. Xalqaro moliya munosabatlarida to`lov balansi. - Toiov balansi bir mamlakatning boshqa malakatlarga ma'lum bir davr mobaynida haqiqatda o’tkazgan valutaviy tolovlari va tushuinlari oi'tasidagi nisbatni, mamlakatning xalqaro pullar liarakaiini o‘/.ida aks cttirnvchi hujjatdir. Agar to‘lov balansida valutaviy tushumlar tolovlardan ortib ketsa, toiov balansi aktiv, aksinclta esa passiv hisoblanadi. Joriy oporalsiyalar balansi (xususan, tovarlar eksporti va import i oi'tasidagi nisbatni n'/ida aks ettiruvchi savdo balansi, xizmatlarning sof cksportini, investitsiyalardan olingan daromadiarni va bir tomonlama pul olk a zma
- la r in i o‘zida aks ettiruvchi ≪koi'inmas≫ joriy operatsiyalar balansi) va kapital harakati balansi (mamlakatdan kapitalni chiqib kctishi va unga xorijiy kapitalning kirib kelishini o‘zida aks eltiradi) toiov halansining tarkibiy qism1aridan hisoblanadi . Toiov balansi mamlakatning xalqaro iqtisodiy aloqalarga kirishishi, xalqaro toiovga qobillik, jahon savdosiga qatnashish darajasini o‘zida namoyon etuvchi muhim ko'rsatkieh va vosita hisoblanadi. Toiov balansi tushunchasidan dastlab Djeyms Denem-Styuart o'zining ≪Siyosiy iqtisod tamoyillari to‘g‘risida tadqiqot (Inquiry into the Principles of Political Economy)≫ (1767-yil) asarida foydalangan. Styuart to‘lov balansini mustaqil tushuncha sifatida d ie t eida fuqarolarning xarajatlari, xorijga lbi/ to‘lovlari, qarzning asosiy summasi va qarz bo‘yicha tovarlar, valuta ko‘rinishidagi qarzlarni boshqa mamlakatlarga taqdim etishdan tashkil topadi, deb ko‘rsatgan. Shunday qilib, dastlabki to‘lov balansi faqat haqiqatda ama lga oshirilgan xalqaro valutaviv to‘lovlarni o'zida aks ettirgan, biroq barcha intellektual, moliyaviy va moddiy aktivlar bilan bog‘liq tashqi iqtisodiy operatsiyalar (rczidentlar va norezidentlar o‘rtasidagi operatsiyalar)ni to‘liq namoyon etmagan.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati - 1. J.X. Ataniyazov E.D Alimardonov Xalqaro Moliya Munosabatlari T. O`zbekiston 2014
- 2. Vikipediya
- 3. Xalqaro Moliya Korporatsiyasi Xo`jayor Shennayev
- 4. O`zbekiston Respublikasining ,,O`zbekiston Respublikasinig Markaziy banki to`g`risida’’ gi Qonuni 1995-yil 21-dekabr
- 5. O`zbekiston Respublikasinig ,,Banklar va Bank faoliyati to`g`risida’’gi Qonuni 1996-yil 25-aprel
- 6. O`zbekiston Respublikasining ,,Tashqi Iqtisodiy faoliyat to`g`risida’’gi qonuni 1991-yil 14-iyun
- 7. SH.Abdullayeva Xalqaro valyuta-kredit munosabatlari,-T;IQTISOD-MOLIYA 2005-y
Do'stlaringiz bilan baham: |