Узбекистон республикаси согликни саклаш вазирлиги тиббий таълимни ривожлантириш маркази андижон давлат тиббиёт институти


Download 450.23 Kb.
bet99/164
Sana17.02.2023
Hajmi450.23 Kb.
#1204879
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   164
Bog'liq
Dermatologiya дарслик

Сил волчанкасидаасосий элемент думбокча булиб, ранги саргиш, консистенцияси юмшок булади. Жарохат учогида «олма желеси», хамда «зонд» симптомлари мусбат булади.
Учламчи сифилисдаги думбокчалар консистенцияси каттик булиб, юзаси силлик булади, ярага айланиб узидан кейин мозаик чандик колдиради. Серологик реакциялар мусбат булади.
Симметрик волчанкани баъзан куп шаклли эксудатив эритемадан ажратиш кийин. Лекин жарохат учогидаги уткир яллигланиш, кичишиш, ачишиш, элементлар уртасидаги киндиксимон чукурча ва хоказолар тугри диагноз куйишга ёрдам беради.


III. УТКИР ЁКИ СИСТЕМАЛИ КИЗИЛ ВОЛЧАНКА
Уткир кизил волчанкани, купрок системали кизил волчанка, ёки катта коллагенозга кушилади. Бунинг учун узок давом этадиган лихорадка, бугинлар жарохати, ички органлар, (жигар, упка, кора жигар, буйрк, илик), сероз каватлар (плеврит, перикардит), юрак (эндокардит, миокардит), кон томирлар (васкулит), нерв системаси (менингит, энцефалит) ва бошкаларнинг бирга жарохатланиши характерлидир. Конда – кам конлик, трамбоцитопения, лейкопения булади.
Касаллик купинча сурункали утадиган сепсисни эслатади, лекин сепсисда купрок эндокард зарарланса, уткир кизил волчанкада – перикард зарарланади.
1895 йили V.Oslar уткир кизил волчанкага характеристика бериб шундай деган эди: «этиологияси номаълум булган, куп хил тошмалар тошадиган, терида шиш, кон куйилиш, кизариш билан кечадиган, баъзан бугинлар ва купгина ички органларни зарарлайдиган касаллик булиб, тез-тез кайталаниб туриш характерлидир. Касаллик баъзан терида тошмаларсиз, факат ички органларнинг зарарланиши билан утиши мумкин. Уша даврдаёк V.Oslar уткир кизил волчанка учун терида элемнтлар булиши шарт эмаслигини ёзган эди, лекин унга уша даврда ишонмадилар, факат кейинчалик касаллар конида LE-хужайра топила бошлаганда, V.Oslar хак эканлиги тан олинди.
Г.Л.Саболева (1958 й.), Н.С.Смелов (1961 й.) уткир кизил волчанка кечишида: уткир, урта уткир, сурункали, формалари борлигини айтишган. Куриниб турибдики авторлар уткир кизил волчанка, сурункали утиши мумкинлигини айтиб утишган.
И.И.Лелис (1970 й.) – уткир ва сурункали системали кизил волчанкада купинча узок давом этадиган сурункали фаза булади, бунга киска вактли бугинлар огриши, субфебрил температура, куёш нурига таъсирчалик кучайиши, бушашиш, кам кувватлик, иш кобииятини камайиши, баъзан хар-хил тошмалар тошиш ва бошкалар киришини курсатиб утган.
Касаллик бирдан уткир бошланади, бунда харорат юкори булиб, 400 ва ундан ортик булади, шу билан бирга бугинларда огрик булади ва терига тошмалар тошади.
Юз терисиниг жарохати характерли булиб, чегаралари аник булган (ялинни эслатувчи) диффуз эритемали шиш пайдо булади. Баъзан юзда камалакни эслатувчи эритема хосил булиб, урнида кейинчалик юзаки атрофия колади. Эритема буйинга, кукрак терисига утиши мумкин.
Касаллик уткир кечганда юзда шиш пайдо булиб, кузлар кичрайиб колади, бошнинг сочли кисми, танага, кул ва оёкларга, куп микдорда кизил тугунчалар тошади. Панжалар сохасида эртемали дог, тугунчалар, баъзан кафт ва товонларда эритема хамда атрофия пайдо булади. Купинча тугунчалар гемморогик характерга эга булиб, бази элементлар куп шаклли экссудатив эритемани ва торвокни эслатади, касаллик огир кечганда пуфак ва пуфакчалар пайдо булиб, улар ёрилиб, юзаси калок билан копланади. Агар бундай элементлар бошнинг сочли кисмида жойлашса себореяли экземани эслатади. Баъзан тизза сохасидаги тошмалар совук олган терини эслатади. Системали кизил волчанка билан огриган беморларда дистрофик узгаришлар кузатилиб соч ва тирнокларнинг тушиб кетиши кузатилади. Шиллик каватлар жарохатланиб, асосан дог, пуфакча, петихия ва эрозиялар кузатилади. Уткир кизил волчанкада тери, шиллик каватдан ташкари ички органлар хам жарохатланади.
Уткир кизил волчанканинг огир кечув формаси Либман-Сенс синдромида теридаги тошмалар билан бир вактда, веррукоз эндокардит, жигар талок, бугинларнинг жарохати кузатилади ва беморни улимга олиб келади. Биринчи навбатда жигар жарохатланади бу эса касалликка ретикула – эндотелиал системанинг хам кушилишидан далолат беради.
Волчанкали гепатит, жигарнинг катталашиши, огриши, терининг саргайиши, теридаги жарохатнинг кучайишига тугри келади. Конда эритроцитларнинг чукуш тезлиги (ЭЧТ) ошади ва лейкопения булади. Баъзан касалларда жигар циррози булади. Буйрак системали кизил волчанкада куп вактда жарохатланади, хамда волчанкали ва нефропатия булади. Ошкозон-ичак систмаси камрок вактда жарохатланади, хамда огрик худди Генох папураси каби булади. Упкада купрок пневмания ёки упка васкулити булади. Майда упка артерияларининг жарохатланши, упка хужайраларида кислородни етишмаслиги ва уларни емирилишига олиб келади, булар уз навбатида йиринглаб упкада пиопневматораксга олиб келади. Уткир кизил волчанкага диагноз куйишда, эритроцитлар чукиш тезлигининг (ЭЧТ) ошиши, юкори температура, кизил волчанка (LE - хужайра) хужайрасини топилиши катта ахамиятга эга.

Download 450.23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   95   96   97   98   99   100   101   102   ...   164




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling