Xarakter va temperament

O‘zini tuta bilish tariqasida namoyon bo’ladigan xarakter xislati kishining o'z xalti-harakalini nazorat qila bilishda, o'zini tuta bilishida, tasodifiy yuz beradigan ixtiyorsiz harakatlarini idora qila olishda, tilini tiya
bilishda, muayyan sharoitda nojo'ya yoki zararli deb isbotlangan harakatlardan o'zini tiya bilishda ko'rinadi. Bunday kishilar vazmin, o'zini tuta
biladigan bo'ladilar. Bunday odamlar saranjom-sarishta bo’ladilar.
Xarakter kuchi dadidikda ham ko'rinadi. Dadil odamlar har qanday
mashaqqat va to'siqlarga qaramay, qo’yilgan maqsadiga erishadigan
bo’ladilar. Bunday kishilar boshlagan bir ishni o'z tinchligining buzilishiga,
hatto o‘zining hayoti uchun xavfli bo’lishiga qaramay, oxiriga yetkazadigan, sabotli bo’ladilar. Bunday odamlar jur’atli, botir va jasur kishilardir.
Matonat shunday xarakter xislatidirki, bu xislatlarga ega bo’lgan odam
sobitqadam, chidamli, ko‘zlangan maqsadni amalga oshirishda duch kelgan hamma qiyinchiliklarga bardosh bera oladigan va ularni yenga oladigan bo’ladi.
Xarakter xislati tariqasida namoyon bo’ladigan matonat, sabotlilik ba’zi
odamlarning barcha faoliyatlarida yuz bersa, ba’zilari esa o‘zlari qiziqadigan ayrim faoliyatlari sohasidagina yuz beradi.
Matonatli kishilar boshlagan ishlarini hamma vaqt oxiriga yetkaza
oladigan bo’ladilar.
Matonatli odam muvaffaqiyatsizlikka duch kelib qolganda ruhi tushmaydi, aksincha, ko‘zlagan maqsadga yetish yo’lida yanada qat’iyat bilan
kirishib, yangi yo’l va vositalar izlaydi va maqsadiga erishadi.
Matonatli odamlar o‘ziga va boshqalarga nisbatan talabchan bo’lish
bilan ajralib turadilar. Bunday kishilar o‘z kuchiga ishonadigan bo’ladilar.
Bular mo’ljallangan narsani amalga oshirishda duch kelgan har qanday
to‘siqlarga qarshilik ko‘rsata oladigan, sabotli bo’ladilar.
Bunday kishilar chidamli, o‘z maqsadlariga erishish yo’lida uchragan
to‘siqlarga qarshi kurashlarda jismoniy va ruhiy azob hamda musibatlarga
bardosh beradigan bo’ladilar. Bular sabr-toqatli, har qanday sharoitda
ham o‘zini tuta oladigan, dadillik, jasorat, matonat ko‘rsatishga qodir
odamlardir. Xarakter xislati bunday odamlar zo‘r qahramonliklar
ko‘rsatishga qodir bo’ladilar. Ular o‘z hayotini bir asosiy maqsadga
bo‘ysundirdi va har qanday mashaqqat hamda to‘siqlardan qaytmay, asosiy
maqsadi yo’lida kurashadi.
Bunday xarakterli odamlarga optimistik kayfiyat xos bo’lib, hayotga
doimo zavq-shavq bilan qaraydilar, porloq istiqbolga zo‘r umid bog’laydilar.
Ular odamlarga, ulardagi bo’lgan imkoniyatlarga va o‘z kuchlariga, mehnat
imkoniyatlariga ishonadigan bo’ladilar.
Xarakterning salbiy xislatlaridan biri kishi irodasining bo‘shIigidir.