Xalqaro savdo tizimi reja

XALQARO SAVDO TIZIMI

REJA:

1.Xalqaro savdo mazmuni, tarkibi va rivojlanish bosqichlari
2.Xalqaro savdo mohiyati va uning nazariyalari
3.Xalqaro savdoning tarkibi, turlari va uning o’zgarish tendensiyalari

Xalqaro savdo - bu xalqaro mehnat taqsimoti asosida vujudga kelgan va o'zaro iqtisodiy bog'liqligini bildiruvchi turli mamlakatlar ishlab chiqaruvchilari o'rtasidagi aloqa shaklidir.

• 
  Xalqaro savdo - bu xalqaro mehnat taqsimoti asosida vujudga kelgan va o'zaro iqtisodiy bog'liqligini bildiruvchi turli mamlakatlar ishlab chiqaruvchilari o'rtasidagi aloqa shaklidir.
  
• 
  Xalqaro savdo deganda, dunyoning barcha mamlakatlari o'rtasidagi pullik yalpi savdo tushuniladi. Biroq, xalqaro savdo tushunchasi tor ma'noda ham qo'llaniladi. Bu, masalan, rivojlangan mamlakatlarning umumiy tovar aylanmasi, rivojlanayotgan mamlakatlarning umumiy tovar aylanmasi, qit'a, mintaqa mamlakatlarining, masalan, Sharqiy Yevropa mamlakatlarining umumiy tovar aylanmasi va boshqalarni anglatadi.
  
• 
  Tashqi savdo - bir mamlakatning dunyoning boshqa mamlakatlari bilan tovarlar va xizmatlar eksporti va importidan iborat bo'lgan savdosi. Bu asosan tashqi savdo shartnomalari bo'yicha tuzilgan tijorat operatsiyalari orqali amalga oshiriladi.
  

Asosiy tashqi savdo operatsiyalari:

• 
  Asosiy tashqi savdo operatsiyalari:
  
• 
  Eksport - milliy ishlab chiqarilgan tovarlarni chet elga eksport qilish yoki ularni sotish maqsadida mamlakatda qayta ishlash.
  
• 
  Import - chet el tovarlarining ichki bozorda ishlatilishi uchun ularni olib kirish. Eksport-import operatsiyalari xalqaro savdoda eng ko'p uchraydi.
  
• 
  Qarshi savdo - tashqi savdo operatsiyalari, ularning bajarilishi hujjatlarda (bitimlar yoki kontraktlarda) eksportchilar va import qiluvchilarning tovarlarni to'liq yoki qisman muvozanatlash to'g'risidagi qat'iy majburiyatlari qayd etilgan. Ikkinchi holda, qiymat farqi naqd to'lovlar bilan qoplanadi.
  
• 
  Ertami-kechmi, barcha davlatlar tashqi savdo milliy siyosatini tanlash muammosiga duch kelishadi. Ikki asr davomida ushbu mavzu bo'yicha qizg'in munozaralar bo'lib o'tmoqda
  
• 
  Tashqi savdo siyosati - soliqlar, subsidiyalar va import va eksportga to'g'ridan-to'g'ri cheklovlar orqali tashqi savdoga ta'sir etadigan davlat iqtisodiy siyosati. Barcha mamlakatlarning iqtisodiyoti u yoki bu tarzda eksport va importga bog'liq bo'lganligi sababli, davlat tashqi savdoning muayyan qoidalarini o'rnatadi. Tarixan tashqi savdo siyosatining ikkita qarama-qarshi turi rivojlangan: protektsionizm va erkin savdo.
  
• 
  Protektsionizm - bu yuqori bojxona to'lovlari joriy etilganda, ayrim mahsulotlarni olib kirish taqiqlanadi, xorijiy mahsulotlarning mahalliy mahsulotlar bilan raqobatlashishiga yo'l qo'ymaslik uchun boshqa choralar qo'llaniladi. Protektsionistik siyosat import tovarlarning o'rnini bosadigan mahalliy ishlab chiqarishni rivojlantirishga yordam beradi.
  
• 
  Savdo erkinligi - bu tashqi savdo siyosati bo'lib, unda bojxona organlari faqat tovarlarni olib kirish yoki olib chiqish ro'yxatdan o'tkazadi. Ular import va eksport bojlarini undirmaydilar va tashqi savdoda miqdoriy va boshqa cheklovlarni qo'llamaydilar. Bunday siyosat odatda milliy iqtisodiyotning samaradorligi yuqori bo'lgan davlatlar tomonidan olib boriladi. Bunday holda, mahalliy tadbirkorlar nafaqat tashqi raqobatga bardosh bermoqdalar, balki o'zlarining tovarlarining jahon bozoriga chiqish imkoniyatlarini kengaytirib, protektsionistik bojxona to'siqlarini engib o'tmoqdalar.