Vagranka pechlar,ularning mohiyati. Reja

qobiliyati deb ataladi.
Po;latni suyuqlantirishda sodir bo‘ladigan jarayonlar mexanizmi,
dastawal, kislorodning gaz fazasi va shlakdan metallga uzatilishi bilan
bog‘liq. Oksidlanishda shlak hosil qiluvchi birikmalami hosil qiladigan
kremniy, marganes, fosfor va boshqa elementlar ajralish sirti (metall—
shlak)da sodir bo‘ladigan reaksiyalar bo‘yicha oksidlanadi. Uglerod
butun hajm bo‘ylab oksidlanishi mumkin. Professor S.I.Filippov kritik
konsentratsiyalar nazariyasini yaratgan [8]. Masalan, [C] > [Ckr] da
jarayon oksidlagichning uglerodning sirtiy oksidlanishga diffuziyasi
bilan limitlanadi. [C]<[Ckr] da uglerodning hajmiy oksidlanishi
kuzatiladi. Bu holda CO pufakchalarining metall—futerovka
chegarasida vujudga kelish ehtimoli hammadan ko‘p. Qaynash
mexanizmi biror suyuqlik qaynatiladigan idish devorlarida bug‘ pufakchalariningvujudga kelishiga o'xshashdir. Temir oksidi asta-sekin
shlakdan ishlab chiqariladi. Temir oksidi metall-shlak ajralish
chegarasida elementlarning oksidlanishiga sarflanadi va shlak-gaz
ajralish yuzasida o‘zi oksidlanadi. Agar shlak yuqori qovushoqlik va
past temperaturaga ega bo‘lsa, u holda oksidlanish mexanizmi
FeO ning quyidagi sxema bo‘yicha ishlab chiqilishida to ‘la tugallanishi
mumkin:Shunday qilib, oksidlash jarayonlarining muvaffaqiyatli o‘tishi
uchun shlakning temperaturasi va qovushoqligi hamda undagi FeO
miqdori yuqori darajada saqlab turilishi kerak.
Po‘latning desulfuratsiyalanishini jadallashtirish maqsadida
keyingi vaqtda uni maxsus yaratiladigan shlak ostida ishlash hamda
uning sifatini yaxshilash operatsiyalarini po‘latni suyuqlantirish
pechidan tashqariga chiqarib, pechdan tashqarida ishlov berish orqali
amalga oshirishga intiladilar. Masalan, suyuq po‘latni kovshda
oq shlak bilan ishlaganda oltingugurt miqdori dastlabki miqdorga
qaraganda 70% kamayadi. Buning uchun maxsus shlak suyuqlantiriladigan
pechga ega bo‘lish kifoya .
Pechdan tashqarida ishlov berish oksidsizlantirishdan tashqari
modifikatsiyalashni ham o‘z ichiga olishi mumkin. Y.A.Shulte va
boshqa tadqiqotchilar qimmatbaho va tanqis elementlar (masalan,
Ni, Mo, W) bilan legirlangan p o ‘lat quymalarning katta qismini
ishqoriy-yer va noyob-yer elementlari bilan kompleks ligaturalar
ko'rinishida modifikatsiyalangan, tejab legirlangan po‘latlarga muvafifaqiyat bilan almashtirish mumkinligini ko'rsatganlar.