"Выражение пространственных отношений в сложных предложениях"

Тема: “Выражение пространственных отношений в сложных предложениях”
INTERNATIONAL SCHOOL OF FINANCE TECHNOLOGY AND SCIENCE
ISFT – 2022
Студент: Sharofitdinova Gulida
Group: 22-ppk-02
Учитель: Pernapasova Elena

🔰Noto'g'ri fe'llar uch xil ko'rinishda bo'lishini aytib o'tdik:

• 🔰Noto'g'ri fe'llar uch xil ko'rinishda bo'lishini aytib o'tdik:
• 1. Infinitiv
• 2. Past simple
• 3. Past participle
• 🔰Masalan, past participleda "go" - gone bo'ladi. Ba'zi noto'g'ri fe'llarning 2- va 3-ko'rinishlari bir xil bo'lsa, ba'zilari uchala formati uch xil bo'ladi.
• 🔺Quyida o'sha noto'g'ri fe'llarning ba'zilarini keltiramiz:
• be (am/is/are) - was/were - been
• read - read - read
• make - made - made
• break - broke - broken
• build - built - built
• buy - bought - bought
• do - did - done
• drive - drove - driven

Inkor shakl yasaganimizda esa biz have/has dan keyin not qo’yamiz.

• Inkor shakl yasaganimizda esa biz have/has dan keyin not qo’yamiz.
• I have not done my homework. My mother has not cleaned the room.
• Ko’pincha qisqartma shaklidan foydalanamiz. have not = haven’t; has not = hasn’t

💡Present perfect (question) - Hozirgi tugallangan zamon (so‘roq)
📌Present perfect zamonida so’roq shaklidagi gaplarni yasash uchun «TO HAVE» fe’li (have yoki has) egadan oldinga o’tkaziladi.
🔎Formulasi:
🔹️Have/has+Ega+V3(ied,ed,d)
📌Keling, o‘tgan darsdagi darak va inkor shaklidagi gaplarni bugun so’roq gaplarga aylantiraylik:
🔹️Has Saida lost her passport? – Saida pasportini yo’qotdimi? (Natijada hozir unda pasport yo’qmi?)
🔹️Has Temur bought a new car? – Temur yangi mashina sotib oldimi? (Natijada hozir unda yangi mashina bormi?)

• 🔹️Have you cleaned your shoes? – Siz oyoq kiyimlaringizni tozaladingizmi? (Ular hozir tozami?)

📌E’tibor bering, yoqoridagi so’roq gaplarda ish-harakat qachon sodir etilganligi emas, balki sodir etilgandan keyingi natija eng muhim hisoblanayapti. Shundan ham bilishingiz mumkinki, hozirgi tugallangan zamonda ish-harakat sodir etilgan vaqt muhim emas, bizga ish-harakatning natijasida hozir nima natija hosil bo’lganligi muhimdir.

• 📌E’tibor bering, yoqoridagi so’roq gaplarda ish-harakat qachon sodir etilganligi emas, balki sodir etilgandan keyingi natija eng muhim hisoblanayapti. Shundan ham bilishingiz mumkinki, hozirgi tugallangan zamonda ish-harakat sodir etilgan vaqt muhim emas, bizga ish-harakatning natijasida hozir nima natija hosil bo’lganligi muhimdir.
• 🔎Eslab qoling.
• 📌Hozirgi tugallangan zamon quyidagi payt ravishlari bilan birga ishlatiladi:

✅ already - allaqachon;

• ✅ already - allaqachon;
• ✅ yet – hali (inkor va so’roq gaplarda);
• ✅ since / for – …dan beri;
• ✅ never – hech qachon;
• ✅ ever – qachondir va boshqalar…