Xalqaro turizm

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTAMAXSUS TA’LIM VAZIRLIG I
Ruyxatga olindi:
№ BD-5610300-3.07
201^ yil “jg' g’

XALQARO TURIZM	FAN	DASTURI
Bilim soxdsi:	600000	- Xizmatlar sohasi
Ta’lim sohasi:	610000	- Xizmat ko’rsatish sohasi
Ta’lim yunalishlari:	5610100	- Xizmatlar sohasi (turizmni tashkil etish va boshkarish
	5610200	- Mehmonxona xo’jaligini tashkil etish va boshkarish
	5610300	- Turizm (xalqaro va ichki turizm)

Toshkent - 201

2V> .a
O’zbekiston Respublikasi Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligining 201 _o yil “ / ^ ” o S dagi 51/ -sonli buyrugining /o -ilovasi bilan Fanning ukuv dasturi ruyxati tasdiklangan.
Fan dasturi Oliy va o’rta maxsus, kasb-*unar ta’limi yunalishlari bo’yicha ukuv-uslubiy birlashmalari faoliyatini Muvog’iklashtiruvchi
Kengashning 201£ yil «J 6» oS dagi D -son majlis bayoni bilan
ma’kullangan.

Tuzuvchi:
Mamatkulov X.M. Karimov A.A.
Takrizchilar:
Norchaev A.

Fanning ukuv dasturi Samarkand iqtisodiyot va servis institutida ishlab chikildi.
SamISI, «Xalqaro turizm va turizm servisi» kag’edrasi dotsenti, g.g’.n.;
SamISI, «Xalqaro turizm va turizm servisi» kag’edrasi ukituvchisi.

Zoxidov G’.G’

Toshkent Davlat Iqtisodiyot Universitet “Turizm va Servis” kag’edrasi dotsenti, i.g’.n. (turdosh OTM/-
‘DING’RG’ TOUR 8EKU1SE”Turfirmasi direktori.
Fan dasturi Samarkand iqtisodiyot va servis instituti Kengashida kurib chikilgan va tavsiya kilingan (201^ yil “ / S ” p S № ^-sonli
bayonnomaTurizm o’zining kup qirrali tarkibi bilan jamiyat xayotining barcha sohalariga faol ta’sir o’tqazib kelmoqda. U iqtisodiyotning ko’pgina jabhalarini rivojlantirishga imkon tug’diradi. Jumladan, transport tarmoqlari, aloqa, yo’l qurilishi, mehmonxonalar, umumiy ovqatlanish korxonalari, kommunal xo’jaligi, maishiy xizmat ko’rsatish, servis sohasi, savdo tarmoqlari va hk. Turizmni rivojlantirish, bir vaqtning o’zida o’ziga xos dam olish, hordiq chikarish, ko’ngil ochar maskanlar indastriyasini tashkil etib, o’z o’rnida sayyohlarga sig’atli xizmat ko’rsatish bilan boG’liq bir qator sohalarni qamrab olgandir.
Jahon tovarlar va xizmatlar eksportida xozirgi paytda turizm ulushiga butun jahon eksportining 8%ga Yaqini, jahon xizmatlar savdosining 30%, jahon yalpi mahsulotining 11%, jahon kapital qurilmalarining 9%, jahon iste’mol xarajatlarining 11%, butun dunyo solik tushumlarining 5% tug’ri keldi. Bundan tashkari, turizm aholining bandligiga anchagina ta’sir utkazmokda. Mutaxassislar baxosicha, xozirgi zamon turizmi va uning bilan bog’lik sohalarida jahondagi xar sakkizinchi xodim band. Turizm indastriyasi jahon iqtisodiyotining uch etakchi eksport sohalari qatoriga kiradi. U faqatgina neft qazib olish va qayta ishlash xamda avtomobilsozlik sanoatlaridangina keyin turadi.
Xalqaro turizm juda ko’pgina mamlakatlarda to’lov balansiga amal qilishda muhim omil bo’lib sanaladi. So’nggi yillarda turizm dunyoda aholi bandligining muxim generatoriga aylanib bormoqda va jahon infratuzilmasiga juda katta miqdorda sarmoyalarni jalb etmoqda. Bu esa maxalliy aholini ham, tashrif buyuruvchi turistlarning ham turmush farovonligini yaxshilashga xizmat qiladi. Turizm sohasida juda ko’p ish o’rinlari turistik korxonalar rivojlanayotgan xududlarda paydo buladi. Bu esa iqtisodiy imkoniyatlarni muvozanatlantirish, qishloq aholisini barcha qulaylikka ega shaharlarga qarab oqishining oldini olishga yordam beradi.

2. 
   Uquv fanining maqsadi va vazifasi
   

Fanni o’qitishdan maqsad - xalqaro turizmning asl mohiyatini ochib berish, uning taraqqiyot yo’li, tajribasi, tahlili, hozirgi kundagi muammolarini, iqtisodiy, siyosiy, xalqaro turizm dinamikasi va infrastrukturasi tahlili, O’zbekiston va jahon turizm faoliyatiining ildizlarini o’rganishdan iborat.

Fanning vazifalari - Xalqaro turizmning iqtisodiy-ijtimoiy mazmunini ochib berish va xalqaro turizm turlarini o’rgatish, xalqaro turizmning rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillarni o’rgatish, xalqaro turizmning rivojlanish bosqichlarini tahlil qilish, xalqaro turizm statistikasini o’rganish, xalqaro turizm bozorini o’rganish, xalqaro turizm bozorida transmilliy kompaniya (TMK) lar, xalqaro turizm indastriyasi, xalqaro turizmda aloqa va axborot vositalari, xalqaro turistik tashkilotlar,xalqaro turistik faoliyatni davlat va jamoatchilik tashkilotlari tomonidan boshkarilishi, xalqaro turizmda turistik sayohatlarni tashkil etishni o’rganish va xalqaro turizmda sayyohlik rasmiyatchiliklarini ko’rib chiqishdan iborat.
“Xalqaro turizm” bo’yicha talabalarning bilim, ko’nikma va malakalariga quyidagi talablar qo’yiladi. Talaba:

• 
  xalqaro turizmning rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillarni; xalqaro turizmning rivojlanish dinamikasini; turistik TMKning milliy iqtisodiyotga ta’sirini; O’zbekistonda xalqaro turizmning rivojlanishini aniqlash haqida tasavvurga ega bo’lishi;
  
• 
  turizm tug’risida tushuncha; xalqaro turizm klassifikasiyasi, xalqaro turizm statistikasi; xalqaro turizm geografiyasi; xalqaro turizm indastriyasi; xalqaro turizm bozorining rivojlanish holatini bilishi va ulardan foydalana olishi;
  
• 
  xalqaro turizmda axborot texnologiyalarining o’rnini; O’zbekiston Respublikasi turizmida jahon turizmining ilg’or tajribalarini qo’llash ko’nikmalariga ega bo’lishi;
  
• 
  xalqro turizm bozorini tahlil qilish, xalqaro turizmda axborot texnologiyalaridan foydalanish, xalqaro turizmda sayohatlarni rasmiylashtirish, Xalqaro turizmda turistik sayohatlarni tashkil etish malakalariga ega bo’lishi kerak.
  

2. 
   Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg’ulotlari) 1-MODUL. XALQARO TURIZM TARAQQIYOTINING UMUMIY
   

ASOSLARI

1. 
   mavzu. “Xalqaro turizm” Faniga kirish
   

Xalqaro turizm” Fanining predmeti, obekti, maqsadi va vazifalari. Turizm tug’risidagi tushuncha. Turizm tushunchasi bo’yicha turlicha yondoshuvlar. Turizm kategoriyalari. Ichki turizm. Xalqaro turizm. Milliy turizm. Xalqaro turizm klassifikatsiyasi (toifalanishi).
2- mavzu. Xalqaro turizmning rivojlanishiga ta’sir etuvchi omillar
Geografik omillar. Tabiiy Geografik omillar. Iqtisodiy Geografik omillar. Iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy va demografik omillar. Sayyohlar xavfsizligi. Transport, aloqa tarmoqlari va kommunikasiyalar. Turistik infratuzilmalar. Ilmiy texnika taraqqiyoti (yangi texnologiyalar).

3. 
   mavzu. Xalqaro turizmning rivojlanish bosqichlari
   

Qadimgi (antik) davr turizmi. Qadimgi sayyohlikning rivojlangan markazlari. XV asr oxiri - XVI asr o’rtalarida Buyuk Geografik kashg’iyotlar. Xalqaro turizmning boshlang’ich davri. Xalqaro turizmning rivojlanish davri. Xalqaro ommaviy turizmning yuksalish davri. Hozirgi zamon xalqaro turizmining rivojlanish dinamikasi.

3.