Ва ишларнинг бажарилишини назорат қилиш Таъмирлаш ишларининг асосий турлари қуйидагилардир

Маъруза-6
Qurilmalarga texnik xizmat ko‘rsatish va ta'mirlash ishlarini tashkil etish. Texnika xavfsizligi va mehnat muhofazasiga rioya qilish.
Режа.
1.Таъмирлаш ишларининг асосий турлари
2. Режалаштириш, ҳисобга олиш тартиби ва ишларнинг бажарилишини назорат қилиш
3. Таъмирлаш ишларининг асосий турлари қуйидагилардир:

Qurilmalarga texnik xizmat ko‘rsatish va ta'mirlash ishlarini tashkil etish. “Сигналлаштириш, марказлаштириш ва блокировкалаш (смб) қурилмаларига техник хизмат кўрсатиш бўйича йўриқнома” Ш-01-2021 га асосан амалга оширилади

СМБ қурилмаларининг ишлаш холатини сақлаб қолиш, ТФҚ томонидан белгиланган талабларга мувофиқ боғлиқликларни текшириш, ишлашни текшириш, параметрларни текшириш, хусусиятларини ўлчаш ва уларни нормал ҳолатга келтириш, созлаш, тозалаш, мойлаш, бўяш, эскирган қисмлар ва йиғимларни алмаштириш, белгиланган даврда алмаштириш Технологик таъмирлаш участкасида (РТУ) таъмирланган ва синовдан ўтган қурилмалар сони, ишламай қолганда қурилмаларнинг тўғри ишлашини тиклаш, ишончлилигини ошириш ишлари, жорий таъмирлаш. Техник хизмат, қоида тариқасида, қурилмаларни боғликликдан ўчирмасдан, Текширув журналига (ДУ-46) ёзув қайд қилгандан сўнг амалга оширилади.
Режалаштирилган таъмирлаш ишларининг асосий турлари қуйидагилардир: ечиб-йиғиш, тўлиқ текшириш, эскирган қисмларни тиклаш ёки алмаштириш, йиғиш, параметрлар ва хусусиятларини ўлчаш, аппаратлар ва жиҳозларни созлаш ва синовдан ўтказиш. Қоида тариқасида ускуналар ва жиҳозларни таъмирлаш бўйича ишлар ТТУ(РТУ)да ёки масофадаги ихтисослаштирилган устахоналарда амалга оширилиши керак.
Таъмирлаш ва таъмирлаш ишлари тўғридан-тўғри катта электромеханик, электромеханик ва электромонтёрлар томонидан "Ўзбекистон темир йўллари" АЖ сигналлаштириш ва алоқа бошқармаси томонидан тасдиқланган технологик жараёнларда (техник кўрсатмалар) тегишли мосламалар учун белгиланган тартибда амалга оширилиши керак.
"Ўзбекистон темир йўллари" АЖ томонидан тасдиқланмаган технологик жараёнлар масофаларда ишлаб чиқилиши ва сигналлаштириш ва алоқа бошқармаси томонидан фойдаланиш учун тасдиқланиши мумкин.
Ишни бажариш учун стандарт вақт меъёрлари қўлланилади.
СЦБ қурилмаларига техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш усули сигналлаштириш ва алоқа масофасининг бошлиғи томонидан белгиланади.
Таъминотнинг асосий усуллари бригада(жамовий) ва комплекс бўлиб, уларнинг асосий қоидалари меҳнат ташкилотининг тегишли намунавий лойиҳаларида келтирилган. Бундан ташқари, маҳаллий шароитлардан келиб чиқиб, ушбу Йўриқноманинг талабларига мажбурий риоя қилинган ҳолда, вахта ёки бошқа усулларидан фойдаланиш мумкин.
Ишлаб чиқариш участкасининг бошлиғи белгиланган участкада ишлаб чиқариш-хўжалик фаолиятини, шу жумладан техник хизмат кўрсатиш, таъмирлаш-қурилиш ва бошқа ишларни ташкил этиш учун тайинланади ва катта электромеханик ва ишлаб чиқариш гуруҳ бригадаларини бевосита назорат қилади.
СЦБ катта электромеханиги электромеханикларга, электромонтёрлар ва унинг назорати остидаги бошқа ишчилар ишини бевосита назорат қилиш, ушбу Йўриқномада назарда тутилган ишларни бажариш, шунингдек қурилмаларнинг яроқлилигини ва ўз вақтида ишларни бажариш бўйича белгиланган қоидаларга риоя этилишини таъминлаш учун тайинланади. Катта электромеханик тўғридан-тўғри ишлаб чиқариш участкасининг бошлиғига, шунингдек оператив равишда сигналлаштириш ва алоқа масофасининг навбатчи муҳандисига бўйсунади.
Белгиланган қурилмаларга техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш ишларини бажариш, шунингдек уларнинг соз ҳолатини таъминлаш учун СМБ электромеханиги тайинланади.
Электромеханик тўғридан-тўғри катта электромеханикга ёки бригада бошлиғига, шунингдек оператив равишда сигналлаштириш ва алоқа масофасининг навбатчи муҳандисига бўйсунади.
СМБ қурилмаларининг элементларига техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш ишларини бажариш ва уларнинг соз ҳолатини таъминлаш учун СМБ электромонтёри тайинланади. Электромонтёр, тўғридан-тўғри электромеханикга бўйсунади.
Ушбу Йўриқномада кўрсатилган қурилмалар параметрларини қуйидагиларда ўлчаш керак:
Электр параметрларини - ўзгарувчан ток учун аниқлик даражаси камида -2,5 ва ўзгармас ток учун 1,5 бўлган электр ўлчаш асбобларида, агар маҳсулот учун эксплуатация ёки таъмирлаш ҳужжатларида бошқа аниқлик класси кўрсатилмаган бўлса;
механик, вақт ва бошқа параметрларини - маҳсулот учун паспорт маълумотлари билан аниқланадиган аниқлик даражаси кўрсатилган ўлчов асбоблари ёки қурилмаларида ўлчанади.
Барча ўлчов асбоблари, шунингдек, 1-иловада кўрсатилган ҳимоя воситалари, тегишли амал қилиш белгисига эга бўлиши ва улар белгиланган тартибда текширилиши керак.
Электромеханик ва электромонтёрлар учун асбоблар, ўлчаш асбоблари ва ҳимоя воситаларининг тахминий рўйхати ушбу Йўриқноманинг 2-Иловасида келтирилган.
Ўлчов воситаларининг соз ҳолати ва яхши ишлаши учун уларнинг қўлланишининг тўғрилигига ўз участкасида катта электромеханик масъулдир. СМБ қурилмаларига техник хизмат кўрастишни метрологик таъминлаш метрология сохасидаги норматив ҳужжатларга мувофиқ амалга оширилиши керак.
СМБ қурилмалари ва тизимларига техник хизмат кўрсатишнинг айрим турлари сервис марказлари (фирма) ёки ихтисослаштирилган ташкилотлар ходимлари томонидан амалга оширилиши мумкин.
Бундай ишларга қуйидагилар киради:
ўз таркибида аппарат-дастурий комплексларга эга бўлган тизимларни мониторинг қилиш ва диагностика қилиш;
СМБ аппарат-дастурий комплексларининг дастурий таъминотини синовдан ўтказиш;
СМБ аппарат-дастурий комплексларининг амалий дастурий таъминоти ва маълумотлар базаларини созлаш ва ўрнатиш;
аппарат-дастурий воситалар асосида аппарат воситаларига техник хизмат кўрсатиш;
электрон ускуналарни текшириш ва созлаш;
автоматлаштирилган дизел-генератор агрегатларига ва узлуксиз электр таъминоти қурилмаларига техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш.
Техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш ишлари, қоида тариқасида, ушбу Йўриқномада белгиланган даврийлик билан режалаштирилиши керак.
Даврийликни таъминлаш учун тўрт ҳафталик иш жадвалидаги режалаштирилган ишларни ҳафтанинг белгиланган кунларида бажарилиши таъминланиши керак.
Поездлар ҳаракатланиш интенсивлигига, назорат воситаларининг мавжудлигига, қурилмаларнинг ҳолати ва мақсадига қараб, кучларни энг муҳим участкаларга йўналтириш мақсадида, қуйидаги бандларда кўрсатилган ишларга қараб, 7.6, 8.6, 9.1.3, 9.1.6. 9.1.10, 9.2.2, 9.3.2, 10.1, 10.2, 10.3, 10.4, 10.5, 10.7, 10.8, 11.1.1, 11.1.2, 11.2.1. 11.2.2, 11.3.1, 11.3.2, 11.3.3, 11.3.4, 11.4.1, 11.4.2, 11.5.1, 12.2, 12.3, 14.1, 14.3, 15.1, 15.2, 16.2, 16.3, 16.4, 17.1.4, 17.1.6, 17.1.7, 18.1.4, 18.1.5, 18.1.6, сигналлаштириш ва алоқа бошқармаси бошлиғи ва 8.12, 9.1.1, 9.1.57, 9.1.7, 9.1.8, 10.9, 11.5.2, 17.1.8, 17.2.1, 18.1.1, 18.1.2, 18.2.1, 18.2.2, 18.3. 1, 18.3.2, 18.3.3, 18.3.4, 18.3.5 - бандлар сигналлаштириш ва алоқа масофасининг бошлиғи ушбу йўриқномада кўрсатилганига нисбатан техник хизмат кўрсатиш даврини камайтириб бажаришни(тез-тез бажариш) ўрнатишга рухсат беради.
"Ўзбекистон темир йўллари" АЖ сигналлаштириш ва алоқа бошқармасига бошқа ишларнинг даврийлигини оширишга, шунингдек техник кўрсатмаларни ўзгартиришга рухсат берилади.
Сигналлаштириш ва алоқа бошқармаси бошлиғи ва сигналлаштириш ва алоқа масофасининг бошлиғи, қўшимча равишда, маҳаллий шароитга қараб, хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш ишларининг даврийлигини белгилаш ҳуқуқига эга.
Барча ҳолларда, ушбу йўриқномада кўрсатилганига нисбатан техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш вақтининг ўзгариши тегишли фармойиш (буйруқ) билан киритилиши керак.
Ушбу Йўриқномада кўрсатилмаган ускуналар ва мосламаларни текшириш ва текшириш даврийлиги сигналлаштириш ва алоқа бошқармаси бошлиғи томонидан белгиланади. Ушбу ҳолатларда тегишли техник шартлар ва эксплуатация ҳужжатлари талаблари, шунингдек ушбу Йўриқномада ўхшаш турдаги ускуналар ва қурилмалар учун белгиланган даврлари асос бўлиши керак.
Светофорлар, стрелкалар, релс занжири схемалари, бошқариш мосламалари, СМБ мосламалари, кабел тармоқлари ва ички монтаж, ҳаво узатиш линиясини, электр таъминоти қурилмаларига хизмат кўрсатиш талаблари ушбу қурилмалар ишлатиладиган барча тизимларга тегишли.
Янги ишлаб чиқарилган (экспериментал) қурилмалар ва маҳсулотларга техник хизмат кўрсатиш ва таъмирлаш ушбу қурилмалар (маҳсулотлар) учун тасдиқланган техник тавсиф ва фойдаланиш кўрсатмаларига мувофиқ амалга оширилиши керак. Бундай ҳужжатлар бўлмаса, янги қурилмаларни ишга туширишга йўл қўйилмайди.
Техник хизмат кўрсатишни режалаштиришда комиссион текширувлар, техник ўқитиш, бошқа хўжаликлар ишини назорат қилиш, участкани материаллар билан таъминлаш, носозликларни бартараф этиш, ишончлилигини ошириш бўйича ишларни бажариш, тасдиқланган режаларга мувофиқ янги ишлаб чиқарилган асбоб-ускуналар ва электрон ечимларни модернизация қилиш ва жорий этиш учун вақт ажратилиши керак.
Носозликларни тезда бартараф этиш мақсадида масофа бошлиғи "Ўзбекистон темир йўллари" АЖ томонидан белгиланган коэффициентлар бўйича иш вақтида пассив навбатчилик вақтини ҳисобга олган ҳолда уйда ёки ЭЦ постларида дам олиш режимида, навбатчилик ўрнатиши мумкин.
Хар бир участка электромеханигига (бригадага) қурилмаларга техник хизмат кўрсатишнинг йиллик ва тўрт ҳафталик иш режа-жадваллари тузилади ва тасдиқланади (3-илова).
. Тўрт хафталик режа-жадвали ой давомида, хафтада ва ундан кам вақтда бажариладиган ишлардан, йиллик иш режаси эса - бир ойда бир марта ва ундан ортиқ вақтда бажариладиган ишлардан иборат бўлади.
Тўрт ҳафталик режа-жадвали ўзгарувчан ва ўзгармас қисмдан иборат бўлиши керак, ўзгармас қисмга электромеханик худудига тегишли бўлган жойларда бажариладиган иш режаси, бажариш вақти, бажарувчини мансаби, қурилмалар сони ва бажариш учун кетадиган вақти, ўзгарувчан қисмга бажариладиган ишлар календар муддати. Хар йил охирида иш режасини календар муддати ўзгартириб янгиланади.
Иш режасига киритилган ишларни шундай режалаштириш керакки, бир хил ишларни бажариш вақтини тенг тақсимлаш ва бажарилиш жараёни белгиланган даврийликдан ошмаслиги, бажариш технологияси бир-бирига боғлиқ ишларни бир вақтда бажариш керак. Йиллик иш режасига олинган ишларни, светофор лампаларини алмаштиришдан ташқари ой давомида бажариш мумкин.
Режалар-жадвали катта электромеханик томонидан тузилади, участка бошлиғи билан келишилади ва масофа бошлиғи ёки ўринбосари томонидан тасдиқланади. Иш режасини қайта тасдиқлатиш фақат зарурий холатларда бўлади.
Катта электромеханик бир ойда бир марта электромеханик ёки бригада участкасига технологик хизмат кўрсатиш учун ойлик ва йиллик иш режасига асосланиб оператив режа, шу жумладан катта электромеханик томонидан қурилмаларни модернизация қилиш, қишга тайёрлаш ва ишончилилигини оширишга қаратилган ишлар юзасидан режа тузади (3-иловага қаралсин). Оператив режа участка бошлиғи томонидан тасдиқланади.
Режа-жадвалда кўрсатилган ишларнинг бажарилганлиги, ижрочилар томонидан оператив режанинг тегишли графасига қўл қўйиб тасдиқлайди, текширув натижаларини 4 графада кўрсатилган журнал(картотека)ларга ёзиб боради. Бундан ташқари бажарилган ишлар тўғрисида электромеханик навбатчи мухандисга ахборот беради.
Электромеханиклар навбатчилиги ташкил этилмаган участкаларда, бажариладиган ишлар байрам кунларига тўғри келса, шунингдек узрли сабабларга кўра тўрт хафталик иш режасидаги техник хизмат кўрсатиш бажарилмаса, масофа навбатчи мухандиси билан келишилган холда икки суткадан ошмаган вақтда бажаришга рухсат сўралади. Бажарилмаган иш режасининг назорати дистанция навбатчи мухандиси зиммасига юклатилади.
Барча бажарилмаган техник хизмат кўрсатиш иш режалари тўғрисида навбатчи мухандис масофа рахбариятига ахборот бериши шарт.
Участкадаги қурилмаларни техник холатини текшириб бўлгач, масофа рахбарияти, участка бошлиғи ва катта электромеханиклар ШУ-2 журналига топилган камчиликлари ва уларни бартараф қилишга берилган вақтни ёзади. Кўрсатилган камчиликлар бартараф қилингач, электромеханик ва катта электромеханик ШУ-2 журналига камчиликлар бартараф қилинганлигини, вақтини ёзиб, имзо қўядилар.
Участка бошлиғи ва катта электромеханик илгари топилган камчиликларни бартараф қилганлигини танлаб текшириб кўрадилар.
Электромеханикларнинг навбатчилиги ташкил қилинган участкаларда, шунингдек ШУ-2 шаклидаги стол усти журнали юритилади, унда навбатчиликни қабул қилиш ва топшириш, навбатчилик вақтида қурилмаларнинг носозликлари, шунингдек қабул қилинган чора-тадбирлар қайд этилади.
Участка бошлиқлари ва катта электромеханикларнинг хисобот беришлари масофа рахбарияти томонидан белгиланади.