Va istiqbollarini belgilash ilmiy-tadqiqot instituti

Integratsiyalash 
darajalari 
1. Bir butunlik. 
2. Didaktik sintez. 
3. Fanlararo bog‘liqlikni ta’minlash. 
6. 
Integratsiyalashni 
amalga 
oshirish 
formalari 
1. An’anaviy. 
2. Noan’anaviy. 
Yuqorida keltirilgan o‘quv fanlarini integratsiyalash tizimidan foydalangan 
holda ta’lim mazmunini tashkil etilishi ta’lim oluvchilarning bilim va 
ko‘nikmalarini bir-birini to‘ldiruvchi yahlit tizim holatida shakllanishini ta’minlab, 
mantiqan to‘laqonli bilim, ish-harakat usullari va shaxsiy fazilatlarni 
shakllantirishga asos bo‘ladi. 
Integratsiya – fanlararo bilimlarni (integrativ bilimlarni) chuqurlashtirish va 
oshirish, ularni shakllantirish uchun xizmat qiladi. U har xil turlar, usullar, uslublar, 
fanlararo integratsiya ob’ektlari asosida tashkil etiladi. 
Integratsiya asosida fanlarni sinflarga bo‘linishini turli xil tartibda tashkil 
qilish mumkin:
-maqsad va muammolar asosida;
-maktab tabiiy-ilmiy tizimidagi vazifalari asosida;
-qo‘shiluvchi fan tarmoqlari asosida;
-integratsiya usullari va yo‘llari asosida;
-o‘quv rejasidagi o‘rni asosida;
-darsni o‘rganishga sarflangan vaqt asosida; 
- o‘quvchilar uchun qiyinlik darajasi asosida va h.k.
Shuni e’tiborga olish kerakki, bunday darslarni tashkil qilishda fan 
o‘qituvchilari o‘z oldilariga bir necha maqsad va muammolarni echish masalasini 

---

6 
qo‘yishlari lozim. Shu sababli tashkil etiladigan darslar ko‘p maqsadli, turli vazifali 
bo‘ladi.
Umumta’lim fanlari dasturlarini amaliyotga tadbiq etishga urinishlarni ko‘rib 
chiqib, biz bu darslar qurilishining asosiy yo‘nalishlarini ajratishimiz va ularni 
mohiyatiga qarab sinflarga bo‘lishimiz ham mumkin. 
Integratsiyalashgan darslarni tashkil qilishda quyidagilarga e’tibor 
berish lozim: 
Fan yo‘nalishlari bo‘yicha ishlab chiqilgan yillik taqvim mavzuiy reja 
tarkibida integratsiyalashgan mavzular kiritilishi kerak. Unda taqvim mavzuiy reja 
quyidagi asosida tuziladi.