Xalqaro huquq tushunchasi. Xalqaro huquq funktsiyalari

Xalqaro huquq tushunchasi, predmeti va tizimi
Reja:

1. 
   Xalqaro huquq tushunchasi.
   
2. 
   Xalqaro huquq funktsiyalari.
   
3. 
   Xalqaro huquq predmeti, tizimi.
   
4. 
   Xalqaro huquqning tarixiy turlari. Xalqaro huquq soxalari
   

Xalqaro huquq tushunchasi.
XALQARO HUQUQ – bu davlatlar o`rtasidagi munosabatlarni tartibga soladi. Xalqaro huquq milliy huquqdan farq qilib, bir qator o`ziga hos xususiyatlariga ega. Xalqaro huquqda milliy huquqiy tizimdan farqli ularoq oliy organ mavjud emas va tegishli masalalar xalqaro munosabatlar ishtirokchilarining roziligi bilan tartibga solinadi.
Xalqaro huquq – davlatlararo tinchlik va xavfsizlikni ta'minlashga qaratilgan, xalqaro munosabatlarni rivojlantirishga xizmat qiladi hamda xalqaro huquq sub'yektlari tomonidan yaratilgan yuridik normalar va printsiplar tizimidan iboratdir.
Mazkur ta'rifdan xalqaro huquqning quyidagi o`ziga xos jihatlari kelib chiqadi:
– xalqaro huquq – yagona maqsad va printsiplar asosida yaratilgan normalarga ega tizim ;
– xalqaro huquq normalari davlatlararo munosabatlarni tartibga soladi;
– hozirgi zamon halqaro huquqining asosiy maqsadi – xalqaro tinchlik va xavfsizlikni ta'minlash hamda davlatlar o`rtasidagi hamkorlikni rivojlantirish inson huquqlarini himoya qilish va ularga rioya etishni ta'minlashdan iboratdir.
Xalqaro huquq normasida sub'yektlarning, avvalo, davlatning umumiy irodasi ifodalangan. Ya'ni davlatlar muayyan xalqaro huquq normasini yaratish jarayonida o`z xohish-istaklari bilan harakat qilishadi. Xalqaro huquq ob'yektiga muayyan xalqaro munosabatlar, eng avvalo, suveren davlatlar o`rtasidagi munosabatlar kiradi.
Xalqaro munosabatlar – bu xalqaro huquq sub'yektlari o`rtasidagi siyosiy, iqtisodiy, madaniy, huquqiy, diplomatik, harbiy va boshqa turdagi aloqalar va munosabatlar majmuidir.
Xalqaro huquq huquq tarmog`i sifatida quyidagi munosabatlarni tartibga soladi:
birinchidan, davlatlar o`rtasidagi – ikki tomonlama va ko`p tomonlama munosabatlarni;
ikkinchidan, davlatlarning xalqaro tashkilotlarga a'zo bo`lishi bilan bog`liq davlatlar hamda hukumatlararo tashkilotlar o`rtasidagi munosabatlar;
uchinchidan, hukumatlararo tashkilotlar o`rtasidagi munosabatlar;
to`rtinchidan, davlatlar hamda davlatga o`xshash to`zilmalar o`rtasidagi munosabatlarni tartibga soladi.
Xalqaro huquqning sub'yektlari: mustaqil davlatlar; o`z mustaqilligi va ozodligi uchun ko`rash olib borayotgan millatlar va elatlar, davlatga o`xshash to`zilmalar to`zilmalar (Vatikan, Malta ordeni); xalqaro va xalqaro hukumatlararo tashkilotlardir. Xalqaro huquq sub'yektlari o`zaro kelishib, mustaqil ravishda xalqaro huquq normalarini yaratadilar. Xalqaro huquqda xalqaro huquqiy normalarning bajarilmaganligi uchun javobgarlik mavjud bo`lib, turli siyosiy va moddiy choralar qo`llaniladi. Huquqiy tuzilmalar va huquq tarmoqlariga huquqiy normalar huquq tizimining real mazmunini tashkil etadi. Huquq normasi, huquqiy to`zilma va huquq tarmog`i – huquq tizimining asosiy qismlari hisoblanadi.