Volume 1, issue 4, 2023 40 january, 2023 internetda muloqot qilish usullari

VOLUME 1, ISSUE 4, 2023 
 
43 
JANUARY, 2023
qilish usullari va boshqalar) toʻplanishidir. Muloqotning oʻziga xos uslubini shakllantirishda 
dialogli qisqartirishlar va ba’zan jargon paydo boʻladi. Bunday muhitdagi muloqot uslubi oddiy 
hayotga qaraganda erkinroq. Chunki bunda inson oʻzi xohlagan narsani internet etikasiga rioya 
qilgan holda bayon qilaveradi. Bu yerda qonuniyatlar, qarorlar mavjud emas. 
Bulardan tashqari, telekommunikatsiya tarmoqlari paydo boʻlishining boshida 
hissiyotlar va odamning holatini bildiruvchi belgilar ixtiro qilingan, ular kulgichlar yoki 
«tabassum» deb atalgan. Bu chinakam ajoyib gʻoyaning muallifi noma’lum. Matn aqliy 
ravishda soat yoʻnalishi boʻyicha 90 daraja aylantirilganda kulgichlarni koʻrib, oʻqishingiz 
mumkin. Mana bir nechta eng keng tarqalgan «tabassumlar» va ularning an’anaviy talqini:
:-) Oddiy tabassum,
;-) Koʻz qisib tabassum qiling,
:-(Gʻazablangan, ma’yus, gʻamgin yuz,
:-Men befarq. 
Tadqiqotlarga koʻra, odam kommunikatsiyasining har kungi aktida soʻzlar – 7%, 
tovush va ifodalar – 38%, nutqiy boʻlmagan oʻzaro ta’sir – 53%ni tashkil etadi. Publitsiy 
aytganidek: “Ovoz orqali gaplashamiz, butun tanamiz orqali suhbatlashamiz”. 
Bundan koʻrinib turibdiki, kundalik hayotimizda muloqot vositalaridan biri noverbal 
aloqa sanaladi, internet tarmogʻida ham aynan ushbu aloqa vositasida muloqot qilish ham 
samarali, ham foydali hisoblanadi.
Internetdagi muloqot qilish usullarining kundalik hayotimizdagi oddiy muloqot qilish 
usullaridan farqli tomonlari, foydali taraflari ham juda koʻp. Internetdagi muloqot usullarining 
foydali tomonlari sirasiga biz juda tezkorlik bilan ma’lumot almashishni kiritishimiz mumkin. 
Bunda biz istalgan joydan turib muloqotga kirisha olishimiz bizga turli xil qulayliklarni yaratib 
beradi. 
Demak, bugungi kunda internetda muloqot qilishning bir necha turlari mavjud boʻlib, 
ulardagi muloqot jarayonida verbal va noverbal vositlardan foydalanilmoqda. Muloqot 
usullarining ham bir-biridan farqli tomonlari mavjud boʻlib, undagi insonlar guruhi ma’lum bir 
maqsadda birikkanligini unutmasligimiz lozim.