Xalqaro birliklar tizimi

A sosiy o’lchov birliklar

Hosil boʻlgan oʻlchov birliklari

Irliklari

SI ga kirmaydigan oʻlchov birliklari

SI birliklariga barobar xalqaro kelishuvga binoan qo'llaniladi.
ESLATMA: Ba'zi bir fizik kattaliklarning birliklararo quyidagicha
bog‘lanishi mavjnd (Q‘z DST 8.012:2005 bo‘yicha):
—
Zichlik: 1 kg/nr = 0.001 g/sm8.
—
Og‘irlik, kuch: 1 N = 0,102 kgk.
—
0‘sha o‘lchamlar bo'yicha bosim va boshqa kattaliklar
(cho‘zilishdagi mustahkamlik chegarasi):
1 Pa = 1 N/m2 = 10,2 * 106 kgk/sm2.
— Zarbiy yopishqoqlik: 1 Dj/m2 = 1,02 • 103 kgk x sm/sm2.
— Dinamik yopishqoqlik: 1 Pa • sek = 1 N -sek/m- =
= 10 P = 103 sekP.


— Kinematik yopishqoqlik: 1 m2/ sek = 104 St,
— Issiqlik o‘tkazuvchanlik:
1 Vt/ (m • K) = 2,4 ■ 10'8 kal/(sm • sek • K).
— Solishtirma qarshilik: 1 Om • m = 100 Om sm = :
= 106 Om • mmVrn = 106 mkOm • m.
— Solishtirma o'tkazuvchanlik: X Sm/m= 0,01 Om1- sm1= = 10'
2
m/(Om • mm ).
Miqdorlarning metrik tizimi:
1 kilometr (km) = 1 000 metr (m);
1 metr (m) =10 detsimetr (dm) = 100 santimetr (sm);
1 detsimetr (dm) = 10 santimetr (sm);
1 santimetr (sm) = 10 millimetr (mm).
Maydon miqdorlari:
1 kilometr (kv-km) =1 000 000 kvadrat metr (kv- m);
1 kv. metr (kv - m) *= 100 kvadrat detsimetr (kv-dm) —
= 10 000 kvadrat santimetr (kv sm);
1 gektar (ga) 100 ar (a) = 10 000 kv. metr (kv- m);
1 ar (a) = 100 kv. metr (kv m).
Massa miqdorlari:
►
1 tonna (t) = 1 000 kilogramm (kg);
-
1 sentner (s) = 100 kilogramm (kg);
Ь
1 kilogramm (kg) = 1 000 gramm (g);
1 gramm (g) = 1 000 milligramm (mg). . . (
Hajm miqdorlari:
1 kub-metr (kub-m) = 1000 kub-detsimetr (kub-dm) = = 1 000
000 kub - santimetr (kub. sm);
1 kub • detsimetr (kub • dm) = 1000 kub • santimetr (kub • sm);
1 litr (1) = 1 kub-detsimetr (kub-dm);
1 gektolitr (gl) = 100 litr (1).