V bob nafas organlari kasalliklari

nazar  odatda  so'rilib  ketadi.  Gemonagik  fibrinoz  va  yiringli  ekssudatlar 

aksari  bitishmalar  hosil  qiladi.  Plevra  qalinlashib,  plevra  fibrozi  boshlanishi, 

goho plevraga ohak o ’tirib qolishi  mumkin.

Gemotorab

  plevra  bo'shligMga  qon  yigMlib  qolishidir.  U  ko’krak 

aortasi  anevrizmasi  yorilganida  oMimga  olib  boradigan  asorat  tariqasida 

boshlanadi.  Gemotoraksda  gemonagik  ekssudatdagidan  farq  qilib,  plevra 

bo’shligMda qon  laxtalari  topiladi.

XUotoraks,

  bu  -  plevra  bo‘shligMda  tarkibida  lipidlarning  nihoyatda 

mayda-mayda  tomchilari  boMadigan  limfa  suyuqligi  to ’planib  qolishidir. 

Xilotoraks  boshlanishi  yirik  limfa  yoMlarining  ko‘ks  oraligM  o‘smasi, 

masalan,  limfoma bilan  bosilib,  bekilib qolganidan  darak beradi.

Pncvmotcrab

  plevra  b c‘shliq!arida  have  yoki 

boshqa  gazning 

to'planib  qolishidir.  Pnevmotoraks  birlamchi  (oddiy)  yoki  ikkilamchi  boMishi 

mumkin. 

Birlamchi  pnevmotoraks

 

o‘pka  kasalliklari 

y o ‘q  mahalda 

boshlanadigan  boMsa, 

ikkilamchi  pnevmotorab

 

o ‘pka  yoki  ko'krak 

qafasidagi  patologik  jarayonlarning  asorati  boMib  hisoblanadi  (masalan, 

qovurg‘alar  singan  mahalda  yoki  emfizema  davrida).  O ’pkada  subplevral 

tarzda  joylashgan  va  alveolalar  yoki  bronxlarni  plevra  bo’shligM  bilan 

tutashtiradigan  patologik 

o ‘choq  yorilib 

ketganida 

ham 

ikkilamchi 

pnevmotoraks  boshlanishi  mumkin.  Masalan,  o‘pka  abssessi,  tuberkulyozi, 

rakida  shunday  hodisa  boMishi  mumkin.  Pnevmotoraksning  bu  xili  yoshi  40

243

---

dan  oshgan  kishilarda  kuzatiladi.  Birlamchi  (yoki  oddiy)  pnevmotoraks, 

aksincha, yosh  erkaklarda uchraydi, sababi noma’lum.

Pnevmotoraksning  asoratlari  har  xil.  0 ‘pka  atelektazlari  boshlanishi 

mumkin,  bunda  bir  necha  hafta  davomida  o ‘pka  yozilib,  rostlanmaydigan 

bo‘lsa,  fibroz  boshlanadi.  Natijada  o‘pka  qotib  qolgandek  bo‘lib  turaveradi. 

Pnevmotoraks  sharoitlarida  o‘pka  to‘qimasi  infektsiyalarga  ancha  sezgir 

bo‘lib  qoladi.  Plevra  bo‘shliqlarida  seroz  suyuqlik  to'planib  qolishi  ham 

mumkin.  Bunda  gidropnevmotoraks  ham  boshlanadi. 

Plevra  empiemasi

  ham 

plevritning  jiddiy  asorati  boMib  hisoblanadi.  Birlamchi  pnevmotoraks  ham, 

ikkilamchi  pnevmotoraks  ham residivlar berishi mumkin.

244