Variant 1 Marketing fani nimani o'rganadi va o'rgatadi?

3.Tovarlarni o'rganish va 
takomillashtirish usullari? 
 
 

---

Variant 7 
1.Marketingda kommunikatsiya 
siyosati? 
Xalqaro savdo palatasi tomonidan 1987 yilda 
qabul qilingan halqaro reklama Kodeksida 
ham har qanday reklama murojaati odob-axloq 
normalariga mos, haqqoniy va ishonchli 
bo’lishi ko’rsatib o’tilgan. 
Ko’pincha reklama tovarni sotadi degan uncha 
to’g’ri bo’lmagan xulosaga kelinadi. Chunki, 
reklama tovarni sotmaydi, balki potentsial 
xaridorlarni topib, 
talabni rag’batlantiradi. 
Masalan, xaridor magazinga kirib axtargan 
tovarni topdi, lekin tovarning sifati, assortimenti 
yoki bahosi uni qoniqtirmaganligi sababli 
tovarni sotib olmasdan magazindan chiqib 
ketdi. Bu erda xaridorga reklama ta'sir 
ko’rsatadimi? - degan savol tug’iladi. Bu 
savolga ha, - deb ijobiy javob berish mumkin. 
Reklama uchun eng asosiy vazifa - bu 
potentsial xaridorni tovar sotilayotgan joyga 
keltirishdan iboratdir. Xaridorning magazinga 
kelib, tovar sotib olmasdan chiqib ketmasligi 
uchun reklama tovar siljitishning boshqa 
uslublari 
bilan birga qo’llanilishi maqsadga 
muvofiqdir. Eng asosiysi esa tovar sifati va 
estetik xususiyatlari 
bo’yicha xaridor didiga 
mos 
bo’lishi kerak. Shu sababli reklamaning 
samaradorligini sotilgan tovarlar hajmi bilan 
emas, balki potentsial xaridorlarning necha 
marta tashrifi va necha marta telefon orqali 
murojaat qilganligi 
kabi ko’rsatkichlar asosida 
baholash 
to’g’ri hisoblanadi. 
Reklamaning vazifasi - xabar berish, ishontirish 
va 
eslatishdan 
iboratdir. 
Shuning 
o’zi 
reklamaning 
tovar 
sotilishiga 
ta'sir 
ko’rsatishidan dalolatdir. Reklamani ishlab 
chiqish va tashkil etish korxona butun 
faoliyatining bir qismi hisoblanadi. Shu sababli 
reklama ishlarini tashkil etish ma'lum tartib va 
qoidaga 
bo’ysunadi. 
Reklamani 
tashkil 
etishdagi 
asosiy 
jarayonlardan biri reklama byudjetini ishlab 
chiqish hisoblanadi. Reklama byudjetini ishlab 
chiqish reklama kompaniyasining maqsadlari, 
korxonaning 
moliyaviy 
imkoniyatlari, 
raqobatchilarning 
reklama 
xarajatlari, 
tarmoqdagi umumiy xarajatlar va hokazolarni 
hisobga 
olishga 
asoslangan 
turli 
xil 
yondashuvlarni 
qo’llash bilan amalga oshiriladi. 
Reklama byudjetini hisoblab chiqishning bir 
necha xil usullari mavjud. Bular asosan 
quyidagilar 
hisoblanadi: 
"mavjud 
mablag’lardan bir qism ajratish", "sotilgan 
tovarlar summasidan foizlar ajratish", raqobatli 
paritet, maqsad va vazifalardan kelib chiqqan 
holda hisob-kitob qilish usuli. 
Shuni qayd etish lozimki, reklama xarajatlari 
qaysi usul bilan hisoblab chiqilganligiga 
qaramasdan, 
bu 
xarajatlar 
iste'molchi 
tomonidan tovarga 
to’layotgan narxda o’z 
aksini topadi.