва геоинформацион тизимлар”факультети Геология йуналиши 101-гуру^ талабасининг “Умумий геология”фанидан “ Музликлар, уларнинг турлари, хосилалари,
уларнинг харакати.” мавзусида тайёрлаган








КУРС ИШИ


Топширди:Юлдошев. Ш Текширди: Хусаинов. Х


Режа


  1. КИРИШ

  2. АСОСИЙ КИСМ

  1. боб МУЗЛИК ТУРЛАРИ, МУЗЛИКЛАРНИНГ ХАРАКАТИ

  2. боб МУЗ КОПЛАШ ТУРЛАРИ

  3. боб МУЗЛИКЛАРНИНГ ГЕОЛОГИК ИШИ III. ХУЛОСА

1У.ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЕТЛАР ВА САЙТЛАР


КИРИШ




^аттик атмосфера ёгинларнинг (кор) тупланиши ва кайта узгариши натижасида ер юзасида ^осил булган табиий кристалл моддаларни муз ёки музлик деб аталади. Сув факат суюк ^олда эмас, балки каттик - муз ^олатида ^ам катта геологик иш бажаради. Сув сингари муз ^ам ер юзаси рельефини узгартиради. Бунда узига хос музлик ландшафти ва морена ёткизиклари вужудга келади.
Х,озирги даврда ер шари юзасининг 10 фойизига якини доимий музликлар билан копланган булиб, асосий кисми материк кутбий улкаларига (Гренландия, Антарктика), озроги эса баланд тог музликларига тугри келади. Муз босиш даврларида ер юзасининг катта кисмини музлар коплаб олган.
Муз фаолиятини геологик омил сифатида урганиш ер юзасининг ^озирги ^олатини анча тулик билиб олишга, шу билан бирга у пайдо булганидан бери турли даврларда кандай узгариб келганлигини аниклашга ёрдам беради.
Музлик асосан уч хил геологик иш бажаради:

  • тог жинсларини емиради.

  • емирилган жинсларни ташийди.

  • ташиб келинаётган жинсларни туплайди.

Ушбу жараёнларнинг мажмуасини тогли улкалардаги музликлар фаолиятида куриш мумкин.
гр ^ vy w w
Тог жинсларини бир жойдан иккинчи жойга кучирувчи ^амда уларни ёткизувчи, яъни ер юзасида ^аракатланувчи энг кучли агентлардан бири музликдир. Музликлар ё баланд тогларда, ёки кутбларга якин ерларда учрайди. Музлик одатда кор чизигидан




юкорида, рельефнинг ясси ва пасткам жойларида вужудга келиши асосан иклим шароитига боглик. Тогли улкаларда музликнинг калинлиги четларига Караганда марказий кисмида катта булади.
Музлик доимий кор чегарасидан пастда булиши ^ам мумкин, бунда музлик водийга силжиб тушган булади. Х,озирги вактда Ер шаридаги барча музликларнинг умумий майдони курукликнинг 16 миллион 215 минг км2 ни ташкил этади. Бу Австралия майдонидан икки марта каттарокдир. Агар бу музлик эриса, Дуне океанининг сат^и 50 метрдан ортикрок кутарилар эди.

  1. боб МУЗЛИК ТУРЛАРИ, МУЗЛИКЛАРНИНГ ХАРАКАТИ

Ер шаридаги барча музликларнииг 99,5% кутбларга ва кутб якинидаги улкаларга (материк коплама музлиги), факат 0,5% уртача ва тропик минтакалардаги баланд тогли ^удудларга тугри келади. Ер юзасидаги барча музликлар шаклига ва ^аракатнинг характерига кура учта гуру^га булинади. Булар - материк музликлари еки коплама музликлар, тог музликлари ^амда водий музликларидир.
Материк музликлари -
кутб улкаларида таркалган булиб, улар тогларни ^ам, текислик ва пасттекисликларни ^ам еппасига коплаб етади. Бунга сабаб кутбларда ва кутб атрофидаги жойларда ^ароратнинг йил буйи жуда паст булишидир. Антарктикани ва Гренландияни коплаб етган муз калкони бунга мисолдир (152-расм).






Download 0.73 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling