Volume 1, issue 4, 2023 40 january, 2023 internetda muloqot qilish usullari

VOLUME 1, ISSUE 4, 2023 
 
41 
JANUARY, 2023
muloqot qilish. Internet paydo boʻlganidan soʻng muloqotning oʻziga xos koʻrinishlari ham 
kirib keldiki, bu muloqot tushunchasiga avvalgi qarashlarda nazar solishning xato ekanligini 
koʻrsatib qoʻydi. Chunki avval muloqot jarayoni bir uy, shahar, hudud ichida, ya’ni tor doirada 
olib borilgan boʻlsa, bugungi kunda muloqot uy, shahar, davlat chegarasini buzib oʻtdi. 
Dastlab internetda aloqa qilish mutlaqo tekin boʻlib, buning sababi internet tarmogʻini 
rivojlantirish va ishbilarmonlik aloqalarini yoʻlga qoʻyib olish edi. Keyinchalik internet orqali 
muloqot qilishning turli usullari paydo boʻla boshladi. Bu orqali internetga boʻlgan talab ham 
oshdi, insonlarning ma’lum bir guruhlari shakllandi. Bu guruhlarning shakllanishida albatta 
manfaatlarning birligi asosiy oʻrinda turdi. Aynan ushbu shakllangan guruhlar orasida muloqot 
qilish vazifasi paydo boʻldi. Shu orqali internetda ma’lum bir muloqot usullari paydo boʻldi. 
Odatda, tarmoqdagi aloqa uchun foydalanuvchi qisqartirilgan rasmiy ismdan 
foydalanadi ( nick , ingliz tilidan “taxallus” - kichraytiruvchi ism, taxallus). Bu orqali 
foydalanuvchi oʻzining kimligini, oʻzi haqidagi ma’lumotlarni berkitib, oʻzidan sirlilikni paydo 
qiladi. Bu bilan suhbatdoshining unga boʻlgan qiziqishini oshiradi va muloqot jarayonini 
tezlashtiradi. Sirli inson bilan suhbat qurish xohishi narigi tarafning oʻzini muloqot jarayoniga 
taklif qiladi. Bundan tashqari, internetdagi muloqotning anonimligi odamning virtual o‘zligini 
topish imkoniyatlarini oshirib, unga nafaqat tinglovchi nazarida oʻzi xohlagan taassurot 
qoldirish, balki oʻzi xohlagan odam boʻlish imkonini beradi. Ya’ni internetdagi muloqotning 
xususiyatlari odamga oʻzi tanlagan shaxsini yaratishga imkon beradi.
Internetdagi matnli aloqada odamlar koʻpincha oʻzlari uchun «virtual shaxslar» ni 
yaratadilar, oʻzlarini ma’lum bir tarzda tasvirlaydilar. Virtual odamga ism, koʻpincha taxallus 
berilgan boʻladi. Internetda odamlar oʻzlari uchun ba’zi «virtual shaxslar»ni yaratadi, bu 
shaxsiyatni oʻrganish uchun qoʻshimcha imkoniyatlarni keltirib chiqaradi. Bunday virtuallik 
odamlarning erkinligini oshiradi, ularni oʻziga xos boʻlmagan qiliqlarni qilishga, soʻzlarni 
ishlatishga undaydi.
Virtual dunyo ta’sirida insonlar bugungi kunda juda koʻplab noma’qul ishlarni amalga 
oshirmoqda, ularning onlayn internet oʻyinlariga tobeligi oshib bormoqda. Boʻsh vaqtlarini 
qoʻya turing, hatto biror ish bilan mashgʻul boʻlganlarida ham virtual olam ta’siridan chiqib 
keta olmayaptilar. Natijada internetning ham salbiy tomonlari namoyon boʻla boshlaydi. 
Bularga tobe boʻlgan qatlamning asablari taranglashadi, tajang boʻlib qoladi, sal narsaga jahli 
chiqib ketadi. 

---