X bob. Jahon jinoiy xo‘jaligi

10.1.1-jadval 
Zamonaviy jahon xo‘jaligining ikki yoqlama tuzilmasi 
Qonuniy jahon xo‘jaligining 
asosiy tarkibiy qismlari 
Noqonuniy jahon xo‘jaligining asosiy 
tarkibiy qismlari 
Yakuniy iste’mol tovarlarining xalqaro harakati 
Qonuniy tovarlarning qonuniy 
savdosi 
Kontrabanda – noqonuniy (narkotik 
moddalar, qurol-yarog‘) va qonuniy 
(sigaret, avtomobil) tovarlar bilan 
noqonuniy savdo
Ishlab chiqarish omillarining xalqaro harakati 
Ish 
kuchining 
qonuniy 
migratsiyasi 
Noqonuniy migratsiya, odam savdosi 
Xom 
ashyo 
resurslarining 
qonuniy 
harakati 
(foydali 
qazilmalar va boshq.) 
Xom ashyo resurslari kontrabandasi 
(neft, olmos, noyob hayvonlarning tana 
qismlari) 
Kapitalning qonuniyharakati 
Pulni xalqaro poklab olish 
Axborot resurslarining qonuniy 
harakati (nou-xau, patentlar) 
Iqtisodiy 
shpionaj, 
savdo 
«qaroqchiligi» 
188
“Jinoiy globallashuv” tushunchasi yaqin vaqtlardan boshlab ishlatila boshlandi. 
Qarang: Жилин Ю. Глобализация в контексте развития современной цивилизации 
// Свободная мысль - XXI. 2002. № 4. С. 33. 

---

Turli transmilliy jinoiy faoliyatlarning bir-birlari bilan uzviy 
bog‘liq ekanligini ta’kidlash kerak. Masalan, kolumbiyalik 
narkokartellar faqatgina kokain
189
va geroin
190
sotuvchilari sifatida 
emas, balki noqonuniy qurol sotib oluvchilar va pullarni yirik “poklab 
oluvchilar” hisoblanishadi. Xulosa qilish mumkinki, jinoiy 
globallashuv jarayonida qudratli jahon jinoiy xo‘jaligi – o‘zaro 
bog‘liq transmilliy jinoiy faoliyat turlari tizimi vujudga keladi. 
Jahon xo‘jaligining deyarli barcha institutlari yashirin xo‘jalik 
“egizaklar”iga ega. Masalan, agar qonuniy jahon xo‘jaligining asosiy 
sub’ekti bo‘lib transmilliy korporatsiyalar va mamlakat hukumatlari 
hisoblansa, ularning noqonuniy biznes dunyosidagi analogi bo‘lib, 
kelib chiqishi milliy, lekin faoliyat miqyosi bo‘yicha transmilliy 
xalqaro jinoiy guruhlar (italiya mafiyasi, kolumbiya narkokartellari, 
xitoy triadalari va boshq.) hisoblanadi. Agar qonuniy iqtisodiyotda 
internatsiyalashuv hududiy bloklarni (G‘arbiy Yevropada YeI, 
Shimoliy Amerikada NAFTA) shakllanishiga olib kelsa, noqonuniy 
iqtisodiyotda esa milliy jinoiy guruhlarni kooperatsiyasi natijasi 
Janubi-Sharqiy 
Osiyodagi 
“Oltin uchburchak” yoki Lotin 
Amerikasidagi “And uchburchagi” kabi uyushmalar vujudga 
keladi(qarang: 10.1.2-jadval).