V. K. Mitchelning shogirdi S. Kuznetsov

6. U.K.Mitchellning izdoshlari
Kuznetsov - amerikalik iqtisodchi, millati yahudiy, iqtisod bo'yicha yagona Nobel mukofoti sovrindori, belaruslik.
U o‘zining ustozi V.Mitcheldan keyin jahon iqtisodiyot fanida statistik sohada tan olingan yetakchiga aylandi, xususan, bugungi kunda dunyo mamlakatlarida rasmiy statistika asos qilib olingan milliy hisoblar tizimini rivojlantirishga katta hissa qo‘shdi. . Bugungi kunda S.Kuznets hayotining muhojirlikdan oldingi davri va ilmiy merosini, ayniqsa, mamlakatimiz tomonidan azaliy iqtisodiy qoloqlikni bartaraf etish, jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuv masalalarini o‘rganish qiziqish uyg‘otmoqda. Bu "Kuznets qonuni" ning rivojlanayotgan mamlakatlarga qo'llanilishi, "Kuznets tsikllari" va uning iqtisodiy o'sish nazariyasi, shuningdek, u ko'rib chiqqan iqtisodiy tarixning yangi bosqichining paydo bo'lishi va rivojlanishi nazariyasi. 19-asrdagi Rossiya misoli.
S. Kuznets, keynziy bo'lmagan bo'lsa -da, Keynes iqtisodiy nazariyasining rivojlanishiga katta hissa qo'shgan, deb ishoniladi. Uning ba'zi tadqiqotlarining asosiy maqsadi iqtisodiy o'sish va davriy tebranishlarni izohlash edi. 1926 yilda Kuznets “Tsiklik tebranishlar: 1919-1925 yillardagi AQShda chakana va ulgurji savdo” mavzusidagi dissertatsiyasi bilan fan nomzodi ilmiy darajasini oldi. Bu ishda V.C. rahbarligida tayyorlangan. Mitchell, statistik ma'lumotlarni to'plash orqali iqtisodiy rivojlanishdagi o'zgarishlarni aks ettirishga va iqtisodiy rivojlanish modellarini empirik tarzda tushunishga harakat qilindi. Aspiranturani tugatgandan so'ng, S. Kuznets bir yarim yil Ijtimoiy fanlar bo'yicha tadqiqotlar kengashida (SISN) ilmiy xodim bo'lib ishladi. Bu ish natijasi "Ishlab chiqarish va narxlarning yuz yillik dinamikasi" monografiyasi bo'ldi. U.K. Iqtisodiy tadqiqotlar milliy byurosini (NBER) boshqargan Mitchell, S. Kuznets byuroning to'la vaqtli xodimi, keyin esa - milliy mahsulot va daromadni o'rganish dasturining rahbari bo'ldi. Uning NBEIdagi faoliyati 1960 yilgacha davom etdi. S. Kuznetsning milliy daromad hajmi va tarkibiy qismlarini hisoblash va ularning vaqt o'tishi bilan o'zgarishi bo'yicha olib borgan tadqiqotlari uning iqtisodiy fanga qo'shgan eng katta hissasi bo'ldi.
W.C. talabasi sifatida. Mitchell, S. Kuznets mavhum nazariy modellarga shubha bilan qaragan, tekshirilgan turli statistik ma'lumotlarga asoslangan empirik tushunchalarni afzal ko'rgan. Makroiqtisodiyotga Keynscha yondashuvning statistik asosini asosan S.Kuznets ta’minladi, deb hisoblashadi. Natijada jahon iqtisodiyot fanida “Kuznets sikllari”dan tashqari Kuznets egri chizig‘i va Kuznets qonuni paydo bo‘ldi (A.Lyuis ham kiritgan).

Xulosa
Katta statistik materialni qayta ishlagan amerikalik iqtisodchi iqtisodiy tsikllar ko'p faktorli jarayon degan xulosaga keldi. Ularning har biri o'ziga xosdir va o'ziga xos tushuntirishga muhtoj. Mitchell tsiklning shakllanishida hal qiluvchi rolni narxlar, qimmatli qog'ozlar bahosi va muomala sohasida sodir bo'layotgan jarayonlarga yuklaydi.
Mitchell pul tizimi va kredit tahliliga alohida e'tibor qaratdi. U pulni iqtisodiy hayotning dvigateli deb atagan va pulni “ishlab chiqish” san’ati bilan bir qatorda uni sarflash san’atini ham egallash kerak, deb hisoblagan (Mitchell “Pul sarflash san’atida qoloqlik” risolasining muallifidir).
Mitchell yechim topmoqchi bo‘lgan muammo, birinchidan, bozor konyunkturasini bashorat qilish edi (chorak asr davomida u Milliy Iqtisodiy tadqiqotlar byurosida hal qiluvchi rol o‘ynagan); ikkinchidan, davriy tebranishlarni yumshata oladigan asboblarni aniqlash.
V.Mitchell “ilg‘ayish” va “ortda qolish” tushunchalarining muallifi. U ulgurji va chakana narxlarning notekis dinamikasi, narxlar harakati va ish haqi haqida amaliy xulosalar chiqardi. Mitchellni nazariyani kam baholagani uchun tanqid qilgan iqtisodchilar uning xulosalari va miqdoriy usulining yuqori qiymatini qayd etdilar.
V.Leontyevning fikricha, Qo'shma Shtatlar Mitchell, uning shogirdlari va izdoshlariga tavsiflovchi iqtisodiy statistikani keng miqyosda joriy etish uchun qarzdor, ularsiz nafaqat zamonaviy iqtisodiy fanlar, balki ko'plab zamonaviy iqtisodiy institutlar ham mavjud bo'lolmaydi.