X-mashg’ulot mavzu: Intrazonal o’simliklar va ularning tarqalish areallarini kontur xaritaga tushurish. Kerakli jihozlar

Kosmopolit arealni o’rganish.
Kosmopolit arelni o’rganish uchun yer sharida keng targalgan kosmopolit o’simliklari haqida kyerakli ma'lumotlar to’planadi. Sho’ra, (chenopodium album), jag-jag (Capsella bursa patsorus), qamish (Phraqmites communis) o’simliklari yer sharida keng targalgan o’simliklar hisoblanadi. Yugorida keltirilgan o’simliklarning bioekologik xususiyatlari yoritilishi talab etiladi.



Endem arealni o’rganish.
O’zbekiston respublikasi "Qizil kitob" ga kiritilgan endem o’simlik turlarini o’rganish.
1. Omonqora (Ungernia vietorus) O’zbekistonning janubida Surxondaryo viloyati xududida Sangardak, Yakkatol, Bobotogning Shimoliy gismida qisga arealga ega.
2. Buxoro otestegiyasi (Otetsegia bucharica) Bu o’simlik chala bo’ta bo’lib, Ko’gitang va Boysun toglari oraligida (Shurob va Machay gishloglarigacha) bo’lgan gipsli joylarda hammasi bo’lib, 3000 nusxaga yaqin tup o’sadi. Bu turni saqlab qolish zarur, shu sababdan o’simlikni himoya qilishga qaratilgan chora-tadbirlar belgilanyapti.
3. O’zbekiston chinniguli (Diathus uzbekutsanicus) Pomir-olay, janubiy-garbiy gismida o’sadigan kamyob endem o’simlik.
4. Xisor-dionusiyasi (Dionusia hissarica) Pomir Oloyning janubiy-garbiy gismida uchraydigan kamyob endem o’simlik. Yugorida gayt etilgan o’simliklarni gizil kitobdan o’rganib, areallarini xaritada belgilab chiging.
Relikt arealli o’simliklarni o’rganish.
1. Yovvoyi anor (Punisa granatum) kamyob bo’lib golgan areali bo’lingan relikt tur. Surxondaryoning to’polong daryosi xavzalarida yovvoyi golda (kam sonda) o’sadi.
2. Safsan xurmosi (Diospuros lotus) juda kamyob gisgarib borayotgan relikt tur, To’polong va Sangardak daryolari xavzalarida (Xisor tizmalari) o’sadi. 3. Yovvoyi chilonjiyda (Zyzyphus jujuba) areali keskin kamayib borayotgan, kamyob relikt, subtropik tur. G’arbiy Tyanshan va Xisor tizmlari (Ko’gitang tizmlaridagi Vandob, Kampir tepa, Chilonzor gishloglari va boshga joylarda o’sadi).
4. Yovvoyi anjir (Ficus carica) O’rta Osiyoda areali nigoyat gisgarib bo’linib ketgan kamyob arealli o’simlik Sangardak va To’polong daryolari xavzalarida o’sadi. Yugorida gayd etilgan o’simliklarni xaritadi areallarini belgilab ularning bioekologik gususiyatlariga ta'rif byering.
Bajarilgan ish yuzasidan go’shimcha topshiriglar. Bu o’simlikning arealini kontur xaritada belgilab, o’sha joylarning iglim sharoiti tasvirlangan. Shuningdek bu o’simlikiarning gayotiy shakllari va yashash mugiti ga­­gida malumot byering. Bo’linib ketgan kamyob arealli o’simlik Sangardak va To’polong daryolari xavzalarida o’sadi. Yugorida gayd etilgan o’simliklarni xaritadi areallarini belgilab ularning bioekologik gususiyatlariga ta'rif byering.
Vazifa:
Quyidagi jadvalni daftaringizga chizib to’ldiring.

Bilaman	Bildim (mavzudan olingan yangi ma'lumotlar)	Bilishni istayman (qiziqtirgan savollar)